Nhận MiG-29 từ Azerbaijan, phi đội chiến đấu cơ của Ukraine được tăng cường ra sao?

Một chiếc MiG-29 từng thuộc Không quân Azerbaijan được Ukraine sử dụng. Ảnh: MW.

Không quân Ukraine vừa đưa vào vận hành các tiêm kích MiG-29 do Azerbaijan bàn giao, sau khi quốc gia vùng Trung Á này loại biên dòng chiến đấu cơ Liên Xô cũ. Việc xuất hiện hình ảnh MiG-29 mang phù hiệu Ukraine diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Baku và Moscow leo thang căng thẳng, khi Azerbaijan ngày càng xích lại gần Thổ Nhĩ Kỳ và các nước NATO nhằm ủng hộ nỗ lực chiến tranh của Kiev.

Hiện chưa rõ có bao nhiêu chiếc MiG-29 của Azerbaijan đã được chuyển giao cho Ukraine, nhưng trước đó Kiev từng nhận MiG-29 từ Ba Lan và Slovakia để bù đắp tổn thất. Ngoài ra, lực lượng không quân Ukraine còn được tăng cường bởi các tiêm kích F-16 đã qua sử dụng do Hà Lan, Đan Mạch và Bỉ viện trợ, cùng Mirage 2000 do Pháp cung cấp.

Đáng chú ý, vào thời điểm xung đột toàn diện bùng nổ hồi tháng 2/2022, 3 chiếc MiG-29 của Azerbaijan đang được sửa chữa và hiện đại hóa tại Nhà máy sửa chữa máy bay Lviv. Đến nay vẫn chưa rõ chính phủ Azerbaijan đã chính thức cho phép đưa số máy bay này vào biên chế Không quân Ukraine hay chưa, cũng như liệu chúng được viện trợ hay bán lại.

Việc Azerbaijan tiếp nhận lô tiêm kích JF-17 Block III của Trung Quốc từ tháng 9/2024 – dòng chiến đấu cơ thế hệ 4+ hiện đại hơn hẳn – được cho là yếu tố chính khiến nước này mạnh dạn loại bỏ MiG-29 và cho phép Ukraine sử dụng số máy bay cũ. Dù các biến thể MiG-29M hay MiG-35 vẫn được đánh giá là có năng lực cao, phiên bản MiG-29 thời Chiến tranh Lạnh đã lỗi thời, chỉ còn giá trị hạn chế trong các nhiệm vụ tấn công mặt đất tại chiến trường Ukraine.

Không có loại máy bay chiến đấu nào được chuyển giao cho Ukraine được coi là có khả năng sánh ngang với hiệu suất của máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không Su-27 mà nước này được thừa hưởng sau khi Liên Xô tan rã, và theo các quan chức Không quân Ukraine, chúng vẫn còn lâu mới có khả năng đối đầu với các máy bay chiến đấu hiện đại của Nga như Su-35.

MiG-29 của Ukraine bắn tên lửa chống bức xạ AGM-88 HARM do Mỹ cung cấp. Ảnh: MW.

Trên thực tế, MiG-29 – vốn là lực lượng đông đảo nhất trong biên chế tiêm kích Ukraine – đã hứng chịu thiệt hại nặng nề mà không ghi nhận được chiến công nào trước máy bay có người lái của Nga.

Một trong những tổn thất nghiêm trọng nhất diễn ra trong 10 ngày giao tranh ác liệt trên không hồi tháng 10/2023, khi có tới 17 chiếc MiG-29 bị bắn rơi trong các trận không chiến với tiêm kích Nga.

Dù vậy, trong giai đoạn đầu chiến sự, cả chính quyền Ukraine lẫn truyền thông phương Tây đều lan truyền câu chuyện về “Bóng ma Kiev” – phi công MiG-29 được cho là đã hạ hàng loạt máy bay Nga. Tuy nhiên, sau đó thông tin này được xác nhận là hư cấu, được tạo ra nhằm nâng cao tinh thần cho quân và dân Ukraine.

Huyền Chi