Nhật triệu tập đại sứ Trung Quốc sau bước đi tương tự phía Bắc Kinh

Trung Quốc và Nhật đã triệu tập đại sứ của nhau sau căng thẳng liên quan phát ngôn của Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi về Đài Loan (Trung Quốc), hãng AFP đưa tin ngày 14-11.

Tuần trước, bà Takaichi nói trước quốc hội Nhật rằng các cuộc tấn công vũ trang vào Đài Loan có thể dẫn tới việc Nhật điều quân tới hòn đảo theo cơ chế “phòng vệ tập thể”.

Theo thủ tướng Nhật, nếu một tình huống khẩn cấp ở Đài Loan kéo theo “tàu chiến và việc sử dụng vũ lực, thì điều đó có thể tạo thành một tình huống đe dọa sự tồn vong (của Nhật)”.

Bắc Kinh chỉ trích gay gắt bình luận này và yêu cầu bà Takaichi rút lại phát ngôn.

Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại TP Gyeongju (Hàn Quốc) vào ngày 31-10. Ảnh: KYODO NEWS

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 14-11 cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tôn Vệ Đông ngày 13-11 đã triệu tập Đại sứ Nhật tại Trung Quốc Kenji Kanasugi để “đưa ra những lập trường cứng rắn về phát biểu sai lệch của Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi liên quan Trung Quốc”, theo tờ China Daily.

“Nếu bất kỳ ai dám can thiệp vào sự nghiệp thống nhất của Trung Quốc dưới bất kỳ hình thức nào, Trung Quốc chắc chắn sẽ đáp trả mạnh mẽ”- ông Tôn nói.

“1,4 tỉ người dân Trung Quốc sẽ không bao giờ chấp nhận điều đó” - ông Tôn nói thêm, nhấn mạnh vấn đề Đài Loan là “hạt nhân trong các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc và là lằn ranh đỏ không thể chạm tới”.

Đây là lần đầu tiên Bắc Kinh triệu tập một đại sứ Nhật sau hơn 2 năm. Lần gần nhất là vào tháng 8-2023, khi Trung Quốc phản đối quyết định của Nhật về việc xả nước thải từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi ra biển.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 14-11 cũng bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về các động thái quân sự và an ninh gần đây của Nhật, bao gồm sự mập mờ quanh các nguyên tắc phi hạt nhân.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nói rằng việc Nhật không loại trừ khả năng sở hữu tàu ngầm hạt nhân cho thấy một sự thay đổi chính sách mang tính “tiêu cực” lớn.

Tối 14-11, bộ này kêu gọi công dân Trung Quốc tránh đi Nhật trong thời gian tới, viện dẫn quan hệ song phương xấu đi do phát biểu của bà Takaichi và “những rủi ro đáng kể” mà công dân Trung Quốc có thể đối mặt tại Nhật.

Cũng trong ngày 14-11, Bộ Ngoại giao Nhật cho biết đã triệu tập đại sứ Trung Quốc tại Tokyo - ông Ngô Giang Hạo liên quan bài đăng của Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Osaka - ông Tiết Kiếm về thủ tướng Nhật.

Bộ Ngoại giao Nhật cho biết Tokyo “phản đối mạnh mẽ những tuyên bố hết sức không phù hợp” của ông Tiết, kêu gọi Đại sứ Ngô bảo đảm “phía Trung Quốc có biện pháp phù hợp”.

Chánh Văn phòng Nội các Nhật Minoru Kihara ngày 14-11 cho biết lập trường của chính phủ Nhật về Đài Loan vẫn không thay đổi và “phù hợp với Thông cáo chung Nhật - Trung năm 1972”.

Thông cáo năm 1972 bình thường hóa quan hệ song phương, trong đó Nhật thừa nhận chính sách “Một Trung Quốc”.

“Hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan không chỉ quan trọng đối với an ninh của Nhật mà còn với sự ổn định của cộng đồng quốc tế” - ông Kihara nói với báo giới.

THẢO VY