Nhiều hệ lụy từ việc nạo phá thai

Ngoài nguyên nhân bệnh lý, còn có nhiều lý do khác để những người mẹ còn đang ở tuổi vị thành niên chối bỏ mầm sống trong họ; dẫn đến nhiều hệ lụy lâu dài, cả những ám ảnh khôn lường về tâm lý…

Đằng sau cánh cửa khoa sản

Sáng đầu tuần, khu chờ sinh và thủ thuật ở Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã có hơn chục người chờ. Mỗi người một tâm trạng riêng, nhưng đều không thích chia sẻ. Rời buồng thủ thuật, có người như vừa trút được gánh nặng; có người lặng lẽ, rầu rĩ vì bỏ đi thai nhi bé bỏng… Trong những thai phụ hôm đó, may mắn không có ca nào ở tuổi vị thành niên.

Theo thống kê sơ bộ, năm 2022, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp nhận 7 ca thai phụ từ hơn 10 đến dưới 15 tuổi; Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh tiếp nhận 12 ca thai phụ từ 15-17 tuổi. Nhưng đây chỉ là một phần thực tế, bởi còn những thai phụ tuổi vị thành niên khác bí mật đến các cơ sở nạo phá thai để bỏ thai hoặc tự mua thuốc phá thai về uống. Theo bác sĩ Trần Thị Quỳnh Uyên - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh, có em tới trung tâm khai 18 tuổi, sau đó mới nói thật 16 tuổi. Có em đến khám vì chậm kinh nguyệt, khi được thông báo có thai mới luống cuống: “Giờ làm sao cô?”.

Bác sĩ Trần Thị Quỳnh Uyên tư vấn cho thai phụ.

Chị Đặng Thị Bích Trâm - chủ Mái ấm Vòng tay mẹ ở 23B đường B5, Khu đô thị Vĩnh Điềm Trung, TP. Nha Trang, nơi cưu mang các bà bầu cơ nhỡ nhớ lại, năm 2021, khi dịch Covid-19 căng thẳng, người dân gọi cho chị nhờ hỗ trợ một thai phụ 13 tuổi sắp sinh trên đường từ huyện Khánh Vĩnh xuống TP. Nha Trang, bởi người mẹ chở em đi “chữa đau bụng” đã ngất xỉu khi phát hiện sự thật con mình đang chuyển dạ sinh. Thai phụ còn quá trẻ, cơ thể chưa phát triển đầy đủ, nguy cơ khó sinh. Rất may, ca sinh cũng “mẹ tròn con vuông”, em bé nặng 2,5kg. Vừa sinh xong, bà mẹ trẻ đã đòi về vì… hôm sau đi thi! Trường hợp khó quên hơn là nữ sinh lớp 12 ở TP. Huế. Em rất xinh xắn. Biết cha mẹ khó, không chấp nhận con “ăn cơm trước kẻng”, khi lỡ có thai, em chỉ biết nịt bụng, nơm nớp che giấu. Nhưng cái thai ngày càng lớn, không giấu nổi, em đã liên hệ xin chị Trâm giúp đỡ, rồi đặt vé vào Nha Trang. Hôm em chuyển dạ, hài nhi sinh non bị dị tật, mất ngay khi chào đời. Khi biết con mình đã mất, em đột ngột hét lớn, rồi ngồi ngây dại, từ đó không biểu lộ cảm xúc. Em được gia đình đón về điều trị mấy năm trời, vẫn chỉ gật, lắc và khóc khi chị Trâm gọi video. Sau này, em khá hơn, trả lời được những câu hỏi đơn giản, nhưng không chủ động trò chuyện. Nữ sinh hoạt bát, xinh tươi ngày nào đã không còn…

Nguyên nhân và hệ lụy

Hiện nay, giới trẻ có thể dễ dàng tìm hiểu về giới tính qua nhiều kênh truyền thông; việc giáo dục giới tính được bắt đầu từ khi các em học lớp 5 và tiếp nối nhiều năm với nhiều hình thức. Ở lứa tuổi rất tò mò về giới tính, sau giai đoạn cảm xúc thăng hoa, khi lỡ có thai, phần lớn bạn trẻ nghĩ ngay tới phương án “giải quyết hậu quả”, nhất là khi bị người yêu bỏ rơi, gia đình la mắng.

