Nhật Bản ra mắt văn phòng 'DOGE phiên bản Tokyo'

Chính phủ Nhật Bản ngày 25/11 đã công bố văn phòng mới chuyên rà soát chi tiêu và cắt giảm lãng phí ngân sách, được ví như phiên bản Nhật của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) nổi tiếng tại Mỹ. Động thái diễn ra trong bối cảnh Tokyo đang đối mặt với những lo ngại ngày càng tăng về gói kích thích trị giá 135 tỷ USD, AFP cho biết.

Thủ tướng Sanae Takaichi tuần trước cam kết chi tiêu công quy mô lớn để thúc đẩy nền kinh tế, đồng thời khẳng định kế hoạch này vẫn đảm bảo tính kỷ luật tài khóa, bất chấp cảnh báo nguy cơ khiến núi nợ công vốn đã khổng lồ của Nhật tiếp tục phình to.

“Trong bối cảnh hiện nay, tính bền vững tài khóa là yếu tố sống còn… Điều quan trọng là người dân nhìn thấy nỗ lực của chính phủ trong việc duy trì điều đó”, Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama nhấn mạnh trong buổi họp báo công bố sáng kiến.

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Satsuki Katayama. Ảnh: Reuters.

Bà cho biết công chúng Nhật Bản đang dành sự quan tâm lớn cho việc cắt giảm lãng phí trong chi tiêu công.

Tại Mỹ, DOGE do tỷ phú Elon Musk đứng đầu đã triển khai các nhóm chuyên gia công nghệ nhằm rà soát và cải tổ bộ máy công vụ hơn 2 triệu người. Tuy nhiên, phiên bản Nhật Bản sẽ có cách tiếp cận thận trọng hơn: nhóm chỉ gồm khoảng 30 quan chức đang làm việc trong chính phủ và không có mục tiêu “xé toạc” hay tái cấu trúc bộ máy nhà nước, bà Katayama nói rõ.

Văn phòng mới, có tên chính thức là Văn phòng Phụ trách Rà soát Các Biện pháp Thuế và Trợ cấp Đặc biệt, sẽ tập trung đánh giá những chương trình có hiệu quả chính sách thấp, qua đó đề xuất cắt giảm hoặc tối ưu nguồn lực.

Sáng kiến này nằm trong thỏa thuận liên minh được ký cách đây một tháng giữa Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của bà Takaichi và đảng đối tác là Đảng Đổi mới Nhật Bản.

Theo bà Katayama, văn phòng dự kiến sẽ hoạt động toàn diện vào năm 2026 và các tác động cụ thể sẽ được phản ánh trong dự toán ngân sách cho năm tài khóa bắt đầu từ tháng 4/2027.

Thủ tướng Takaichi trước đó đã lên tiếng bảo vệ gói kích thích 21.300 tỷ yen mà chính phủ vừa phê duyệt, với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng cho nền kinh tế lớn thứ tư thế giới, giảm gánh nặng lạm phát cho các hộ gia đình và phục hồi sự ủng hộ dành cho đảng cầm quyền.

Tuy nhiên, kỳ vọng rằng tân Thủ tướng sẽ chi tiêu mạnh tay đã khiến lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật tăng lên mức cao kỷ lục trong tuần này, tạo áp lực lên đồng yen và đặt ra bài toán khó cho chính sách tài khóa tương lai.

Lâm Phương