Nhiều khó khăn khi triển khai dạy học 2 buổi/ngày
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học 2025 - 2026 ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh triển khai đại trà mô hình dạy học 2 buổi/ngày ở cấp trung học. Tuy nhiên, hành trình hiện thực hóa mục tiêu này tại tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn như Điện Biên đang đối mặt với không ít thách thức, đòi hỏi sự nỗ lực đồng bộ từ các cấp quản lý, nhà trường và toàn xã hội.
Ngày 5/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 4567/BGDĐT-GDPT hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông, cụ thể hóa Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 6/6 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, buổi 1 dành cho nội dung chương trình giáo dục phổ thông; buổi 2 tổ chức các hoạt động củng cố kiến thức, bồi dưỡng học sinh, rèn kỹ năng và phát triển toàn diện đức - trí - thể - mỹ. Bộ khuyến khích các cơ sở giáo dục đa dạng hóa hình thức dạy học, tổ chức hoạt động giáo dục linh hoạt, sáng tạo, phù hợp điều kiện thực tế của từng nhà trường.
Nắm bắt tinh thần đó, ngành Giáo dục và Đào tạo Điện Biên đã nhanh chóng triển khai. Năm học 2025 - 2026, toàn tỉnh có 156 trường trung học (THCS, THPT) với 2.096 lớp và 78.435 học sinh. Qua rà soát, hiện có 96/123 trường THCS và 31/33 trường THPT đủ điều kiện để thực hiện ngay mô hình dạy học 2 buổi/ngày. Đối với các cơ sở giáo dục còn lại, phấn đấu hoàn thành mục tiêu trước năm học 2027 - 2028.
Để thực hiện nhiệm vụ này, các trường đã thực hiện khảo sát, lấy ý kiến, đăng ký nguyện vọng của từng học sinh. Kết quả 74,4% học sinh THCS và 93,9% học sinh THPT đăng ký học 2 buổi/ngày. Trên cơ sở đó, nhà trường chủ động xây dựng thời khóa biểu: Buổi 1 tổ chức dạy các môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình chính khóa; buổi 2 dành cho ôn tập, phụ đạo học sinh chưa đạt yêu cầu, bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn thi tuyển sinh và tốt nghiệp, tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, trải nghiệm sáng tạo, giáo dục STEM/STEAM, kỹ năng sống, văn hóa - nghệ thuật - thể thao. Để thực hiện hiệu quả, các trường bố trí hợp lý thời gian trong tuần, đảm bảo giáo viên có ngày nghỉ và thời gian nghiên cứu bài giảng, sinh hoạt chuyên môn.
Học sinh Trường PTDTBT THCS Ta Ma tham gia hoạt động buổi 2, giáo dục kỹ năng phòng cháy chữa cháy.
Tuy nhiên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn trong quá trình triển khai dạy và học 2 buổi/ngày. Tại Trường THCS Thanh Luông (xã Thanh Nưa), năm học này có 11 lớp với 397 học sinh. Thiếu cơ sở vật chất, trường đang được xây dựng 1 tòa nhà 3 tầng gồm 10 lớp học và phòng chức năng. Vì vậy nhà trường phải học chính khóa 2 ca/ngày. Thầy Nguyễn Đức Hồng, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Để thực hiện dạy 2 buổi/ngày, trước thềm khai giảng, nhà trường đã phối hợp với bản Bánh mượn nhà văn hóa bản làm địa điểm tổ chức các hoạt động trải nghiệm buổi chiều. Đồng thời, duy trì các câu lạc bộ thể thao, văn nghệ, âm nhạc, ngoại ngữ, hội họa, đội nghi thức - hòa tấu nhạc cụ... nhằm tạo sân chơi bổ ích cho học sinh”.
Tại vùng cao Pú Nhung (huyện Tuần Giáo cũ), Trường PTDTBT THCS Ta Ma cũng gặp khó trong sắp xếp thời gian biểu và tổ chức hoạt động buổi 2 liên quan đến nhân lực, kinh phí... Dù vậy trường vẫn nỗ lực khắc phục. Sau khi khảo sát nhu cầu học sinh, nhà trường đã tổ chức các hoạt động buổi chiều, gồm: Ôn tập, bồi dưỡng học sinh giỏi, sinh hoạt câu lạc bộ văn học, nghệ thuật, thể thao. Thầy Phan Văn Đạt, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Dù ở địa bàn xa xôi, trường cố gắng kết nối, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn để tổ chức hoạt động trải nghiệm, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Từ đầu năm học đến nay, Trường đã phối hợp với công an, y tế, Chương trình vùng, Tổ chức Rồng Xanh (tổ chức xã hội) truyền thông về sức khỏe sinh sản vị thành niên, phòng cháy chữa cháy, an toàn giao thông, phòng chống ma túy, mua bán người, kỹ năng bảo vệ bản thân và tư vấn tâm lý cho học sinh”.
Đánh giá chung toàn tỉnh, việc tổ chức buổi 2 còn gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân, như thiếu giáo viên (toàn tỉnh hiện thiếu 330 giáo viên theo định mức). Bên cạnh đó, cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu (khối THCS thiếu hơn 350 phòng học, THPT thiếu 67 phòng học, phòng bộ môn và thư viện); nguồn kinh phí đầu tư cải tạo cơ sở vật chất còn hạn chế, công tác xã hội hóa giáo dục chưa đồng đều; ngân sách hàng năm chưa đủ chi trả tiền dạy tăng tiết cho giáo viên theo định mức quy định. Trước thực tế đó, Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường chủ động rà soát điều kiện cơ sở vật chất, bố trí đội ngũ, điều chỉnh kế hoạch dạy học phù hợp; đồng thời tham mưu UBND tỉnh, phối hợp với chính quyền địa phương huy động nguồn lực đầu tư, cải tạo phòng học, tăng cường thiết bị dạy học, ưu tiên tuyển dụng giáo viên cho vùng khó khăn.
Việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày không chỉ là yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới mà còn là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, tạo điều kiện để học sinh phát triển toàn diện hơn. Tuy nhiên, để chủ trương này thực sự đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả thực chất, cần có sự quan tâm, đầu tư mạnh mẽ hơn nữa từ các cấp chính quyền để tháo gỡ những “nút thắt”.
