Nhiều công trình không phép 'mọc' trong di tích quốc gia Tô Hiến Thành

Ông Đầu Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, mới đây đã có chỉ đạo UBND huyện Hoằng Hóa báo cáo giải trình và làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra tình trạng xây dựng, tôn tạo các hạng mục công trình tại di tích lịch sử quốc gia Tô Hiến Thành khi chưa được phép của cấp có thẩm quyền và đề xuất cụ thể hình thức xử lý.

Lối vào đền thờ Tô Hiến Thành, nơi chính quyền địa phương tự ý cho xây dựng cổng tứ trụ mới toanh

Đền thờ Tô Hiến Thành (thuộc xã Hoằng Tiến, huyện Hoằng Hóa) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) công nhận là di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1997. Theo quy định, di tích quốc gia khi trùng tu, tôn tạo phải được phép của Bộ VH-TT-DL.

Tuy nhiên, báo cáo của Sở VH-TT-DL tỉnh Thanh Hóa ngày 13-4 gửi Chủ tịch UBND tỉnh này cho thấy, di tích quốc gia này đã và đang bị xâm hại nghiêm trọng trong nhiều năm qua, nhưng vẫn không được UBND huyện Hoằng Hóa (đơn vị chịu trách nhiệm quản lý) có biện pháp dừng thi công để xin ý kiến của cấp có thẩm quyền.

Báo cáo này cho biết, di tích quốc gia Tô Hiến Thành đã bị xâm hại từ năm 2018, thời điểm đó Sở VH-TT-DL Thanh Hóa nhận được phản ánh của công dân nên đã kiểm tra và phát hiện chính quyền địa phương (xã Hoằng Tiến) đã cho mở rộng diện tích tăng thêm gần 6.000 m2 tại di tích, thực hiện san lấp mặt bằng và cho xây cổng tứ trụ, hàng rào bao quanh. Sở VH-TT-DL Thanh Hóa cho rằng việc tự ý mở rộng diện tích, đầu tư xây dựng một số công trình khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép là vi phạm Luật Di sản văn hóa.

Nhiều công trình xây dựng hoành tráng bên trong di tích lịch sử quốc gia Tô Hiến Thành chưa hề được cấp có thẩm quyền cho phép

Sở VH-TT-DL đã có báo cáo tỉnh Thanh Hóa yêu cầu UBND huyện Hoằng Hóa dừng thi công, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ di tích; kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra các sai phạm trên. Đồng thời khẩn trương lập hồ sơ, nộp hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định, trình cấp có thẩm quyền xem xét.

Đến tháng 4-2021, Sở VH-TT-DL Thanh Hóa lại nhận được phản ánh của công dân nên đã vào cuộc kiểm tra và phát hiện tại di tích lịch sử quốc gia Tô Hiến Thành tiếp tục bị xâm hại, có hàng loạt các hoạt động xây dựng không phép tại đây.

Cụ thể, tại khu vực 1 và 2 của di tích, chính quyền địa phương đã tự ý đầu từ xây dựng mới chùa, cổng tứ trụ, đền mẫu, cải tạo khuôn viên, sân đền, xây hồ... Tại khu vực khoanh vùng bảo vệ 3, chính quyền địa phương tự ý thi công, lắp dựng tượng được cho là nguyên mẫu tượng Tô Hiến Thành; xây dựng mới nhà khách... Tất cả các hạng mục trên, Sở VH-TT-DL tỉnh Thanh Hóa khẳng định chưa được bất cứ cơ quan có thẩm quyền nào cho phép.

Bức tượng Tô Hiến Thành được dựng lên khi chưa có cơ quan nào thẩm định, đánh giá và đồng ý đã vi phạm Nghị định 113/2013 của Chính phủ về hoạt động mỹ thuật

Từ đó, Sở VH-TT-DL tỉnh Thanh Hóa đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo UBND huyện Hoằng Hóa kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra sai phạm tại đền thờ Tô Hiến Thành từ năm 2018 đến nay. Yêu cầm giải trình, làm rõ cơ sở khoa học, lịch sử, pháp lý trong việc dịch chuyển cổng tứ trụ, xây mới nhiều công trình trong di tích quốc gia Tô Hiến Thành.

Yêu cầu UBND huyện Hoằng Hóa khẩn trương triển khai thực hiện lập Dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi hạng mục di tích... trình cấp có thẩm quyền theo đúng quy định (Việc này Sở VH-TT-DL Thanh Hóa năm 2018 cũng đã chỉ đạo nhưng UBND huyện Hoằng Hóa không thực hiện). Đồng thời để xuất phương án xử lý, giải quyết, khắc phục những sai phạm nêu trên, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo.

Báo cáo của Sở VH-TT-DL tỉnh Thanh Hóa cũng nêu: Chủ tịch UBND huyện Hoằng Hóa phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về những vấn đề đã và đang xảy ra tại di tích quốc gia Tô Hiến Thành theo phân cấp quản lý.

Hầu hết các công trình tại di tích quốc gia Tô Hiến Thành được xây dựng mới trong một thời gian dài (từ năm 2018 đến nay) nhưng không được cơ quan quản lý trực tiếp là UBND huyện Hoằng Hóa có biện pháp ngăn chặn, xử lý dứt điểm

Mặc dù ngày 16-4, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản chỉ đạo làm rõ những sai phạm trên, yêu cầu UBND huyện Hoằng Hóa báo cáo vụ việc, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân trong tháng 4-2021, nhưng đến nay UBND huyện Hoằng Hóa vẫn chưa thực hiện theo chỉ đạo.

Tin-ảnh: Tuấn Minh