Nhật Bản: Tử tù chịu án oan lâu nhất thế giới được bồi thường 1,44 triệu USD

Ông Iwao Hakamada (giữa) được tuyên trắng án sau gần 50 năm ngồi tù. Ảnh: AP

Tòa án quận Shizuoka, trong phán quyết đề ngày 24-3, tuyên bố rằng "nguyên đơn sẽ được nhận khoảng 1,4 triệu USD", một phát ngôn viên tòa án cho biết với AFP. Chính tòa án này vào tháng 9 năm ngoái tuyên bố trong phiên tái thẩm rằng ông Hakamada vô tội và cảnh sát đã can thiệp vào bằng chứng. Tòa án cũng từng kết luận rằng ông Hakamada phải chịu "những cuộc thẩm vấn vô nhân đạo nhằm ép buộc ông phải nhận tội", dù sau đó ông đã rút lại lời khai.

Ông Hakamada, một cựu võ sĩ quyền anh nay đã 89 tuổi, bị bắt vào năm 1966 sau khi cảnh sát phát hiện gia đình chủ nhà máy nơi ông làm việc bị đâm chết tại nhà riêng. Họ cho rằng bộ quần áo dính máu tìm thấy trong thùng đậu nành lên men là bằng chứng cho thấy ông Hakamada phạm tội giết người. Dù luật sư cho rằng các điều tra viên đã ngụy tạo bằng chứng, tòa án vẫn tuyên tử hình với ông Hakamada vào năm 1968.

Trong thời gian chờ thi hành án tử, ông Hakamada và các luật sư vẫn không ngừng kêu oan. Năm 2014, kết quả xét nghiệm ADN cho thấy vết máu trên bộ quần áo bằng chứng không trùng khớp với máu của Hakamada hoặc các nạn nhân, nên tòa án Shizuoka ra lệnh trả tự do cho ông để xử phúc thẩm. Phải chờ thêm một thập kỷ sau, ông Hakamada chính thức được minh oan. Ông được tuyên trắng án vào năm 2024 sau một chiến dịch vận động không ngừng nghỉ của chị gái ông và những người ủng hộ.

Theo một quan chức chính phủ, khoản bồi thường trên tương đương với 12.500 yen (khoảng 83 USD) bồi thường cho mỗi ngày trong hơn 40 năm ông Hakamada bị giam giữ để chờ thi hành án tử hình. Theo truyền thông địa phương, mức bồi thường trên được đánh giá là con số kỷ lục trong các vụ án oan tương tự tại Nhật Bản. Tuy nhiên, đội ngũ pháp lý của bên nguyên đơn khẳng định rằng số tiền này không thể nào bù đắp được những tổn thương mà ông Hakamada đã phải chịu đựng suốt hàng chục năm. Việc bị giam cầm trong thời gian dài, với nỗi lo sợ bị hành quyết luôn thường trực, đã gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của ông. Các luật sư mô tả ông Hakamada hiện "đang sống trong một thế giới ảo tưởng", không thể hòa nhập với thực tế.

Nhóm luật sư của ông Hakamada dự định sẽ đệ đơn kiện chính quyền tỉnh Shizuoka và chính phủ vào giữa năm nay để buộc chính quyền các cấp nhận trách nhiệm về bản án oan sai. Họ cho rằng các đời chính phủ trung ương đều có trách nhiệm trong vụ án oan, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng mà số tiền bồi thường khổng lồ "cũng không tài nào chuộc lại được".

B.N