Nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu Chi Ma: Còn nhiều hạn chế
Đề án thí điểm nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu Chi Ma (Đề án) được Chính phủ phê duyệt và có hiệu lực trong 2 năm, bắt đầu từ ngày 1/10/2021 – 1/10/2023. Tuy nhiên, từ khi triển khai Đề án đến nay (tính đến ngày 20/6/2023), mới chỉ có 1 lô hàng dược liệu được nhập khẩu qua Cửa khẩu Chi Ma.
Một trong những lý do khiến việc thực hiện Đề án không đạt hiệu quả là do hạ tầng kho bảo quản ở cả hai bên cửa khẩu đều chưa đáp ứng được yêu cầu của các doanh nghiệp nhập khẩu dược liệu.
Cán bộ Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm tỉnh Lạng Sơn thực hiện kiểm nghiệm các loại thuốc
Theo báo cáo đánh giá của Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu (KTCK) Đồng Đăng – Lạng Sơn (Ban Quản lý), hiện tại khu vực Cửa khẩu Chi Ma chưa có kho chuyên dụng để bảo quản mặt hàng dược liệu theo quy định. Nguyên nhân do chi phí đầu tư lớn, yêu cầu cao về máy móc, kỹ thuật, con người…, nên doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi tại Cửa khẩu Chi Ma chưa mạnh dạn đầu tư.
Qua khảo sát, tại Cửa khẩu Chi Ma có 8 kho nhưng chưa có kho nào đảm bảo đầy đủ các tiêu chí về kho bảo quản mặt hàng dược liệu.
Ông Phạm Đình Huy, đại diện Công ty Cổ phần Dược liệu Tuệ Minh (xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn) cho biết: Dược liệu là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, trong quá trình kiểm nghiệm mẫu dược liệu, ngoài việc kiểm tra dược tính thì dược liệu phải đảm bảo độ ẩm, độ tươi… vì thế, các kho bảo quản đảm bảo các tiêu chuẩn đặc biệt quan trọng trong quá trình nhập khẩu dược liệu.
Ngoài nguyên nhân kể trên, quy trình kiểm nghiệm dược liệu còn kéo dài ngày, mất nhiều thời gian đi lại và chi phí cho doanh nghiệp… Chính điều này khiến các doanh nghiệp nhập khẩu dược liệu chưa thực sự quan tâm với việc nhập khẩu dược liệu qua cửa khẩu này.
Ông Phan Thế Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần Dược liệu Trường Xuân (Gia Lâm – Hà Nội) chia sẻ: Mỗi lần, doanh nghiệp thường nhập khẩu 20 – 30 loại dược liệu khác nhau nhưng khi cơ quan chuyên môn nghi ngờ về một loại dược liệu trong lô hàng đó, mặc dù chỉ lấy mẫu kiểm định 1 loại nhưng tất cả các loại khác đều phải lưu lại kho trong khu vực cửa khẩu, điều này khiến chi phí của doanh nghiệp tăng cao vì thời gian kiểm định kéo dài vài ngày.
Một số doanh nghiệp cho rằng, thời gian kiểm nghiệm kéo dài 3 – 5 ngày khiến chi phí doanh nghiệp tăng, đặc biệt, chỉ lấy 1 mẫu của 1 loại dược liệu nhưng trong lô hàng nhập đó có 20 loại thì cũng giữ lại tất cả, điều này khiến doanh nghiệp nhập khẩu dược liệu bị ảnh hưởng đối với thời gian giao hàng cho đối tác.
Về việc này, bà Đinh Thị Hòa, Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm tỉnh Lạng Sơn cho biết: Việc kiểm nghiệm mẫu dược liệu cần nhiều thời gian mới có kết quả, vì thế, để có thể trả kết quả kiểm nghiệm trong ngày là không thể thực hiện.
Tìm hiểu được biết, năm 2022, các sở, ngành liên quan, lực lượng hải quan… đã thực hiện cung cấp thông tin, hỗ trợ 23 doanh nghiệp có nhu cầu tìm hiểu về nhập khẩu một số mặt hàng như cây huyết đằng, sa nhân, đậu khấu… qua Cửa khẩu Chi Ma nhưng qua khảo sát thực tế, nhận thấy những hạn chế về kho bãi, quy trình kiểm nghiệm…, sau đó họ đều chuyển hướng sang nhập khẩu qua cửa khẩu khác (Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Ga đường sắt Quốc tế Đồng Đăng).
Ông Nguyễn Bảo Ngọc, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Chi Ma cho biết: Thời gian qua, đơn vị hải quan tại cửa khẩu đã triển khai nhiều giải pháp kêu gọi các doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu Chi Ma. Tuy nhiên các doanh nghiệp của cả Việt Nam và Trung Quốc sau khi đến khu vực cửa khẩu khảo sát thực tế đều không quay lại.
Thời gian thực hiện Đề án không còn nhiều (đến 1/10/2023). Để các doanh nghiệp đồng thuận và thực hiện kê khai, nhập khẩu dược liệu qua cửa khẩu Chi Ma, một số sở, ngành và lực lượng liên quan đang tập trung triển khai các giải pháp.
Ông Liễu Anh Minh, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Hiện sở chủ động phối hợp với Ban Quản lý và một số ngành liên quan tổ chức các hoạt động kết nối doanh nghiệp, gặp gỡ doanh nghiệp để nắm bắt xu hướng xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa nói chung và mặt hàng dược liệu nói riêng qua Cửa khẩu Chi Ma nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động. Đồng thời sở tổ chức một số lớp tập huấn, cập nhật kiến thức về kiến thức trong XNK mặt hàng dược liệu…
Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý cho biết: Ban và các sở, ngành liên quan cũng triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thu hút doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu qua Cửa khẩu Chi Ma và hiện vẫn đang tập trung vận động các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi tại cửa khẩu đầu tư kho bảo quản; vận động các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi liên kết với các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh mặt hàng dược liệu đầu tư kho, bãi tại cửa khẩu. Song song với đó, tiếp tục gặp gỡ trực tiếp doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực sản xuất, kinh doanh dược ở các tỉnh, thành trong nước nhằm kêu gọi doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu Chi Ma; tiếp tục tăng cường trao đổi, hội đàm và gửi thư công tác đến Chính phủ nhân dân huyện Ninh Minh (Trung Quốc) đề nghị họ thực hiện đầu tư nâng cấp hạ tầng kho bãi khu vực cửa khẩu Ái Điểm (Trung Quốc); tiếp tục tuyên truyền quảng bá tiềm năng, thế mạnh của cặp cửa khẩu song phương Chi Ma – Ái Điểm, nhất là về những ưu thế trong hoạt động nhập khẩu dược liệu; ngành y tế tỉnh đang tiếp tục đầu tư máy kiểm nghiệm dược liệu, nhằm rút ngắn thời gian kiểm nghiệm mẫu các lô hàng nhập khẩu…
Có thể thấy, các cơ quan, lực lượng liên quan của tỉnh vẫn đang tập trung triển khai một số giải pháp với hy vọng sẽ có thêm doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu Chi Ma. Mặc dù vậy, phải thẳng thắng nhìn nhận rằng, đến nay, việc thực hiện đề án chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Hy vọng từ nay đến ngày 1/10/2023, sẽ có thêm nhiều lô hàng dược liệu được nhập khẩu qua Cửa khẩu Chi Ma, từ đó có những kết quả khả quan để tỉnh đề nghị Chính phủ tiếp tục cho phép thực hiện việc nhập khẩu dược liệu qua Cửa khẩu này.
