Nhiệt độ toàn cầu tăng khiến hàng tỷ người phải sống 'trong vùng khí hậu không thích hợp'

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Sustainability đã đánh giá tác động đối với con người nếu thế giới tiếp tục đi theo quỹ đạo tăng nhiệt độ dự kiến và ấm lên 2,7 độ C vào cuối thế kỷ này, so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp.

Tính đến cả sự nóng lên toàn cầu dự kiến và sự gia tăng dân số, nghiên cứu cho thấy đến năm 2030, khoảng hai tỷ người sẽ sống ở bên ngoài vùng khí hậu thích hợp, đối mặt với nhiệt độ trung bình từ 29 độ C trở lên, với khoảng 3,7 tỷ người sẽ sống bên ngoài vùng khí hậu thích hợp để sinh sống vào năm 2090.

Timothy Lenton, một trong hai tác giả chính của nghiên cứu, nói rằng một phần ba dân số toàn cầu có thể đang sống trong điều kiện khí hậu không thích hợp.

Lenton hiện là Giám đốc Viện Hệ thống Toàn cầu tại Đại học Exeter, cho biết: “Đó là sự định hình lại sâu sắc về khả năng sinh sống trên bề mặt hành tinh và nó có thể dẫn đến việc tổ chức lại quy mô lớn nơi con người sinh sống”.

Theo báo cáo, con người có cuộc sống lý tưởng nhất ở những nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 13 độ C đến khoảng 27 độ C. Bên ngoài khoảng nhiệt độ này, các điều kiện nhiệt độ có xu hướng quá nóng, quá lạnh hoặc quá khô.

Nghiên cứu xác định rằng mặc dù chưa đến 1% dân số toàn cầu hiện đang tiếp xúc với nhiệt độ nguy hiểm, với nhiệt độ trung bình từ 29 độ C trở lên, nhưng biến đổi khí hậu đã khiến hơn 600 triệu người phải đối mặt với tình trạng nguy hiểm.

Nghiên cứu cho thấy nếu Trái đất nóng lên 2,7 độ C, Ấn Độ, Nigeria, Indonesia, Philippines và Pakistan sẽ là 5 quốc gia hàng đầu có dân số tiếp xúc nhiều nhất với mức nhiệt nguy hiểm.

Toàn bộ dân số của một số quốc gia, chẳng hạn như Burkina Faso và Mali, cũng như các hòn đảo nhỏ đang gặp rủi ro do mực nước biển dâng cao, sẽ phải đối mặt với nhiệt độ cao chưa từng có.

Nhiệt độ toàn cầu càng ngày càng nóng

Trong trường hợp xấu nhất, nếu Trái đất nóng lên 3,6 hoặc thậm chí 4,4 độ C vào cuối thế kỷ này, một nửa dân số thế giới sẽ sống ngoài vùng khí hậu thích hợp, tạo thành cái mà báo cáo gọi là “rủi ro hiện hữu”.

Theo báo cáo, sống ở những nơi có nhiệt độ không thích hợp có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong tăng lên, vì tiếp xúc với nhiệt độ trên 40 độ C có thể gây chết người, đặc biệt nếu độ ẩm quá cao, cơ thể không còn có thể tự làm mát và duy trì các chức năng bình thường.

Nhiệt độ cao cũng được dự đoán sẽ làm giảm năng suất cây trồng, gia tăng xung đột và làm lây lan dịch bệnh.

Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo rằng sự nóng lên vượt quá 1,5 độ C sẽ dẫn đến những thay đổi thảm khốc và có khả năng không thể đảo ngược. Khi các khu vực trong vùng khí hậu thích hợp cho sự sống bị thu hẹp lại vì nhiệt độ toàn cầu tăng lên, một bộ phận dân số lớn hơn cũng sẽ thường xuyên phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn bao gồm hạn hán, bão, cháy rừng và sóng nhiệt.

Các chuyên gia cho rằng vẫn còn thời gian để làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu bằng cách tránh xa việc đốt dầu, than và khí đốt và hướng tới năng lượng sạch. Nhưng cánh cửa cải thiện tình hình đang đóng lại.

Lenton nhấn mạnh: “Cứ mỗi 0,1 độ C nóng lên hơn so với mức hiện tại, sẽ có thêm khoảng 140 triệu người tiếp xúc với nhiệt độ nguy hiểm”.

Đầu tháng này, Tổ chức Khí tượng Thế giới đã thông báo rằng trong vòng 5 năm tới, có 66% khả năng nhiệt độ của hành tinh sẽ ấm hơn 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp trong ít nhất một năm.

“Chúng ta đã để quá muộn để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu một cách đúng đắn đến mức hiện tại chúng ta đang ở thời điểm mà để đạt được tốc độ thay đổi mà chúng ta cần thì phải tăng gấp 5 lần tốc độ giảm phát thải khí nhà kính hoặc quá trình khử cacbon của nền kinh tế toàn cầu” - Lenton nói.

Anh Duy