Nhện lạc đà, kẻ săn mồi đáng sợ của sa mạc

Nhện lạc đà là một loài được mô tả với vẻ ngoài xấu xí, to lớn và là chủ đề của nhiều câu chuyện cao siêu. Những huyền thoại xung quanh sinh vật này được phổ biến rộng rãi vào năm 2003, vào thời cao điểm của cuộc chiến tranh Iraq, khi những người lính Mỹ bắt đầu phát hiện ra cơ thể khẳng khiu của chúng trên sa mạc Trung Đông.

Tuy nhiên, trước khi được quân đội Mỹ biết tới, sinh vật này là chủ đề của nhiều câu chuyện ngụ ngôn được kể bởi những người Ba Tư, những người lần đầu tiên nhìn thấy nó. Nhưng mặc dù có vẻ ngoài đáng sợ, nhện lạc đà (thực ra không phải là nhện) lại vô hại đối với con người. Hơn nữa, nó chỉ sống một năm trong tự nhiên và dành phần lớn thời gian để ấn nấp, trốn tránh ánh nắng chói chang trên sa mạc.

Nhên lạc đà không thực sự là nhện

Nhện lạc đà thực chất là loài thuộc lớp Arachnida (lớp hình nhện) và được gọi một cách chính xác với tên khoa học là Solifugae. Bộ nhện này bao gồm hơn 1.000 loài được mô tả trong khoảng 153 chi.

Bất chấp những cái tên thông dụng,chúng hoàn toàn không phải là bọ cạp thực sự (thuộc bộ Scorpions) và cũng không phải là nhện thực sự (thuộc bộ Araneae). Thay vào đó, chúng là anh em họ với bọ cạp giả (pseudoscorpions) và bọ ve (mites).

Theo National Geographic, người Ba Tư thường kể những câu chuyện về sinh vật có vẻ ngoài đáng sợ này đứng sừng sững, chạy qua sa mạc như một cơn gió lốc, săn lùng xác chết của con người và những con lạc đà dám băng qua đường của nó. Tuy nhiên điều này hoàn toàn không đúng. Nhện lạc đà không ăn thịt người, lạc đà hoặc bất kỳ động vật có vú lớn nào khác.

Thay vào đó, loài solifugae - đôi khi còn được gọi là bọ cạp gió hoặc nhện mặt trời - chỉ có chiều dài khoảng 15 cm khi trưởng thành. Và bất chấp những câu chuyện phóng đại về tốc độ “nhanh và dữ dội” của nó, tốc độ tối đa của nó là 10 dặm một giờ - chỉ nhanh hơn một chút so với con người bình thường.

Hầu hết các loài thuộc bộ Solifugae sống ở vùng khí hậu khô hạn và săn các loài chân khớp sống trên mặt đất và các động vật nhỏ khác. Loài lớn nhất có chiều dài từ 12–15 cm, bao gồm cả chân. Một số truyền thuyết đô thị phóng đại kích thước và tốc độ của Solifugae, tuy nhiên mối nguy hiểm tiềm tàng của chúng đối với con người là không đáng kể. Nhưng cũng tuyệt đối không được coi thường và nên xử trí thích hợp khi chạm trán loài nhện này.

Nhện lạc đà có bản tính phàm ăn

Một số đánh giá về chế độ ăn solifugae của Bảo tàng Tự nhiên và Khoa học Denver cho thấy rằng nhện lạc đà rất thích ăn ong bắp cày, mối, bọ cánh cứng và các loài động vật chân khớp khác.

Tuy nhiên, chúng có thể săn được cả chim nhỏ và thậm chí cả rắn nhỏ. Nếu có cơ hội, nó sẽ ăn no đến phình cả bụng - thường trở nên to lớn đến mức không thể di chuyển, đặc biệt là nếu nó ăn quá nhanh. Tuy nhiên, theo nguyên tắc chung, bọ cạp gió sẽ không ăn những con mồi lớn hơn mình.

Trên thực tế, sinh vật này có tính cách khá hung dữ - đặc biệt nếu nó cảm thấy bị dồn vào chân tường hoặc bị đe dọa. Mặc dù không có tuyến nọc độc, nhưng nhện lạc đà có những chiếc răng kìm sắc nhọn được gọi là chelicerae sẽ gây tổn thương nếu nó tiếp xúc với da người.

Và mặc dù những vết cắn của nhện lạc đà không cần chăm sóc y tế để hồi phục, nhưng bạn nên rửa sạch vết cắn bằng cồn hoặc hydrogen peroxide để tránh nhiễm trùng, trong trường hợp nó cắn bạn. Nhưng, theo nguyên tắc chung: nếu bạn để nó một mình, nó sẽ để bạn yên.

Mặc dù bộ Solifugae được coi là các loài chỉ thị đặc hữu của quần xã sinh vật sa mạc, chúng xuất hiện rộng rãi ở các bán sa mạc và rừng cây. Một số loài cũng sống ở đồng cỏ hoặc sinh cảnh rừng. Solifugae thường sinh sống ở các môi trường sống ấm áp và khô cằn, bao gồm hầu như tất cả các sa mạc ấm áp và vùng cây bụi ở tất cả các lục địa ngoại trừ Nam Cực và Úc. Solifugae là loài ăn thịt hoặc ăn tạp, với hầu hết các loài ăn mối, bọ cánh cứng và các động vật chân khớp nhỏ sống trên mặt đất khác. Solifuge là những kẻ săn mồi hung hãn và phàm ăn cơ hội và đã được ghi nhận là đã ăn rắn, thằn lằn nhỏ, chim và động vật gặm nhấm.

Con mồi được định vị bằng cặp chi phía trước, bị giết chết và cắt thành nhiều mảnh bởi các móng vuốt giống như gọng kìm. Con mồi sau đó bị hóa lỏng và chất lỏng ăn vào đi qua yết hầu. Mặc dù chúng thường không tấn công con người, móng vuốt gọng kìm của chúng có thể đâm thủng da người và những vết cắn đau đớn đã được báo cáo. Nhiều loài động vật săn mồi khác, chẳng hạn như dơi mặt rạch lớn, bọ cạp, cóc và động vật ăn côn trùng, có thể săn Solifugae. Solifugae thường là loài sinh sản mỗi năm một lần. Con cái sau khi có được tinh trùng của con đực, chúng sẽ đào một cái hang, trong đó nó đẻ từ 50 đến 200 quả trứng.

Nhện lạc đà được biết đến nhiều trong Chiến tranh vùng Vịnh 1990 - 1991, và bắt đầu nổi tiếng khi những người lính Mỹ đặt chân đến Iraq.

Đức Khương