Nhật Bản chi hàng tỉ USD với tham vọng xây dựng Thung lũng Silicon của riêng mình
Nhật Bản đang chi mạnh với tham vọng sẽ xây dựng thành công Thung lũng Hokkaido nhằm cạnh tranh với Thung lũng Silicon về quy mô vào cuối năm 2030.
Ông Atsuyoshi Koike - Giám đốc điều hành Rapidus (Bloomberg)
Tập đoàn Rapidus được chính phủ Nhật Bản hậu thuẫn đang vận động các nhà sản xuất chip, nhà cung cấp và cơ quan nghiên cứu thành lập nhà máy trên đảo Hokkaido nhằm nỗ lực biến khu vực xa xôi này trong thập kỷ tới trở thành trung tâm sản xuất chip bán dẫn.
Mục tiêu của công ty khởi nghiệp 13 tháng tuổi này là tạo ra những con chip tiên tiến, là một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn nhằm xây dựng một hệ sinh thái giống như Thung lũng Silicon. Theo Giám đốc điều hành Atsuyoshi Koike, Rapidus hình dung ra một cụm sản xuất chip trải dài, với khả năng tiếp cận dễ dàng tới nhiều cảng biển.
Ông Koike, 71 tuổi, cựu giám đốc của Western Digital Corp, nói với Bloomberg News: “Tham vọng lớn của tôi là hiện thực hóa một 'Thung lũng Hokkaido' trải rộng từ Tomakomai đến Ishikari và có thể cạnh tranh với Thung lũng Silicon về quy mô”. Ông nói: “Chúng tôi có cơ hội trở thành Sao Bắc Đẩu”, tạo nên xu hướng trong ngành công nghiệp chip toàn cầu.
Thung lũng Hokkaido
Rapidus, được hỗ trợ từ tiền thuế của người dân và sự hợp tác với những cái tên quen thuộc như Sony và Toyota đang lên kế hoạch sản xuất hàng loạt chip trên tiến trình 2 nanomet vào năm 2027. Nếu thành công, chặng đường dài nỗ lực này sẽ có nghĩa là một bước nhảy vọt về công nghệ đối với Nhật Bản, nơi mà khả năng sản xuất chip đã bị đình trệ từ nhiều thập kỷ trước với các con chip tiến trình 40 nanomet.
Ông Koike đang mời các nhà sản xuất trong toàn chuỗi cung ứng đầu tư vào tỉnh Hokkaido, cực bắc của Nhật Bản, nơi Rapidus đang xây dựng một nhà máy để chuẩn bị cho hoạt động dây chuyền thí điểm vào năm 2025. Các công ty cần hợp tác hiệu quả hơn để hướng tới mục tiêu chung, chuyên gia kỳ cựu về chip cho biết. Ông nói: Làm việc đơn lẻ “không phải là cách đúng đắn”.
Ông Koike cho biết, thay vì cạnh tranh với những gã khổng lồ chip toàn cầu sản xuất số lượng lớn chip đa năng, công ty có trụ sở tại Tokyo sẽ tập trung vào việc tiên phong về chip chuyên dụng, chẳng hạn như chip AI tiêu thụ điện năng thấp. Ông cho biết, Hokkaido, nơi có nguồn nước sạch dồi dào và là một trong những nhà sản xuất năng lượng tái tạo hàng đầu của Nhật Bản, là địa điểm lý tưởng để thực hiện thời kỳ phục hưng chip.
Liên doanh này là trọng tâm trong dự án đặc sắc của Thủ tướng Fumio Kishida nhằm khôi phục vị thế siêu cường chip của Nhật Bản và khởi động nền kinh tế trì trệ lâu dài. Các nhà hoạch định chính sách cho biết , khả năng sản xuất những con chip tiên tiến nhất trong nước là rất quan trọng để giảm sự phụ thuộc vào các công ty dẫn đầu ngành là TSMC hay Công ty điện tử Samsung trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo và căng thẳng Mỹ - Trung gia tăng.
Nhật Bản đã phân bổ 2,4 tỉ USD cho liên doanh này và các quan chức cho biết họ sẵn sàng cung cấp mức ngân sách tương đương hàng năm. Thủ tướng Kishida đã cam kết “hỗ trợ tối đa” cho Rapidus để liên doanh đi đúng hướng.
Tuy nhiên, Rapidus cũng gặp khó khăn trong tham vọng trở thành "TSMC của Nhật Bản" khi chưa thể tuyển dụng đủ nhân công chất lượng cao. Công ty hiện mới thu hút 200 người, con số rất nhỏ so với hơn 73.000 người tại TSMC. Công ty Đài Loan cũng đang tích cực tuyển người cho nhà máy mới của mình ở quận Kumamoto phía tây nam Nhật Bản.
Tuy nhiên, ông Koike nói rằng mình vẫn rất tự tin. Ông cho biết, Tập đoàn nghiên cứu Lam có trụ sở tại California và trung tâm nghiên cứu vi điện tử IMEC có trụ sở tại Bỉ không phải là những công ty duy nhất mở nhà máy ở Hokkaido. Ông cho biết, nhiều nhà cung cấp vật liệu chip và nhà sản xuất thiết bị Nhật Bản cũng đang xem xét các địa điểm sản xuất gần nhà máy sắp tới của Rapidus.
Thành công của TSMC trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở tỉnh Kumamoto đang tạo ra nhiều hy vọng về tác động của Rapidus đối với Hokkaido.
Được biết đến với các khu trượt tuyết và nông sản, Hokkaido đã thu hút các nhà sản xuất trong nhiều năm, đây là vùng đất ít xảy ra động đất hơn so với phần còn lại của Nhật Bản cũng như khả năng tiếp cận nguồn nước và năng lượng tái tạo dồi dào. Hokkaido có rất ít ngành công nghiệp nặng sau khi mỏ than cuối cùng đóng cửa vào năm 2002. Tỉnh này kiếm được khoảng 4% tổng sản phẩm quốc nội của Nhật Bản.
Đầu năm nay, ông Tetsuro Higashi, Chủ tịch Rapidus, nói với Reuters rằng liên doanh sẽ cần 7 nghìn tỉ yên (54 tỉ USD) để bắt đầu sản xuất hàng loạt chip tiên tiến vào năm 2027. Tháng 12 năm ngoái, Chính phủ Nhật Bản công bố khoản tài trợ ban đầu 70 tỉ yên (544 triệu USD) cho Rapidus. Cùng tháng này, công ty đã bắt tay với IBM để nghiên cứu và phát triển chip 2 nm.
Koike cho biết, việc tạo ra phiên bản Thung lũng Silicon của Hokkaido sẽ mất thời gian nhưng khả thi. “Chúng tôi muốn đạt được điều đó vào khoảng năm 2030”.
