Nhiều bất cập trong quản lý, sử dụng nguồn thu từ tiền sử dụng đất

Qua hoạt động kiểm toán cho thấy nhiều địa phương thực hiện chưa đúng quy định về quản lý, sử dụng nguồn thu từ tiền sử dụng đất để đầu tư phát triển kinh tế xã hội. Ảnh minh họa: T.L

Qua kiểm toán chuyên đề việc điều tiết, quản lý, sử dụng nguồn thu từ tiền sử dụng đất để đầu tư phát triển kinh tế xã hội năm 2023 theo nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Ninh Bình và Thanh Hóa, KTNN chỉ rõ, tại các địa phương, dự toán thu chưa sát, dẫn đến thực hiện không đạt dự toán; chưa dành tối thiểu 10% tổng số thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để đầu tư cho công tác đo đạc, đăng ký đất đai… theo quy định, trong đó tỉnh Ninh Bình là 146 tỷ đồng, tỉnh Thanh Hóa là 663 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các địa phương thực hiện việc điều tiết tiền sử dụng đất chưa phù hợp Nghị quyết HĐND tỉnh. Cụ thể, tỉnh Ninh Bình, phân chia cho cấp huyện 60% tiền sử dụng đất sau khi trừ chi phí giải phóng mặt bằng không đúng Nghị quyết là 60% bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng (tiền sử dụng đất của Dự án Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Khu dân cư Cầu Chẹm). Đối với tỉnh Thanh Hóa, tại một số huyện, chi phí phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất được khấu trừ vào tiền sử dụng đất trước khi phân chia cho các cấp ngân sách.

Ngoài ra, tỉnh Thanh Hóa quy định nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước sau khi thanh toán chi phí giải phóng mặt bằng, chi phí hạ tầng và chi phí khác liên quan không phù hợp Luật Ngân sách nhà nước.

Đặc biệt, kết quả kiểm toán chỉ rõ các địa phương sử dụng tiền sử dụng đất chưa đúng quy định. Trong đó, tỉnh Ninh Bình, sử dụng tiền sử dụng đất để bù hụt thu ngân sách 59 tỷ đồng và chi cho hoạt động tổ chức đấu giá 0,5 tỷ đồng.

Tỉnh Thanh Hóa, sử dụng tiền sử dụng đất để chi thường xuyên 1 tỷ đồng; sử dụng tiền sử dụng đất của ngân sách cấp huyện chi cho dự án thuộc nhiệm vụ chi ngân sách cấp tỉnh 0,9 tỷ đồng (TP. Thanh Hóa).

Các địa phương cũng thực hiện phân bổ vốn tiền sử dụng đất cho một số dự án chưa phù hợp quy định. Ngoài ra, còn một số sai sót trong chấp hành quy định về quản lý dự án đầu tư.

Thực hiện kiểm toán chuyên đề quản lý và cho thuê đất công ích giai đoạn 2022-2023 tại TP. Hà Nội, tỉnh Thanh Hóa và Ninh Bình, qua kiểm toán, KTNN chỉ rõ, một số địa phương chậm gửi báo cáo thống kê đất đai (tỉnh Thanh Hóa, Ninh Bình) và chưa báo cáo kết quả định kỳ (tỉnh Thanh Hóa) về Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) theo quy định.

Bên cạnh đó, tại một số địa phương, công tác thống kê diện tích đất công ích do cấp xã quản lý chưa tuân thủ quy định dẫn đến còn sai sót kéo dài nhiều năm và quá trình kiểm tra, rà soát hàng năm chưa phát hiện để xử lý kịp (huyện Phú Xuyên, TP. Hà Nội); chưa thực hiện rà soát nguồn gốc, diện tích đất để phê duyệt Quỹ đất công ích cho cấp xã quản lý (TP. Thanh Hóa, thị xã Nghi Sơn, huyện Yên Định - tỉnh Thanh Hóa).

Một số địa phương cũng chưa xây dựng hệ thống thông tin về đất công ích; chưa báo cáo tình hình quản lý, sử dụng, chưa lập hồ sơ quản lý từng diện tích đất công ích; còn nợ tiền thuê đất công ích; không phê duyệt phương án và tổ chức đấu giá cho thuê đất công ích; cho thuê đất công ích vượt thời hạn quy định, cho thuê lại đất công ích không phù hợp quy định.

Kết quả kiểm toán cũng chỉ rõ, một số địa phương chưa thu hồi đất trường hợp hết hạn thời gian thuê; chưa kiểm tra, rà soát đánh giá tình hình quản lý, sử dụng quỹ đất công ích theo chỉ đạo của tỉnh; chưa kiểm tra việc chấp hành quy định về đất đai và xử lý vi phạm theo quy định. Ngoài ra, qua kiểm toán ngân sách một số địa phương còn cho thuê đất công ích không đấu giá, không đúng thẩm quyền./.

TUẤN MINH