Nhật Bản phát triển du lịch kết hợp kế hoạch dự phòng ứng phó 'thảm họa lớn' ở núi Phú Sĩ

Dự báo thảm họa có thể xảy ra ở núi Phú Sĩ

Theo ước tính dự báo, một vụ phun trào ngọn núi biểu tượng này có thể giải phóng số lượng mảnh vỡ lớn gấp 10 lần so với trận động đất và sóng thần năm 2011.

Cây hoa anh đào ở hồ Kawaguchiko và núi Phú Sĩ ở phía sau. Ảnh: Reuters

Mặc dù hiện tại không có dấu hiệu nào cho thấy hoạt động núi lửa sắp xảy ra, nhưng các nhà khoa học cho biết vụ phun trào có thể là "thảm họa lớn", ngay cả khi đã có kế hoạch ứng phó.

Báo cáo dựa trên một nghiên cứu do các chuyên gia thực hiện và được chính phủ công bố vào tuần trước. Báo cáo cũng ước tính vụ phun trào lớn của đỉnh núi biểu tượng nhất của Nhật Bản có thể giải phóng tới 490 triệu mét khối tro vào khí quyển.

Con số đó gấp khoảng 10 lần lượng mảnh vỡ do trận động đất và sóng thần năm 2011, tàn phá hầu hết vùng đông bắc Nhật Bản.

Với điều kiện gió thịnh hành, hầu hết các mảnh vỡ có thể rơi xuống phía đông của núi lửa, bao phủ khu vực đến quận Sagamihara phía tây Tokyo - cách đỉnh núi khoảng 60 km (37 dặm) - với lượng tro lên tới 30 cm (11,8 inch).

Tỉnh Shizuoka, các thành phố Yokohama và Kawasaki cũng như 23 quận của Tokyo có thể sẽ hứng chịu tro bụi dày tới 3cm, trong khi một lượng nhỏ hơn sẽ rơi xuống vùng Kanto ở miền đông Nhật Bản và xa về phía bắc đến tận tỉnh Fukushima.

Báo cáo cũng tập trung vào các biện pháp bảo vệ người dân, khuyến cáo người dân nên tìm nơi trú ẩn trong trường hợp phun trào để lại lớp trầm tích sâu trên bề mặt tiếp xúc. Báo cáo cho biết thảm họa cấp độ 4 yêu cầu phải sơ tán hoàn toàn khu vực bị ảnh hưởng.

Lượng tro lớn có thể làm dừng chuyển động của xe cộ, gây trở ngại cho nguồn điện và thiết bị điện tử, trong khi tro tích tụ có thể khiến một số tòa nhà bị sụp đổ. Chỉ cần 10 cm tro cũng có thể khiến một chiếc xe bốn bánh không thể vận hành.

Thảm họa không lường trước

Takeshi Sagiya, Giáo sư tại Trung tâm nghiên cứu địa chấn, núi lửa và giảm nhẹ thiên tai của Đại học Nagoya, nhận định tro núi lửa có thể gây ra nhiều vấn đề không lường trước được.

"Loại tro này bao gồm các mảnh đá nóng chảy nhỏ, về cơ bản biến thành bột thủy tinh rất mịn. Bột đó sẽ phá hủy bất kỳ thiết bị điện tử nào nếu bị bám vào. Nó cũng làm xước nghiêm trọng bề mặt nếu ai đó cố lau sạch", ông Takeshi Sagiya nói.

Theo ông, loại tro này thậm chí còn nguy hiểm hơn đối với máy bay vì nó sẽ dừng động cơ nếu bị hút vào. Đây chính là tình trạng hỗn loạn mà các hãng hàng không toàn cầu phải đối mặt trong nhiều tháng sau khi một ngọn núi lửa ở Iceland phun trào vào năm 2010.

"Việc loại bỏ 30cm tro núi lửa khỏi một khu vực rộng lớn hoàn toàn khác với việc loại bỏ cùng một lượng tuyết. Không có nơi nào để chứa nhiều tro như vậy và chúng ta phải nhớ rằng giao thông sẽ bị gián đoạn nghiêm trọng", ông Sagiya nói.

Kế hoạch ứng phó 'thảm họa lớn'

Không có dấu hiệu nào cho thấy ngọn núi Phú Sĩ cao 3.776 mét (12.388 feet) sẽ phun trào trong thời gian tới, nhưng các nhà chức trách Nhật Bản hiện đang theo dõi chặt chẽ đỉnh núi và đã được phân loại là đang ngủ yên, chứ không phải đã tắt.

Lần phun trào gần đây nhất của núi Phú Sĩ là vào tháng 12/1707, sau hai năm động đất ở chân núi. Được gọi là vụ phun trào Hoei, sự kiện này đã tạo ra một miệng hố trên sườn phía tây nam của ngọn núi mà ngày nay vẫn còn nhìn thấy được.

Vụ phun trào kéo dài 16 ngày đã đẩy đá và tro bụi vào tầng bình lưu, nơi gió trên cao mang theo các mảnh vỡ về phía đông. Vụ nổ đã giải phóng khoảng 800 triệu mét khối tro bao phủ trung tâm Edo, tức Tokyo ngày nay, với lớp tro được mô tả là dày tới vài cm.

Thảm họa cũng gây thiệt hại cho mùa màng, gây ra nạn đói trên diện rộng trong năm sau đó và phá hủy các tòa nhà gỗ truyền thống. Không có số liệu thống kê đáng tin cậy nào về số người chết do vụ phun trào hoặc hậu quả của nó.

Trong những năm gần đây, chính quyền địa phương ở các khu vực xung quanh núi Phú Sĩ đã lập bản đồ thảm họa và lập kế hoạch sơ tán cho người dân để phòng trường hợp thảm hỏa xảy ra, nhằm thoát khỏi các dòng dung nham tiềm ẩn. Người dân cũng đã được hướng dẫn tích trữ các nhu yếu phẩm như thực phẩm, nước và đồ sơ cứu.

"Chính quyền địa phương quanh núi Phú Sĩ và chính phủ Nhật Bản phải có trách nhiệm thực hiện kế hoạch dự phòng và thông báo cho người dân chuẩn bị. Nếu xảy ra một vụ phun trào tương tự như năm 1707, thì chúng ta sẽ phải đối mặt với một thảm họa lớn", ông Sagiya nói./.

Hồng Nhung