Nhật thử nghiệm loại bỏ nhiên liệu phóng xạ khỏi nhà máy Fukushima

Nhà máy điện hạt nhân Fukushima tại Fukushima, phía bắc Nhật Bản. Ảnh: AP

Theo hãng tin AFP trích dẫn thông báo của Tepco, “chương trình dọn dẹp thử nghiệm” của công ty tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima đã bắt đầu từ ngày 10/9 và sẽ được tiến hành trong khoảng 2 tuần. Những dữ liệu thu thập được trong khuôn khổ chương trình sẽ được nghiên cứu để tìm manh mối về điều kiện bên trong các lò phản ứng - một bước quan trọng hướng tới việc ngừng hoạt động nhà máy Fukushima Daiichi.

Nhận định về chương trình, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi nói với các phóng viên ngày 10/9 rằng: “Chính phủ muốn thúc giục Tepco phản ứng với tinh thần cấp bách hơn nữa khi chúng ta bước vào giai đoạn làm việc khó khăn nhất. Đây sẽ là cơ sở để ngừng hoạt động nhà máy điện hạt nhân”.

Tepco ban đầu có kế hoạch bắt đầu chương trình thử nghiệm vào ngày 22/8 với mục tiêu thu thập 3g nhiên liệu để phân tích nếu quá trình thành công. Tuy nhiên, công ty đã buộc phải dừng chương trình ở giai đoạn sơ bộ sau khi phát hiện ra sự cố liên quan tới việc lắp đặt thiết bị cần thiết.

Ngày 11/3/2011, trận động đất mạnh 9 độ richter cùng sóng thần tại Nhật Bản đã phá hủy hệ thống cung cấp điện và làm mát của nhà máy điện hạt nhân Fukushima, khiến 3 lò phản ứng tan chảy. Chính phủ Nhật Bản và Tepco có kế hoạch loại bỏ khoảng 880 tấn nhiên liệu hạt nhân nóng chảy có tính phóng xạ gây chết người còn sót lại bên trong mỗi lò phản ứng.

Tuy nhiên, đây là một quá trình khó khăn đã bị trì hoãn trong nhiều năm bởi các rào cản kỹ thuật cũng như thiếu dữ liệu. Tepco đã gửi một số tàu thăm dò – bao gồm robot và phương tiện dưới nước – vào bên trong mỗi lò phản ứng nhưng gặp phải nhiều cản trở tới từ các mảnh vụn, bức xạ cao và khó khăn trong việc điều hướng chúng qua đống đổ nát.

Công ty vốn đặt mục tiêu loại bỏ một lượng nhỏ mảnh vụn tan chảy khỏi lò phản ứng số 2 ít bị hư hại nhất vào cuối tháng 3/2024 bằng cách sử dụng một cánh tay robot khổng lồ. Tuy nhiên, nhiệm vụ này đã buộc phải trì hoãn do khó loại bỏ cặn bám cản đường vào.

Các nhà phê bình đã nhiều lần cho rằng mục tiêu dọn sạch số lượng lớn nhiên liệu nói trên trong 30 đến 40 năm của chính phủ và Tepco đặt ra cho nhà máy Fukushima Daiichi là quá lạc quan. Nguyên nhân là do thiệt hại ở mỗi lò phản ứng là khác nhau và do đó cần phải lập kế hoạch để phù hợp với điều kiện riêng biệt của chúng.

Ở một diễn biến khác, Tepco ngày 28/2 cũng bắt đầu thải lô nước thải phóng xạ đã qua xử lý và pha loãng từ nhà máy Fukushima ra biển. Chính phủ Nhật Bản và TEPCO, đơn vị điều hành nhà máy, tuyên bố nước thải này an toàn và toàn bộ quá trình đều được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế giám sát.

Tuy nhiên, việc xả nước thải vấp phải sự phản ứng gay gắt từ các nhóm ngư dân và đặc biệt là từ chính phủ Trung Quốc. Nền kinh tế thứ 2 thế giới đã cấm nhập khẩu hải sản Nhật Bản sau động thái này.

Ngân Hà