Nhân rộng mô hình trải nghiệm sinh thái học đường

Các em học sinh trải nghiệm hoạt động bắt cá tại Địa đạo Củ Chi. (Ảnh MẠNH HẢO)

Thời gian gần đây, học sinh Thành phố Hồ Chí Minh thường được các trường học tổ chức trải nghiệm bằng hình thức du lịch sinh thái, trải nghiệm thiên nhiên. Việc học sinh tham gia các hoạt động này mang lại nhiều lợi ích cho ngành giáo dục, cũng như bản thân của học sinh.

Cụ thể, thông qua các chuyến tham quan, trải nghiệm thiên nhiên sẽ mang lại nhiều giá trị thực tiễn như: mở mang kiến thức, tầm nhìn cho học sinh, giáo dục được ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên và môi trường nhân văn, nâng cao nhận thức các vấn đề xã hội.

Du lịch sinh thái, trải nghiệm thiên nhiên cũng tạo môi trường vui chơi lành mạnh, giải tỏa áp lực học tập ở trường, kết hợp vui chơi và học tập...

Đây được xem là nét độc đáo của loại hình này vì không những học sinh được thưởng thức những nét đẹp khác nhau của thiên nhiên, có dịp mở mang thêm kiến thức cho bản thân, mà còn tận mắt chứng kiến các hiện tượng, các khái niệm đã được học trong sách vở thông qua thực tế sinh động của môi trường chung quanh.

Thông qua các chuyến đi trải nghiệm, còn giúp học sinh dần hình thành ý thức biết trân trọng, bảo vệ môi trường; giúp các em thấy thoải mái hơn, vui tươi hơn, cảm thấy yêu quê hương đất nước mình hơn khi tận mắt chứng kiến các danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử, văn hóa.

Qua đó, dần hình thành trong học sinh ý thức bảo tồn và bảo vệ các giá trị nhân văn, những nét văn hóa truyền thống, những di tích lịch sử.

Cũng qua những chuyến đi này, còn tạo cho học sinh có cuộc sống hòa đồng trong môi trường tập thể, biết tự lập, không dựa dẫm vào người thân, cha mẹ. Trong một tập thể lớn, các em sẽ xích lại gần nhau, biết giúp đỡ và thân thiện với nhau hơn, phát huy được nhiều khả năng còn tiềm ẩn của bản thân.

Mặc dù mang nhiều ý nghĩa, nhưng du lịch sinh thái dành cho học sinh hiện nay còn chưa phát huy hết ý nghĩa vốn có. Quan niệm của nhiều giáo viên và học sinh thường cho là các chuyến đi du lịch, tham quan là để vui chơi, giải trí nhiều hơn.

Các trường thường tổ chức cho học sinh đi tham quan, du lịch theo đợt, nên thường tập trung số lượng học sinh rất đông, đa số các trường tập trung khoảng 100-200 học sinh trong một chuyến đi.

Cùng với đó, các trường tổ chức các chuyến du lịch sinh thái, trải nghiệm thiên nhiên cho học sinh thường mang tính chung chung, đơn thuần là tham quan giải trí, thư giãn, ít có giá trị học tập, giáo dục về môi trường hay mang các giá trị văn hóa cần bảo tồn... Cho nên, ý nghĩa của du lịch sinh thái, trải nghiệm nhiều khi chưa phát huy hiệu quả.

Giáo dục học sinh về môi trường gắn với hoạt động du lịch sinh thái là việc làm “đầu tư” chiến lược cho tương lai. Du lịch trải nghiệm biến những bài học trong sách vở thành những trải nghiệm sống động, giúp hình thành nên những thế hệ học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn giàu kỹ năng sống và có trái tim biết yêu thương, trân trọng thiên nhiên, văn hóa.

Vì vậy, các trường học và đơn vị liên quan cần xem chương trình trải nghiệm thiên nhiên bằng một thái độ nghiêm túc, như một sản phẩm du lịch “đặc thù”, cần phát triển rộng rãi và có định hướng cụ thể.

Đồng thời, nghiên cứu, quy hoạch, để tạo ra chiến lược phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm dành riêng cho giáo dục, nhất là tại những nơi có các khu di tích lịch sử nhằm bảo tồn, giáo dục giá trị văn hóa truyền thống, cũng như bảo vệ thiên nhiên cho học sinh.

DUY KHÁNH