Nhiều công trình thủy lợi hư hỏng, xuống cấp
Mặc dù các cấp, ngành đã đầu tư nâng cấp, sửa chữa, nhưng hiện vẫn còn nhiều tuyến kênh mương, công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp. Nguyên nhân là do nguồn lực đầu tư còn hạn chế.
Những công trình đa mục tiêu
Sau hơn 1 năm thi công, công trình hồ chứa nước Lỗ Thùng, xã Đức Phú (Mộ Đức) đã cơ bản hoàn thành, sẵn sàng tích nước phục vụ tưới cho hàng trăm héc ta đất sản xuất ở các xã Đức Phú, Đức Hòa (Mộ Đức) và tạo nguồn cấp nước cho Trang trại bò sữa Vinamilk Quảng Ngãi. Bà Nguyễn Thị Ngọc, ở xã Đức Phú cho biết, từ khi hồ được xây dựng kiên cố, chúng tôi rất yên tâm. Mùa mưa không sợ vỡ đập, mùa nắng chẳng lo thiếu nước tưới cho lúa, hoa màu và phục vụ sinh hoạt.
Không chỉ hồ chứa nước Lỗ Thùng, thời gian qua, tỉnh đã nỗ lực huy động các nguồn lực đầu tư hàng loạt công trình thủy lợi lớn, như các hồ chứa nước Bàu Đen (TX.Đức Phổ), Suối Đá (Nghĩa Hành) và nhiều tuyến kênh mương. Ngoài ra, dự án Hiện đại hóa thủy lợi thích ứng với biến đổi khí hậu do Bộ NN&PTNT thực hiện (vốn ADB) cũng đang triển khai đầu tư nâng cấp, hiện đại hóa 28 tuyến kênh (tổng chiều dài trên 94km) và sửa chữa 7 trạm bơm thuộc công trình thủy lợi Thạch Nham; xây mới 1 trạm bơm ở xã Đức Minh (Mộ Đức) và nâng cấp hệ thống đóng mở cửa van điều tiết của tràn xả lũ hồ chứa nước Núi Ngang (Ba Tơ).
Vẫn còn ngổn ngang
Hiện nay, nhiều công trình thủy lợi, hệ thống kênh mương trên địa bàn tỉnh bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, đe dọa tính mạng và tài sản người dân vùng hạ lưu. Đơn cử như hồ chứa nước Ông Tới, xã Đức Lân (Mộ Đức) đã xuống cấp sau gần 15 năm đưa vào sử dụng nhưng chưa được nâng cấp, sửa chữa. Đáng ngại nhất là bề mặt đập bị
nứt toác, vết nứt dài gần 100m và khá sâu, gây nguy cơ vỡ thân đập. Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức Phạm Ngọc Lân cho biết, huyện đã bố trí kinh phí để gia cố tạm thời thân đập và tràn xả lũ. Nhưng về lâu dài, huyện kiến nghị tỉnh quan tâm đầu tư sửa chữa và nâng cấp hồ chứa nước Ông Tới một cách đồng bộ. Qua đó đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của hàng trăm hộ dân vùng hạ du ở các xã Đức Lân, Đức Phong và thị trấn Mộ Đức; cũng như tích nước phục vụ 150ha lúa và các loại cây trồng khác ở xã Đức Lân.
Đối với hệ thống thủy lợi, kênh mương do Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi quản lý, hiện có trên 67km kênh mương cấp 1, 2, 3 bị sạt lở, bồi lắng và 2 công trình là đập ngăn mặn Khê Hòa, Hiền Lương đã hư hỏng nặng. Điển hình là tuyến kênh B8 (trên 14km), B10 (trên 15,5km) thuộc kênh chính bắc Thạch Nham phục vụ nước tưới cho trên 2.760ha đất sản xuất nông nghiệp thuộc các huyện Sơn Tịnh, Bình Sơn và TP.Quảng Ngãi. Do đầu tư thiếu đồng bộ nên đoạn kênh đất (B8 là trên 12km, B10 là trên 1,7km chưa được kiên cố) thường xuyên bị sạt lở và bồi lắng, dẫn đến tình trạng nước chảy ngược. Còn tuyến kênh N6 có nhiệm vụ cấp nước tưới cho khoảng 1.700ha, nhưng đoạn từ K5+224 đến K7+219 qua 3 phường Quảng Phú, Nghĩa Lộ và Chánh Lộ (TP.Quảng Ngãi) là bờ kênh đất, lại thấp hơn mặt đường nên gây mất an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông. Không những vậy, mặt kênh hở nên trở thành nơi tập trung rác thải, xác chết động vật gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị.
Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi Hà Thế Vinh cho biết, cần gần 386 tỷ đồng để đầu tư kiên cố hơn 67km kênh mương và sửa chữa, nâng cấp đập Hiền Lương, Khê Hòa, góp phần phát huy hiệu quả công trình theo hướng đa mục tiêu. Đó là nâng cao năng lực tưới tiêu chủ động cho các loại cây trồng, nuôi trồng thủy sản và các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, tạo nguồn cấp nước cho sinh hoạt, công nghiệp, dịch vụ và các ngành kinh tế. Song, nguồn lực đầu tư hạn chế, nên ngoài việc duy tu, gia cố tạm thời, thì hệ thống công trình thủy lợi, kênh mương cũng chỉ biết... đợi kinh phí!
Bài, ảnh: THANH PHONG
Giao 315 tỷ đồng để đầu tư các công trình
UBND tỉnh đã có quyết định giao 315 tỷ đồng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 nguồn vốn ngân sách trung ương (đợt 2) cho 3 dự án thuộc Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Theo đó, giao 200 tỷ đồng cho Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh để đầu tư kè chống sạc lở bờ bắc sông Trà Khúc, huyện Sơn Tịnh; giao Sở NN&PTNT 65 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa nước ở huyện Bình Sơn (Châu Long, Châu Thuận, Bình Yên, Lỗ Tây, Hố Chuối) và 50 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp các hồ chứa nước ở huyện Sơn Tịnh (Hố Vàng, Hố Đèo, Đá Chồng).
Các đơn vị đầu mối giao kế hoạch, chủ đầu tư chịu trách nhiệm toàn diện về tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư nguồn ngân sách nhà nước năm 2023 theo quy định của Luật Đầu tư công. Định kỳ hằng tháng, quý và cả năm báo cáo UBND tỉnh (thông qua Sở KH&ĐT, Sở Tài chính) tình hình thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn năm 2023.