Bác sĩ Quỳnh Uyên từng tiếp nhận những trường hợp dở khóc dở cười. Có em mang thai lại nghĩ bị rối loạn kinh nguyệt; hoặc biết nhưng cố giấu, khi thai quá to mới lén lút đi khám. Có em tự phá thai bằng thuốc, thậm chí tự tăng liều dùng cho… chắc! Nguy hiểm hơn, có em phá thai đến lần thứ 3 mà không nghĩ đến hậu quả về sau.

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Lê Minh Đạt - Phó Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh khuyến cáo, pháp luật quy định, tất cả các hành vi phá thai trên 22 tuần tuổi hoặc do lựa chọn giới tính thai nhi đều vi phạm pháp luật. Tuyến xã chỉ được phá thai bằng phương pháp hút chân không đến hết 7 tuần tuổi; từ tuyến tỉnh trở lên được phá thai từ tuần 13 đến tuần 22… Tuy nhiên, thai càng lớn, nguy cơ tai biến, biến chứng do phá thai sẽ càng nhiều. Ngoài ra, việc phá thai còn để lại những ám ảnh khôn lường về tâm lý, có khi đến suốt đời.

Siêu âm thai tại Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh.

Giữ lấy mầm sống

Trong khi nhiều cô gái trẻ muốn bỏ đi mầm sống trong mình thì cũng có những người cưu mang những bà bầu lỡ lầm như chị Đặng Thị Bích Trâm. Mái ấm Vòng tay mẹ được chị và các bạn thành lập năm 2013-2014, với mong muốn động viên những bà bầu lầm lỡ giữ lại mầm sống. Đến nay, mái ấm đã giúp 57 bà mẹ, trong đó có nhiều người 16-17 tuổi. Trong 58 bé chào đời, có 1 ca sinh đôi, 1 bé qua đời do bệnh lý, còn lại đều khỏe mạnh về với gia đình. Hiện, mái ấm còn chăm sóc 3 cặp mẹ con.

Mái ấm Vòng tay mẹ tuy chật chội nhưng luôn đong đầy niềm vui khi các bé chào đời.

Trong mái ấm có một kệ sách để những con heo đất. Mỗi khi đón bà bầu mới, chị Trâm lại đặt lên kệ 1 con heo đất ghi tên bà bầu và tháng dự sinh. Thu nhập từ đại lý bán vé máy bay và bán hàng tạp hóa, trừ chi phí sinh hoạt, chị Trâm đều bỏ heo đất. Khi có người chuyển dạ, heo đất được đập lấy tiền lo ca sinh, thiếu thì vay mượn, huy động thêm. “90% chi phí của mái ấm là từ gia đình nên cũng khó đáp ứng hết. Đáng mừng là thai phụ vào đây đều yêu thương nhau, hầu hết trường hợp đều có cái kết có hậu”, chị Trâm nói. Đó là câu chuyện một cô gái ở huyện Vạn Ninh bị bạn trai chối bỏ, lang thang ngoài đường. Sau khi mái ấm lo cho em sinh được hơn 1 tháng, gia đình biết tin vội vào cảm ơn, rồi cả nhà ríu ran bồng cháu, dẫn con ra về. Hay một nữ sinh ở Diên Khánh chia tay người yêu mới biết có bầu, nhưng bạn trai lại cho rằng em dùng kế níu giữ tình cảm. Đến khi biết tin em được mái ấm lo cho sinh con, cả nhà bạn trai đến rước em về, tổ chức lễ cưới linh đình...

Chị Trâm tâm sự, 99% các em đến với mái ấm đều trong tâm trạng hụt hẫng, mặc cảm, tự ti, có cảm giác bị bỏ rơi, bị phản bội. Do còn trẻ, tâm lý chưa vững, chưa biết cách làm mẹ, các em có thể tự tử, vứt bỏ con hoặc nảy sinh hận thù nếu không được tư vấn, can thiệp kịp thời. Tuy không cổ xúy việc có thai trước hôn nhân, nhưng theo chị, khi con lỡ có thai ngoài ý muốn, cha mẹ cần động viên, đồng hành cùng con vượt qua giai đoạn này. Bác sĩ Quỳnh Uyên thì nhắn nhủ các bạn trẻ: Hãy biết yêu và biết ngừa thai đúng cách, đừng để chưa chuẩn bị tinh thần đã làm mẹ, nhất là các cô gái vị thành niên. Nếu lỡ mang thai, hãy chia sẻ, tìm sự giúp đỡ từ những người đáng tin.

NGUYỄN VŨ - CÁT ĐAN