Nhiều bể nuôi tôm trái phép tại ven biển Thanh Hóa
Cùng với diện tích nuôi tôm đã được quy hoạch, hiện nay, trên địa bàn thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) vẫn còn tồn những khu nuôi tôm tự phát trái phép.
Với lợi thế gần 42 km bờ biển, có các cửa lạch Bạng, lạch Ghép và vụng Nghi Sơn, nên cùng với phát triển nghề khai thác hải sản, thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa có tiềm năng lớn về nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, cùng với diện tích nuôi tôm đã được quy hoạch, hiện nay, trên địa bàn thị xã vẫn còn tồn những khu nuôi tôm tự phát trái phép. Mặc dù chính quyền địa phương đã có những giải pháp xử lý, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng này; gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn.
Mặc dù không phải là vùng quy hoạch nuôi trồng thủy sản, nhưng dạo quanh một vòng bờ biển thuộc tổ dân phố Đông Hải, phường Hải Hòa, thị xã Nghi Sơn không khó để nhận thấy hàng chục ao nuôi tôm được lót bạt và che chắn tạm bợ trên diện tích đất ở, đất nông nghiệp của người dân. Trước đây, trên địa bàn phường Hải Hòa có hàng chục hộ dân tự ý đào ao, nuôi tôm trái phép trên diện tích đất chưa được quy hoạch nuôi trồng thủy sản.
Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây, do những hệ lụy từ việc nuôi tôm trái phép, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường biển và phát triển du lịch của địa phương, các cấp chính quyền đã tích cực vào cuộc tuyên truyền, vận động, cưỡng chế… nên nhiều gia đình đã bỏ nuôi và tháo dỡ các bể tôm đầu tư xây dựng trước đó. Đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn xã Hải Hòa có 6 hộ nuôi tôm trái phép trên đất rừng, đất trồng cây lâu năm; tróng đó, có 3 hộ đã tháo dỡ một phần bể nuôi; còn lại 3 hộ chưa tháo dỡ.
Trước đây, gia đình chị Lê Thị Thuận, phố Đông Hải, phường Hải Hòa sống chủ yếu bằng nghề đi biển. Mấy năm nay, do giá nhiên liệu tăng cao, nguồn thủy sản ngày càng ít nên năm 2017, sau khi đi khảo sát và nhận thấy nhiều hộ hộ nuôi tôm thẻ chân trắng ở Hải Châu, Ninh Hải… mang lại thu nhập ổn định, gia đình chị đã quyết định chuyển đổi gần 3.500 m2 đất trồng lúa, tỉa lạc hiệu quả kinh tế không cao sang nuôi tôm.
Với lợi thế cách bờ biển 200m, gia đình đã vay ngân hàng và người thân gần 3 tỷ đồng đầu tư xây dựng 7 bể nuôi tôm. Tuy nhiên, việc nuôi tôm tự phát, manh mún, nhỏ lẻ và chưa có nhiều kinh nghiệm nên không đạt hiệu quả kinh tế như mong muốn. Đến nay, sau 6 năm, gia đình chị vẫn chưa thu lại được nguồn vốn đầu tư trước đó.
“Các hộ dân ở đây cũng ý thức được việc nuôi tôm hiện tại là trái phép, chính quyền địa phương đã vào cuộc tuyên truyền nên gia đình đã tháo dỡ 4 bể, còn lại 3 bể vẫn đang tiếp tục nuôi. Trước đây, việc nuôi tôm đều lấy nước biển vào và thải trực tiếp ra biển, nhưng mới đây, gia đình đã đầu tư mấy trăm triệu đồng xây dựng hệ thống bể lắng, hạn chế nước thải ra môi trường. Gia đình mong muốn chính quyền tạo điều kiện làm thêm vài vụ nữa để thu hồi lại tiền vốn đã đầu tư trước đó”, chị Lê Thị Thuận bộc bạch.
Không có sẵn đất, nhưng nghe nói nuôi tôm thẻ chân trắng mang lại lợi nhuận kinh tế cao, năm 2016, gia đình ông Lê Trọng Lương, phường Hải Hòa thuê lại diện tích đất trồng cây lâu năm của người dân để đầu tư xây dựng 8 bể nuôi tôm với tổng chi phí hàng tỷ đồng. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều hộ dân nuôi tôm tự phát khác, năng suất và sản lượng các năm không ổn định, bấp bênh, năm được năm không. Hiện tại, gia đình ông Lương đã tháo dỡ được 4 bể nuôi tôm, còn lại 4 bể vẫn đang tiếp tục nuôi.
Tương tự, trên địa bàn phường Ninh Hải, thị xã Nghi Sơn hiện có 15 hộ xây dựng ô bể nuôi tôm trái phép trên diện tích đất ở, đất trồng cây lâu năm; trong đó, có 6 hộ xây dựng bể trái phép trên đất rừng, đất trồng cây lâu năm; 9 hộ xây dựng trái phép trên đất vườn cùng thửa đất ở. Qua tuyên truyền, vận động đã có 5 hộ ngừng nuôi; trong đó, có 4 hộ đã tháo dỡ, 1 hộ ngừng nuôi nhưng chưa tháo dỡ; 10 hộ hiện vẫn đang nuôi và có cam kết với chính quyền và các lực lượng chức năng sau khi thu hoạch xong vụ tôm năm 2024 sẽ tự nguyện tháo dỡ…
Theo số liệu thống kê từ Đội kiểm tra quy tắc xây dựng thị xã Nghi Sơn, đến hiện tại trên địa bàn thị xã có 14 trường hợp nuôi tôm trái phép trên đất rừng và đất trồng cây lâu năm; trong đó, đơn vị đã phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền và tháo dỡ 3 trường hợp, còn lại 11 trường hợp. Bên cạnh đó, trên địa bàn thị xã còn 28 trường hợp là các doanh nghiệp, công ty được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án khu dịch vụ chế biến hải sản, dịch vụ thương mại… nhưng đã sử dụng đất không đúng mục đích, tổ chức nuôi tôm trái phép. Theo đó, chính quyền và các lực lượng chức năng đã kiên quyết vào cuộc tháo dỡ 3 trường hợp, còn lại 25 trường hợp vẫn đang tiếp tục nuôi trái phép.
Ông Lê Duy Nhân, Đội phó - Đội kiểm tra quy tắc xây dựng thị xã Nghi Sơn, Thanh Hóa cho biết, việc nuôi tôm tự phát ồ ạt đã kéo theo những vi phạm về quy hoạch, vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn, vi phạm an toàn hành lang đê biển, gây ô nhiễm môi trường. UBND thị xã đã yêu cầu các bên liên quan tập trung tháo dỡ trường hợp này. Hiện các xã, phường đã tháo dỡ cơ bản, còn lại bà con cam kết sẽ dừng nuôi tôm và tháo dỡ trong thời gian tới, nếu các hộ không thực hiện sẽ cưỡng chế.