Nhật Bản nói gì về chính sách hạt nhân trong bối cảnh an ninh toàn cầu bất ổn?

Trong một cuộc họp báo tại Tokyo ngày 19/12, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản, Kihara Minoru, đã tái khẳng định ba cam kết phi hạt nhân của chính phủ nước này.

Ba nguyên tắc kêu gọi không sở hữu, không sản xuất và không cho phép đưa vũ khí hạt nhân vào Nhật Bản.

Phát biểu này được đưa ra sau khi một quan chức cấp cao của Nhật Bản nói rằng, nước này nên sở hữu vũ khí hạt nhân.

Theo Kyodo, nói với báo giới hôm 18/12, quan chức phụ trách an ninh quốc gia tại Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh, Tokyo cần tăng cường khả năng răn đe trong bối cảnh môi trường an ninh ngày càng nghiêm trọng.

Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản, Kihara Minoru, trong cuộc họp báo. Ảnh: Kyodo.

Phản ứng trước những phát ngôn trên, đã có những lời kêu gọi từ cả các thành viên đảng cầm quyền và đảng đối lập yêu cầu cách chức vị quan chức này, người đã tham gia vào việc hoạch định chính sách an ninh và được cho là thân cận với Thủ tướng Takaichi Sanae.

Chúng cũng gây ra sự phẫn nộ từ những người sống sót sau các vụ ném bom nguyên tử xuống Nhật Bản, những người mà trong suốt phần đời còn lại, đã nỗ lực không mệt mỏi nhằm vận động để loại bỏ vũ khí hạt nhân khỏi thế giới.

Tại cuộc họp báo, ông Kihara nói, ông đã biết về phát biểu trên, tuy nhiên từ chối bình luận về bất kỳ tin tức cụ thể nào; đồng thời lưu ý, lập trường của Nhật Bản vẫn không thay đổi vì nước này luôn cam kết với hòa bình và thịnh vượng toàn cầu.

Thành phố Nagasaki sau khi bị ném bom nguyên tử. Nguồn: Bảo tàng bom nguyên tử Nagasaki.

Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản giải thích, vũ khí hạt nhân có thể gây ra thiệt hại khủng khiếp cho nhân loại. Và, với tư cách là quốc gia duy nhất từng bị ném bom nguyên tử trong chiến tranh, Nhật Bản có sứ mệnh dẫn đầu các nỗ lực hướng tới một thế giới không có hạt nhân, để những vũ khí như vậy không bao giờ được sử dụng.

Ông Kihara từ chối bình luận về việc liệu vị quan chức đưa ra phát biểu trên có tiếp tục giữ chức vụ, hay có được yêu cầu rút lại phát ngôn hay không.

Ông Kihara cũng đề cập đến khả năng “chia sẻ hạt nhân”, cùng vận hành vũ khí hạt nhân với Mỹ với tư cách đồng minh.

Kiyoshi Yoshikawa, một nạn nhân sống sót sau vụ ném bom nguyên tử ở Hiroshima năm 1945, với vết sẹo do bỏng sau khi rời bệnh viện, ngày 13/8/1951. Ảnh: FPG/Hulton Archive/Getty.

Ông cho rằng, điều đó không nên được cho phép, xét đến ba nguyên tắc phi hạt nhân và khuôn khổ pháp lý của Nhật Bản, bao gồm cả luật cơ bản về năng lượng nguyên tử.

Bà Takaichi, người nhậm chức vào cuối tháng 10 và được biết đến là người có quan điểm cứng rắn về an ninh, đang thúc đẩy sự thay đổi chính sách quốc phòng trong bối cảnh môi trường an ninh ngày càng bất ổn, bao gồm cả việc xem xét lại các nguyên tắc phi hạt nhân được coi là “cương lĩnh” quốc gia.

Mặc dù duy trì Hiến pháp theo chủ nghĩa hòa bình kể từ khi kết thúc Thế chiến II, Nhật Bản vẫn dựa vào khả năng răn đe hạt nhân của Mỹ để tự vệ, điều mà một số ý kiến cho rằng đã mâu thuẫn với các nguyên tắc phi hạt nhân.

Văn Phong/NHK, Kyodo