Nhân rộng các mô hình an toàn thực phẩm vùng cao

Gian hàng trưng bày sản phẩm nông sản của HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh (xã Quan Sơn) tại Lễ hội Mường Xia năm 2024.

Đặc thù địa hình đồi núi, tập quán sinh hoạt còn lạc hậu, tại nhiều khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, phần lớn bà con thường có thói quen mua, sử dụng thực phẩm tự nhiên, không kiểm tra hạn sử dụng hoặc nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm. Lợi dụng điều này, một số đối tượng đã trà trộn sản phẩm không đảm bảo chất lượng bày bán trong các cửa hàng, chợ dẫn đến tiềm ẩn những mối nguy hại mất vệ sinh, ATTP, ô nhiễm môi trường.

Nhằm thực hiện tốt công tác vệ sinh ATTP, thời gian qua ngành chức năng đã triển khai phối hợp với lực lượng chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn nâng cao ý thức của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thông qua việc tổ chức các đợt tập huấn, ký cam kết đáp ứng đủ các điều kiện đảm bảo an toàn trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Tổ chức các phiên chợ ATTP tại nhiều địa phương, nhân rộng các mô hình chợ, cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn, mô hình “Giết mổ ATTP”, xây dựng chuỗi cung ứng, liên kết rau, quả an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP tại một số xã khu vực miền núi... Từ đó, giúp người tiêu dùng tiếp cận với các sản phẩm có chất lượng, góp phần đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

Theo thống kê, toàn tỉnh có khoảng 369/390 chợ đạt tiêu chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm, 548 cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn. Hằng năm, Sở Công Thương bố trí đoàn công tác kiểm tra việc duy trì các tiêu chí kinh doanh thực phẩm tại các chợ đã hoàn thành công bố chợ kinh doanh thực phẩm theo TCVN 11856:2017 và các chợ đã được công nhận chợ kinh doanh thực phẩm đối với chợ tạm. Qua quá trình hoạt động, mô hình chợ ATTP góp phần bố trí, sắp xếp, phân loại được các nhóm, mặt hàng kinh doanh thực phẩm theo đúng quy định vệ sinh, bảo đảm ATTP, tạo điều kiện thuận lợi phát triển chợ theo xu hướng hiện đại gắn bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, môi trường.

Các nhóm mặt hàng kinh doanh thực phẩm ở chợ Cành Nàng (xã Bá Thước) được phân loại, sắp xếp theo từng khu vực.

Chợ Cành Nàng (xã Bá Thước) không chỉ đáp ứng nhu cầu mua bán của người dân mà còn đóng vai trò kết nối giao thương cho các khu vực lân cận, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Chợ có quy mô 3.000m2, với khoảng trên 40 ki-ốt cố định, ngoài ra còn có các quầy bán các mặt hàng nông sản khác. Anh Nguyễn Văn Quyết, trưởng ban quản lý chợ cho biết, các chủ hộ kinh doanh tại đây hằng năm được tập huấn kiến thức, ký cam kết tuân thủ quy định về ATTP, trang bị bảng hiệu, thùng rác, xây dựng hệ thống thu gom, phân loại, xử lý rác thải, nước thải đúng quy định. Đối với thực phẩm thịt, cá tươi sống các loại trước khi đưa vào bày bán được lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, phương thức bảo quản. Riêng các mặt hàng rau, củ, quả được tiểu thương thu mua trong các hộ dân, HTX sản xuất rau an toàn tại xã Điền Lư.

Mô hình chợ ATTP tại xã Điền Lư được duy trì từ năm 2023 đến nay với hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, dụng cụ bày bán thực phẩm theo quy định, các yêu cầu đối với tiểu thương kinh doanh cũng như thông tin về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa được chú trọng. Chị Lê Thị Hường, thành viên Ban Quản lý chợ Điền Lư cho biết, những năm gần đây trên địa bàn xã xuất hiện một số mô hình sản xuất, kinh doanh sản phẩm an toàn, tập trung ở các nhóm mặt hàng rau, quả theo quy trình khép kín, hạn chế sử dụng hoạt chất độc hại với hình thức hợp đồng tiêu thụ nông sản giữa nông dân, HTX với doanh nghiệp. Ngoài ra, địa phương còn xây dựng thêm các mô hình giết mổ gia súc, gia cầm ATTP trước khi đưa vào chợ bày bán... nhờ đó, chất lượng hàng hóa thực phẩm luôn được đảm bảo.

Thành lập năm 2022, HTX Nông nghiệp xanh Duy Linh (xã Quan Sơn) đã xây dựng thành công 3 sản phẩm OCOP là lúa nếp Cay Nọi Mường Xia, thịt bò khô Mường Hạ, măng búp Duy Linh. Ngoài ra, đơn vị còn xây dựng hệ thống cửa hàng ATTP trên cơ sở liên kết, tiêu thụ một số mặt hàng nông sản của bà con sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP như: măng khô, mật ong, bí xanh, bí nương, khoai mán, dứa mật... và rau xanh các loại. Nhờ linh hoạt thực hiện có hiệu quả các dịch vụ hỗ trợ, HTX không chỉ cung ứng ra thị trường sản phẩm sạch, đảm bảo an toàn, rõ nguồn gốc xuất xứ mà còn góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Thực tế cho thấy, việc đẩy mạnh các hoạt động kết nối cung cầu nông sản, thực phẩm an toàn, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm qua các chợ, cửa hàng thực phẩm an toàn thời gian qua tại nhiều xã vùng cao góp phần giúp bà con tiếp cận, sử dụng nguồn thực phẩm an toàn, tốt cho sức khỏe.

Bài và ảnh: Viết Trung