Nhận diện và giải quyết những vấn đề tâm lý của thanh thiếu niên hiện nay

Các đại biểu tham dự Hội thảo “Những vấn đề tâm lý của thanh thiếu niên trong bối cảnh hiện nay”.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, nhằm làm rõ thực trạng và các yếu tố tác động đến sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên, đồng thời đề xuất những giải pháp can thiệp, hỗ trợ phù hợp trong bối cảnh xã hội hiện nay.

Đây là diễn đàn khoa học để các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong nước, quốc tế cùng trao đổi, chia sẻ và phân tích toàn diện về thực trạng, nguyên nhân, xu hướng và đặc điểm tâm lý của thanh thiếu niên, qua đó đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm định hướng phát triển lành mạnh, bền vững cho thế hệ trẻ.

Sự kiện thu hút sự tham dự của đại diện Bộ Y tế, cùng các chuyên gia, giảng viên, nhà nghiên cứu chuyên ngành tâm lý học, xã hội học đến từ nhiều viện nghiên cứu, trường đại học, bệnh viện và trung tâm tư vấn tâm lý trên cả nước.

Thanh thiếu niên, lực lượng năng động nhưng dễ tổn thương

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Tiến sĩ Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam khẳng định thanh thiếu niên Việt Nam hôm nay đang sống trong một thế giới mở, nơi mà kinh tế số, mạng xã hội, văn hóa đại chúng tác động mạnh mẽ đến nhận thức, hành vi và lối sống. Họ là lực lượng năng động, sáng tạo, thích ứng nhanh với hội nhập và chuyển đổi số, nhưng đồng thời cũng là nhóm dễ bị tác động trước những biến động nhanh chóng của thời đại.

Tiến sĩ Đặng Xuân Thanh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo.

Trong những năm gần đây, các nghiên cứu cho thấy tình hình tâm lý của thanh thiếu niên đang có những biến đổi phức tạp. Đáng chú ý là, tình trạng bạo lực học đường, bắt nạt trên mạng, tự cô lập bản thân, hành vi lệch chuẩn ở một bộ phận giới trẻ ngày càng phổ biến. Những biểu hiện nêu trên, nếu không giải quyết kịp thời, sẽ dẫn tới suy giảm sức khỏe thể chất và tinh thần, ảnh hưởng tới sự phát triển lành mạnh của thanh thiếu niên.

Do đó, việc chăm lo, giáo dục, nghiên cứu và hỗ trợ tâm lý cho thanh thiếu niên là nhiệm vụ quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và toàn diện con người Việt Nam.

Báo động sức khỏe tâm thần thanh thiếu niên toàn cầu

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Xã hội học và Tâm lý học, chia sẻ, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên toàn cầu có khoảng 8% trẻ em và 15% thanh thiếu niên mắc các rối loạn tâm thần, nhưng phần lớn không được tiếp cận hỗ trợ phù hợp.

PGS.TS Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Xã hội học và Tâm lý học phát biểu tại Hội thảo.

Cứ 7 người từ 10 đến 19 tuổi, có 1 người mắc rối loạn tâm thần, chiếm khoảng 15% gánh nặng bệnh tật toàn cầu trong nhóm tuổi này. Trầm cảm, lo âu và rối loạn hành vi là những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và khuyết tật ở thanh thiếu niên, trong khi tự tử là nguyên nhân tử vong đứng thứ ba ở độ tuổi 15-29.

Việc thiếu quan tâm đến sức khỏe tâm thần ở lứa tuổi này có thể kéo dài hệ quả đến tuổi trưởng thành, làm suy giảm cơ hội sống trọn vẹn và hòa nhập xã hội. Thanh thiếu niên mắc các rối loạn tâm thần thường phải đối mặt với kỳ thị, phân biệt đối xử, dẫn đến khó khăn trong học tập, giao tiếp và dễ có hành vi mạo hiểm như sử dụng chất kích thích, bạo lực hoặc vi phạm pháp luật.

“Cần có những sáng kiến và mô hình mới để đánh giá, quản lý và hướng dẫn các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên phù hợp với bối cảnh xã hội hiện nay", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Chu Văn Tuấn trao đổi thêm.

Nhiều tham luận chuyên sâu, đề xuất giải pháp thực tiễn

Hội thảo đã nhận được 70 bản tóm tắt, trong đó có 4 của học giả quốc tế và 63 bài toàn văn. Ban Tổ chức đã lựa chọn 58 tham luận có chất lượng tốt để in trong Kỷ yếu, đồng thời chọn một số bài tiêu biểu để trình bày trực tiếp.

Các tham luận tập trung làm rõ 5 nhóm chủ đề chính, bao gồm: Sức khỏe tâm thần; Các vấn đề tâm lý trong trường học; Các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý của thanh thiếu niên; Can thiệp, hỗ trợ tâm lý cho thanh thiếu niên; Bối cảnh văn hóa và nhóm đặc thù.

Trong đó, tham luận của Thạc sĩ Dương Thị Xuân (Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương); Thạc sĩ Ngô Thị Minh Tâm (Bệnh viện Tâm thần Hà Nội); Tiến sĩ Nguyễn Phúc Lộc và Thạc sĩ Cao Phương Thảo (Viện Xã hội học và Tâm lý học)… đã đi sâu phân tích, đề xuất các biện pháp can thiệp, hỗ trợ tâm lý cho thanh thiếu niên trong bối cảnh hiện nay.

VŨ LINH