Nhiều chính sách ưu đãi, quan tâm, nghề giáo sẽ thu hút được người giỏi

Trong nhiều năm qua, vấn đề đãi ngộ cho đội ngũ nhà giáo luôn được quan tâm. Đặc biệt, Luật Nhà giáo với những thay đổi mang tính đột phá có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đã thắp lên niềm hy vọng lớn cho đội ngũ giáo viên trên cả nước.

Cùng với đó, Nghị quyết 71/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo có nội dung nêu: "Có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo; nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Xây dựng chính sách phù hợp để huy động được người giỏi ngoài lực lượng nhà giáo tham gia giảng dạy, huấn luyện trong các cơ sở giáo dục; thực hiện chế độ giảng viên đồng cơ hữu cho những người giỏi đang công tác tại các đơn vị sự nghiệp công lập; có cơ chế khuyến khích huy động người giỏi chủ trì các hoạt động nghiên cứu khoa học tại các cơ sở giáo dục". Những chính sách này ngày càng thắp lên động lực để thầy cô gắn bó, cống hiến với nghề. Đồng thời, các chế độ ưu đãi trên được kỳ vọng là sẽ thu hút được ngày càng nhiều người giỏi theo đuổi ngành sư phạm.

Ảnh minh họa: Lã Tiến

Bỏ phân hạng là hợp tình hợp lí

Một trong những điểm mới được chờ đợi nhất của Luật Nhà giáo là việc không còn chia hạng giáo viên thành 3 hạng I, II, III như hiện nay.

Đây là một sự thay đổi lớn, được kỳ vọng sẽ giúp đội ngũ giáo viên khỏi những gánh nặng hành chính để thầy cô giáo tập trung vào công việc chuyên môn.

Hệ thống phân hạng cũ, dù có mục đích phân loại và đánh giá, nhưng trong thực tế đã nảy sinh nhiều bất cập. Việc thăng hạng thường gắn với một quy trình xét duyệt hồ sơ phức tạp, đòi hỏi phải có đủ các loại minh chứng như chứng chỉ, thành tích.

Áp lực này khiến nhiều thầy cô giáo phải tốn thời gian cho việc hoàn thiện thủ tục trên giấy tờ thay vì tập trung vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy, dành thời gian chăm lo cho học sinh.

Minh chứng cho những bất cập này là câu chuyện của chính người viết bài báo này. Với 17 năm trong nghề, đạt được nhiều danh hiệu cao quý, trong đó có bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, nhưng từ năm 2021 đến nay, người viết vẫn chưa được thăng hạng chức danh nghề nghiệp từ giáo viên trung học phổ thông hạng III lên hạng II.

Lý do chính là những bất cập của chính sách, cụ thể Thông tư 04/2021/TT-BGDĐT quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các trường trung học phổ thông công lập, với những tiêu chí còn cứng nhắc, chưa phù hợp với thực tiễn dạy học.

Khi Luật Nhà giáo có hiệu lực, việc phân hạng không còn. Thay vào đó, chức danh nhà giáo sẽ được xác định theo yêu cầu của hoạt động nghề nghiệp trong từng cấp học, trình độ đào tạo.

Điều này có nghĩa là, một giáo viên sẽ được đánh giá và công nhận dựa trên năng lực và đóng góp cụ thể của mình theo vị trí việc làm.

Khi rào cản về hạng được gỡ bỏ, giáo viên có thể dành trọn tâm huyết cho việc nâng cao chất lượng bài giảng, nghiên cứu tài liệu và gần gũi hơn với học trò, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục tổng thể.

Giáo viên mầm non, phổ thông được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70%

Mức thu nhập của nhiều giáo viên trong nhiều năm qua được cho là chưa đảm bảo cuộc sống của giáo viên. Điều này đã gây ra nhiều khó khăn về mặt đời sống, khiến nhiều giáo viên phải làm thêm nghề “tay trái” để trang trải cuộc sống, làm giảm sự tập trung cho công việc chính và ảnh hưởng đến việc thu hút nhân tài cho ngành.

Để giải quyết triệt để vấn đề này, Luật Nhà giáo quy định lương của nhà giáo sẽ được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Chính sách này một lần nữa được nêu trong Nghị quyết số 71/NQ-TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Trong đó, Nghị quyết nêu rõ: "Có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo; nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số...".

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương còn đề xuất áp dụng hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo tùy theo cấp học và trình độ đào tạo.

Hệ số này đảm bảo lương của nhà giáo cao hơn so với viên chức có cùng vị trí, cùng bảng lương áp dụng của các ngành, lĩnh vực khác.

Không chỉ vậy, việc áp dụng hệ số lương đặc thù còn giúp giảm cách biệt về tiền lương giữa nhà giáo trẻ và nhà giáo lâu năm ở cùng vị trí việc làm, tạo động lực cho các giáo viên mới vào nghề cống hiến.

Các chính sách này sẽ tạo ra bước đột phá lớn về thu nhập cho giáo viên. Nếu cộng cả phụ cấp ưu đãi nghề và hệ số lương đặc thù, lương giáo viên sẽ tăng khá cao so với hiện nay.

Lấy ví dụ, một giáo viên trung học phổ thông hạng 3 có hệ số lương hiện tại là 3,99. Với mức lương cơ sở hiện hành là 2,340,000 đồng, cùng với 30% phụ cấp ưu đãi/thâm niên, lương của họ khoảng 13 triệu đồng/tháng.

Theo dự thảo mới, lương của giáo viên này sẽ được nhân với hệ số đặc thù 1,45, cộng thêm 70% phụ cấp ưu đãi, thu nhập hàng tháng đạt hơn 20 triệu đồng/tháng (chưa kể một số phụ cấp khác).

Hướng tới một môi trường giáo dục chuyên nghiệp và hiện đại

Những quy định trong Luật Nhà giáo, Nghị quyết 71/NQ-TW và dự thảo Nghị định chính sách tiền lương không chỉ đơn thuần là việc điều chỉnh lương hay bỏ hạng, mà còn là sự khẳng định lại giá trị và vị thế của người thầy trong xã hội.

Khi giáo viên được đảm bảo về mặt thu nhập và không còn những rào cản hành chính, họ sẽ có thêm thời gian, năng lượng và động lực để cống hiến hết mình cho sự nghiệp giáo dục.

Chính sách mới này được kỳ vọng sẽ thu hút thêm nhiều nhân tài vào ngành, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo của người thầy.

Theo đó, lớp giáo viên trẻ sẽ có cơ hội phát triển nhanh hơn, trong khi lớp giáo viên thâm niên sẽ được ghi nhận công sức một cách xứng đáng, kể cả khi đã bỏ phụ cấp thâm niên.

Từ việc quan tâm đến nhà giáo, chúng ta có thể hy vọng vào sự thay đổi toàn diện về chất lượng giáo dục, từ đó tạo ra những thế hệ học sinh không chỉ giỏi về kiến thức mà còn có tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng cao.

Nhìn chung, những chính sách đột phá của Luật Nhà giáo, Nghị quyết 71/NQ-TW và dự thảo Nghị định chính sách tiền lương thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ những người làm công tác giáo dục. Đây là nền tảng vững chắc để xây dựng một tương lai tươi sáng cho đất nước, nơi mà nghề giáo thực sự trở thành một nghề nghiệp đáng mơ ước, được xã hội tôn vinh và đãi ngộ xứng đáng.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Cao Nguyên