Nhân Ngày Môi trường thế giới (5/6)Tăng tái sử dụng, tái chế, xử lý chất thải nhựa

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, năm nay, Ngày Môi trường thế giới được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc phát động với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa”. Đây không chỉ là lời kêu gọi mà còn là cảnh báo cấp bách toàn cầu. Ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với môi trường sống. Mỗi năm thế giới sản xuất 430 triệu tấn nhựa, phần lớn nhanh chóng trở thành rác thải. Riêng ở Việt Nam, ước tính có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa/năm nhưng chỉ 27% được tái chế, phần còn lại bị chôn lấp hoặc đốt bỏ, gây tổn hại đến tài nguyên, môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Rác thải nhựa gây tác động tiêu cực đến môi trường biển.

“Không một quốc gia nào có thể đứng ngoài cuộc chiến chống rác thải nhựa này. Chính phủ Việt Nam đã tham gia tích cực đề xuất các cơ chế hợp tác toàn cầu và khu vực về giảm rác thải nhựa tại các hội nghị, diễn đàn quốc tế” - Thứ trưởng Lê Công Thành nhấn mạnh.

Việt Nam cũng đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường, các văn bản hướng dẫn thi hành luật và đặc biệt là hàng loạt chính sách nhằm giảm thiểu rác thải nhựa như những quy định về Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) về phân loại, thu gom, tái chế rác thải.

Ông Nghiêm Xuân Cường - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, Quảng Ninh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, phòng chống ô nhiễm nhựa, nâng cao chất lượng môi trường sống. Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo có tính nền tảng và chiến lược, tạo khung pháp lý đồng bộ và thống nhất trong triển khai với định hướng bảo vệ môi trường là nền tảng phát triển bền vững; phải thực hiện đạt hiệu quả các kế hoạch phòng, chống ô nhiễm nhựa đại dương. Điển hình, tỉnh Quảng Ninh là một trong các tỉnh, thành đầu tiên của cả nước (năm 2019) phát động ở quy mô toàn tỉnh thực hiện chiến dịch “Chống rác thải nhựa” huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Huyện ủy Cô Tô ban hành và triển khai Đề án huyện Cô Tô nói không với rác thải nhựa - là huyện đảo đầu tiên cả nước có đề án (năm 2022), Nghị quyết riêng của cấp ủy về phòng, chống rác thải nhựa.

Cũng như Quảng Ninh, nhiều địa phương khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, TPHCM… đã triển khai hiệu quả các mô hình phân loại rác tại nguồn, “chợ dân sinh xanh,” khu đô thị không rác thải nhựa. Doanh nghiệp cũng bắt đầu ứng dụng vật liệu sinh học, bao bì tái chế và mô hình tuần hoàn chất thải tại các khu công nghiệp

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thứ trưởng Lê Công Thành cũng thẳng thắn thừa nhận còn nhiều tồn tại trong quản lý và giảm thiểu rác thải nhựa tại Việt Nam. Bộ Nông nghiệp và Môi trường hy vọng thông qua Tháng hành động vì môi trường sẽ tiếp tục lan tỏa, chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức về các mô hình tốt trong quản lý, tái chế chất thải nhựa; biến thách thức về chất thải nhựa thành cơ hội, động lực cho Việt Nam triển khai thực hiện nền kinh tế tuần hoàn, nền kinh tế tri thức với việc ứng dụng công nghệ cao để giảm phát thải nhựa.

Tại buổi lễ, nhiều phần quà ý nghĩa đã được trao tặng nhằm lan tỏa tinh thần “sống xanh” và kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ hệ sinh thái biển. Đại diện Ban Tổ chức đã trao tặng áo phao cho ngư dân - những người đang ngày đêm bám biển, góp phần gìn giữ chủ quyền và nguồn lợi thủy sản…

Song song với lễ mít tinh còn có các hoạt động bên lề như: tham quan, trải nghiệm các gian trưng bày mô hình tái chế, giảm thiểu rác thải nhựa, tiêu biểu như trưng bày các mô hình tái chế rác thải nhựa, sản phẩm thân thiện với môi trường gắn với sinh kế cộng đồng (Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh Quảng Ninh)…

Cùng ngày, tại xã Vinh Thành (huyện Phú Vang), UBND TP Huế cũng đã tổ chức Chương trình Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới, Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam, phát động Chiến dịch “Thanh niên tình nguyện hè” và Chương trình “Tuổi trẻ với biển, đảo quê hương” năm 2025. Đây là hoạt động có sự phối hợp và đồng hành của Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam và Quân khu 4, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) thông qua Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”.

Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND TP Huế Phan Quý Phương kêu gọi các sở, ban ngành, đoàn thể, các địa phương, các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp có những hành động thiết thực để giải quyết vấn đề về ô nhiễm chất thải nhựa, cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân, cân bằng sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế bền vững, chung tay gìn giữ đại dương. Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thúc đẩy hành động hướng tới lối sống xanh, tiêu dùng bền vững, góp phần kiểm soát ô nhiễm nhựa, bảo vệ môi trường, thực hiện các cam kết khí hậu và mục tiêu phát triển bền vững...

B.Hồng - N.Minh