'Nhiều buổi chiều và nhiều buổi tối'

Tác phẩm thiên về kiểu “truyện không có cốt truyện”, chỉ có tình huống được viết với văn phong đa phần là miêu tả và hạn chế đến mức tối đa việc đặt để cảm xúc vào câu từ, cũng không có sự dẫn dắt hay độc thoại nội tâm. Đổi lại, lối hành văn của tác giả sử dụng nhiều kỹ thuật, thủ pháp riêng, có đôi chỗ còn đánh đố độc giả, “đòi hỏi” và “thách thức” cũng như yêu cầu người đọc phải sẵn sàng nhập cuộc vào bối cảnh, phải trải nghiệm...

Các tình huống trong 10 truyện ngắn rất đỗi đời thường, giống như tiêu đề của chúng, chẳng hạn như “Vũng lầy của chúng ta”, “Cái đầu bết”, “Đường dây nóng phòng chống tự tử”... Đó có thể là những ngày bình thường bên gia đình, bạn bè, hàng xóm, thú cưng hay những cảnh huống thường tình hẳn phải thấy trong đời người như từng làm việc kiệt sức, thất tình, chật vật, cô đơn, lạc lõng... Độc giả vừa đọc vừa ứng tác với những tình huống truyện, tự quyết định lấy cảm xúc hiển lộ từ chính những khoảng trống giữa các từ, khoảng trống trong thời khắc chuyển giao từ buổi chiều sang buổi tối, từ những ngày trong đời... Và trong các khoảng trống đó, người đọc sẽ tìm thấy bản thân mình.

Ngòi bút của Trần Lam Vy điềm tĩnh và tiết chế. Ngòi bút ấy như các mũi khâu chính xác len lỏi xuyên qua những vết thương kín đáo của con người, đặc biệt là người trẻ.

Các tác phẩm được Lam Vy kết hợp giữa hiện thực và xúc chạm, như nhằm tạo ra không gian văn học có chiều sâu của suy tư, khám phá từng tầng sâu bên trong tâm hồn con người. Ngang qua những khắc họa tâm lý, xung đột nội tâm, khi đọc “Con chó chết” ta nghiệm ra: “Con gì cũng sẽ chết, chân lý này thật đơn giản, nhưng khi vui vẻ bên nhau chẳng ai lại nghĩ về chân lý hết, đơn giản là không nghĩ về thứ gì”. Song cốt yếu chính là sự thay đổi của thời gian và mối quan hệ giữa con người với thời gian, nhằm khơi gợi cho người đọc nhiều suy tư. Khi đọc, chậm lại sẽ thấy, có những đoạn văn, chi tiết nhỏ dường như chỉ "chạm nhẹ" nhưng để lại ấn tượng mạnh mẽ đủ khiến ta phải nhìn lại quá khứ, đối diện hiện tại và suy ngẫm về tương lai. Tập truyện có chung mạch nguồn xúc chạm đó là khao khát được gắn kết của mỗi người. Và văn học hẳn nên có chức năng đó.

Trần Lam Vy từng chia sẻ về tác phẩm đầu tay: “Với tư cách tác giả, tôi dùng kỹ thuật viết của mình để dắt bạn đến đây, phần còn lại bạn đi đến đâu, đi bao xa và đi thế nào thì phụ thuộc hoàn toàn vào trải nghiệm và bản ngã của bạn đọc. Một tác giả dễ dãi sẽ gặp độc giả dễ dãi. Một tác giả nghiêm túc, cẩn trọng thì sẽ gặp độc giả biết tôn trọng tác phẩm của mình”.

Trần Lam Vy dẫu là bút danh rất mới trên văn đàn, thế nhưng tác phẩm đầu tay “Nhiều buổi chiều và nhiều buổi tối” đã tái bản chỉ trong vài tháng sau khi phát hành và đã được bình chọn là một trong 10 tác phẩm văn học Việt nổi bật năm 2024 trên Tạp chí Tri Thức - Znews.

Tác giả Trần Lam Vy sinh năm 1992 tại Cần Thơ, cô tốt nghiệp chuyên ngành Văn học nước ngoài tại Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội và là Thạc sĩ Văn học.

Trần Duy Thành