Nhật Bản dự kiến tái khởi động dự án điện hạt nhân lớn nhất thế giới

Cam kết không để xảy ra sự cố

Kashiwazaki-Kariwa, cách Tokyo 220km về phía tây bắc là một trong 54 lò phản ứng đã ngừng hoạt động sau khi động đất sóng thần năm 2011 gây ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất kể từ vụ Chernobyl.

Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa ở tỉnh Niigata, Nhật Bản. (Ảnh: REUTERS/Issei Kato)

Từ đó tới nay, Nhật Bản đã tái khởi động 14 trong 33 lò phản ứng vẫn còn hoạt động được nhằm giảm lệ thuộc vào việc nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch. Kashiwazaki-Kariwa sẽ là lò phản ứng đầu tiên được vận hành bởi Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO), đơn vị đã từng vận hành nhà máy Fukushima.

"Chúng tôi cam kết không để tai nạn xảy ra lần nữa, đồng thời đảm bảo các cư dân Niigata sẽ không bao giờ phải chịu ảnh hưởng tương tự (như thảm họa trước đó)", người phát ngôn TEPCO Masakatsu Takata khẳng định.

Đài NHK đưa tin, nếu được phê duyệt, TEPCO sẽ xem xét kích hoạt 1 trong 7 lò phản ứng tại nhà máy vào ngày 20/1 tới.

Tuy nhiên, việc tái khởi động nhà máy điện hạt nhân vẫn vấp phải sự e dè của người dân Niigata.

Năm 2025, TEPCO cam kết sẽ đầu tư 100 tỷ yen (641 triệu USD) vào tỉnh Niigata trong vòng 10 năm tới để kêu gọi sự ủng hộ của người dân. Tuy nhiên, nhiều cư dân địa phương vẫn lo ngại. Một khảo sát của chính quyền tỉnh này hồi tháng 10/2025 cho thấy 60% người dân cho rằng chưa đủ điều kiện để tái kích hoạt nhà máy hạt nhân. Gần 70% người dân Niigata lo ngại về việc TEPCO sẽ vận hành nhà máy.

"Chúng tôi hiểu rất rõ những rủi ro của tai nạn hạt nhân và không thể xem nhẹ điều đó", bà Ayako Oga, một người chịu ảnh hưởng trực tiếp từ vụ Fukushima nói, đồng thời cho biết tới nay bà vẫn đang phải vật lộn với ám ảnh hậu thảm họa.

Ngay cả Thống đốc tỉnh Niigata Hideyo Hanazumi, người đã ủng hộ việc tái khởi động nhà máy vào tháng trước, cũng hy vọng Nhật Bản sẽ có thể giảm phụ thuộc vào điện hạt nhân.

"Tôi muốn chứng kiến một thời kỳ mà chúng ta không còn phải dựa vào những nguồn năng lượng gây bất an", ông nói.

Nỗ lực củng cố an ninh năng lượng của Nhật Bản

Hơn nữa, ngày 22/12, Hội đồng tỉnh Niigata sẽ tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm với ông Hanazumi. Kết quả bỏ phiếu rất có thể phụ thuộc vào việc người dân có ủng hộ việc tái khởi động nhà máy điện hạt nhân hay không.

Cuộc bỏ phiếu này được xem là thử thách cuối cùng cho TEPCO trước khi tái khởi động lò phản ứng đầu tiên, mà theo ước tính của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, riêng lò này có thể giúp tăng nguồn cung điện cho khu vực Tokyo thêm khoảng 2%.

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Tekaichi cũng tích cực hậu thuẫn năng lượng hạt nhân nhằm củng cố an ninh năng lượng và đối phó với chi phí nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, lĩnh vực chiếm tới 60-70% ngành công nghiệp điện tại Nhật. Năm ngoái, nước này đã chi tới 10,7 nghìn tỉ yên (68 tỉ USD) nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng và than.

Dù dân số giảm, Nhật Bản ước tính nhu cầu tiêu thụ điện vẫn tăng trong thập kỷ tới do có sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu AI.

Để đáp ứng nhu cầu, cũng như thực hiện cam kết phi carbon hóa, Nhật Bản đặt mục tiêu tăng gấp đôi thị phần điện hạt nhân, tới năm 2040 đạt 20%.

Ông Joshua Ngu, Phó Chủ tịch Châu Á Thái Bình Dương của công ty tư vấn Wood Mackenzie cho biết sự chấp nhận của công chúng đối với việc khởi động lại nhà máy Kashiwazaki-Kariwa sẽ là cột mốc quan trọng để đạt được những mục tiêu kể trên.

Hải Ninh