Nhân rộng cấp phát thuốc methadone nhiều ngày cho người bệnh

Người bệnh nhận thuốc methadone nhiều ngày (bảo quản trong các lọ chuyên dụng, đựng trong túi riêng do dự án quốc tế hỗ trợ) tại Cơ sở Điều trị methadone Noong Bua.

Từ 9 cơ sở điều trị, cấp phát thuốc thuộc 3 địa bàn: TP. Điện Biên Phủ, huyện Mường Ảng và huyện Điện Biên được lựa chọn tham gia chương trình, đến nay tỉnh ta đã có 27 cơ sở triển khai cấp thuốc nhiều ngày với gần 650 bệnh nhân được mang methadone về nhà.

Tại Cơ sở điều trị methadone Noong Bua (TP. Điện Biên Phủ), khi bắt đầu triển khai thí điểm chỉ có 15 bệnh nhân tích cực được lựa chọn tham gia, khởi động với 1 liều mang về nhà. Hiện nay, Cơ sở đã có 194 bệnh nhân được đánh giá tuân thủ điều trị tốt, đủ tiêu chuẩn mang thuốc về nhà với 1 - 6 liều tùy từng trường hợp. Anh L.V.P (phường Nam Thanh, TP. Điện Biên Phủ) được mang thuốc về nhà từ tháng 12/2021, nhờ nghiêm túc, tích cực điều trị, anh được nâng dần từ 1 liều lên 6 liều mang về/lần. Anh P. Chia sẻ: “Tôi hiện giờ làm nông nghiệp tại nhà và khi rảnh rỗi thì đi xây thuê. Trước kia ngày nào cũng phải đến cơ sở uống methadone xong mới đi làm được nên hay đi muộn, nhiều người không muốn thuê mình. Nay được mang về nhà uống, mỗi tuần chỉ đi lấy 1 lần thì thuận tiện quá. Thực sự được uống methadone đã giúp tôi “sống lại”, mỗi tháng các khoản chi cho uống methadone chỉ bằng 1 ngày sử dụng ma túy trước đây. Vì thế gia đình tôi rất ủng hộ, động viên tuân thủ điều trị, tiếp tục được nâng liều mang về”.

Chị Phìn Thị Thủy, cán bộ Cơ sở Điều trị methadone Noong Bua cho biết: “Việc tăng số người được cấp phát methadone nhiều ngày được chúng tôi lựa chọn, xét duyệt rất kỹ càng. Bởi được mang thuốc về nhà sử dụng như một món quà khen thưởng, động viên cho những bệnh nhân tuân thủ điều trị, thực hiện tốt các nội quy Cơ sở. Không chỉ lựa chọn những người tiêu biểu, họp xét giữa các bộ phân chuyên môn mà chúng tôi còn phải thực hiện tư vấn nhiều lần cho người bệnh, để bệnh nhân và người nhà cùng cam kết với Cơ sở. Nhờ đó bệnh nhân tham gia chương trình đều có thái độ tích cực, được nâng liều mang về hàng tháng”.

Điện Biên là 1 trong 3 tỉnh đầu tiên của cả nước được chọn triển khai Đề án thí điểm cấp phát thuốc methadone nhiều ngày cho người bệnh điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện. Đề án giúp giảm thời gian, chi phí đi lại cho người bệnh; tạo điều kiện thuận lợi để người bệnh được tiếp cận, duy trì và tuân thủ điều trị mà vẫn đảm bảo thời gian cho công việc, sinh hoạt. Đồng thời giảm vấn đề bỏ điều trị do người bệnh không có điều kiện đến cơ sở y tế uống thuốc hàng ngày. Tuy nhiên nếu bệnh nhân không tuân thủ các quy định của cơ sở cũng như việc sử dụng thuốc tại nhà thì có thể bị phạt giảm số ngày mang về, chấm dứt tạm thời hoặc chấm dứt vĩnh viễn việc mang thuốc về nhà. Theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế, người bệnh có thể được cấp thuốc mang về tối đa 10 ngày/1 lần. Tức là người bệnh chỉ phải đến cơ sở 3 lần/tháng để lấy thuốc.

Khi triển khai thí điểm cũng như nhân rộng mô hình điều trị, nhất là ở các địa bàn vùng cao gặp không ít khó khăn. Ông Vũ Hải Hùng, Trưởng khoa Phòng, chống HIV/AIDS (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh) cho biết: Qua báo cáo của các cơ sở tham gia cấp phát thuốc methadone nhiều ngày, nhiều bệnh nhân không có điện thoại, liên lạc khó, không có phương tiện đi lại. Nhà bệnh nhân xa nên việc cán bộ y tế đến tận nhà kiểm tra, giám sát cũng gặp khó. Tuy nhiên các cơ sở và cán bộ tham gia chương trình đều quyết tâm, cố gắng thường xuyên giữ mối liên hệ, kiểm tra đột xuất, quan tâm theo dõi sức khỏe, tâm lý người bệnh để khuyến khích họ và kịp thời phát hiện khi bệnh nhân không tuân thủ. Vì vậy hầu hết người bệnh nghiêm túc thực hiện từ việc bảo quản đến sử dụng thuốc tại nhà đúng liều, đúng ngày, rất ít trường hợp phải xử phạt.

Hiện toàn tỉnh có 8 cơ sở điều trị, 35 cơ sở cấp phát thuốc methadone đang quản lý, điều trị cho trên 2.200 bệnh nhân. Mới đây, Sở Y tế đã ban hành kế hoạch trong năm 2022 tăng 1.211 người được cấp thuốc methadone nhiều ngày, và triển khai mở rộng đến các cơ sở điều trị, cấp phát trong toàn tỉnh. “Với mục tiêu đề ra, các cơ sở tích cực tư vấn, xét chọn, đưa bệnh nhân đủ điều kiện theo quy định vào chương trình cấp phát thuốc methadone nhiều ngày. Tuy nhiên trang thiết bị (túi, lọ đảm bảo tiêu chuẩn) của chương trình do Cục Phòng, chống HIV/AIDS, dự án quốc tế hỗ trợ, phân bổ, nên còn bị phụ thuộc. Một số địa bàn còn bệnh nhân đáp ứng các yêu cầu và có nguyện vọng tham gia nhưng hết trang thiết bị nên phải chờ” - ông Vũ Hải Hùng, Trưởng khoa Phòng, chống HIV/AIDS cho biết thêm.

Bài, ảnh: Nguyễn Hiền