Nhiều kiến nghị để hoàn chỉnh các tuyến cao tốc

Sáng 19-3, Cục CSGT (C08, Bộ Công an) đã tổ chức hội thảo khoa học “Công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên các tuyến đường bộ cao tốc - thực trạng và giải pháp”.

Theo thống kê của Cục CSGT, trong năm 2023 và hai tháng đầu năm 2024, trên các tuyến đường bộ cao tốc đã xảy ra 267 vụ tai nạn làm chết 91 người, bị thương 172 người. So với thời gian trước liền kề, cả ba chỉ số trên đều tăng.

Những hạn chế về tổ chức giao thông trên cao tốc

Phát biểu tại hội nghị, Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông Cục CSGT, cho biết đến nay mạng lưới đường bộ cao tốc ở nước ta đang được khai thác, sử dụng chín tuyến với chiều dài 1.708 km. Tuy nhiên, trong quá trình đưa vào khai thác, sử dụng, các tuyến cao tốc đã bộc lộ những tồn tại, bất cập, ảnh hưởng đến an toàn giao thông.

Cụ thể năm 2023, trên các tuyến cao tốc do Cục CSGT quản lý đã phát hiện 132 mục bất hợp lý về tổ chức giao thông, trong đó nổi lên những bất hợp lý chưa được khắc phục dẫn đến các vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra vừa qua.

Ngành giao thông hiện nay còn một số tồn tại, hạn chế về tổ chức giao thông trên các tuyến cao tốc như mở điểm mở cho xe đi thẳng vào cao tốc (Hà Nội - Lào Cai); hệ thống hàng rào lưới thép còn nhiều vị trí chưa khép kín, thiếu người trực chốt nên người dân vẫn có thể tự ý đi bộ, điều khiển xe máy, xe ba gác vào cao tốc, súc vật đi trên cao tốc (Hà Nội - Thái Nguyên; Trung Lương - Mỹ Thuận; Hạ Long - Vân Đồn; Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây). Một số tuyến đường trong quá trình khai thác, sử dụng thiếu hệ thống chiếu sáng, sóng điện thoại yếu như dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Cam Lộ - La Sơn thuộc dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021-2025.

“Riêng tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai sau thời gian dài khai thác, thu phí (từ năm 2014), mặc dù lưu lượng tăng cao, xảy ra nhiều vụ tai nạn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nhưng vẫn chưa tiến hành đầu tư mở rộng lên 4-6 làn xe theo đúng phê duyệt” - Đại tá Nhật cho hay.

Cũng theo ông Nhật, tại những đoạn, tuyến đường cao tốc không có dải phân cách cứng ở giữa, không có làn dừng khẩn cấp luôn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Khi tai nạn xảy ra thường hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như tuyến Cam Lộ - La Sơn, cao tốc Nội Bài - Lào Cai (đoạn Yên Bái - Lào Cai).

Hiện nay, cơ quan chức năng đã chỉ đạo khắc phục xong 77 mục, 21 mục đang thực hiện và sẽ hoàn thành trong năm 2024, 34 mục còn lại chưa thực hiện. Đặc biệt, sau khi xảy ra một số vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng (tuyến Cam Lộ - La Sơn, Nội Bài - Lào Cai), Cục CSGT đã tham mưu Bộ Công an chỉ đạo rà soát toàn bộ các kiến nghị chưa được khắc phục và các bất hợp lý phát sinh mới.

Cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, đoạn qua tỉnh Đồng Nai. Ảnh: VŨ HỘI

Kỳ vọng vào quy chuẩn đường cao tốc

Cũng tại hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ, đánh giá đề xuất chiếu sáng trên toàn tuyến cao tốc là lãng phí và không cần thiết. Theo ông Thắng, qua nghiên cứu, rà soát và kinh nghiệm từ nước ngoài cho thấy việc chiếu sáng trên cao tốc chỉ cần đảm bảo theo tiêu chuẩn ở những vị trí như trạm thu phí, nút giao…

Trước nhiều ý kiến về việc xây dựng các tuyến cao tốc phân kỳ, chưa đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, ông Thắng cho rằng phần lớn do nguồn lực còn hạn chế, nguồn vốn phân bổ chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu đầu tư trong giai đoạn 2021-2025.

“Là đơn vị quản lý, chúng tôi luôn muốn khai thác những tuyến đường có sáu làn xe với đầy đủ tiêu chuẩn như cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Tuy nhiên, nguồn lực còn hạn chế, chúng ta buộc phải phân kỳ đầu tư một số tuyến có lưu lượng chưa cao và đi qua khu vực có địa hình khó khăn” - ông Thắng nói.

Đại diện Cục Đường bộ Việt Nam cho rằng việc đầu tư các cao tốc hai làn xe không có dải phân cách cứng gây nguy cơ cao dẫn đến tai nạn; đồng thời các cao tốc không có làn dừng khẩn cấp liên tục sẽ gây ùn tắc kéo dài khi xảy ra sự cố. Trong quý I-2024, Bộ GTVT sẽ ban hành quy chuẩn về đường cao tốc.

“Khi có quy chuẩn này, chắc chắn sẽ không còn cao tốc hai làn xe nữa mà đầu tư tối thiểu phải bốn làn xe” - ông Thắng nói và cho biết cơ quan chức năng sẽ bố trí nguồn lực sao cho việc xây dựng các tuyến đường cao tốc phải đảm bảo hoàn thiện.

Tại hội thảo, Thượng tá Lê Quang Hòa, Trưởng phòng Hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn (Phòng 7, Cục CSGT), cho rằng trước hết lực lượng chức năng cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, các quy chuẩn về đường cao tốc. Tiếp theo, cần xây dựng lộ trình cụ thể để khắc phục tồn tại trên các tuyến cao tốc. Nếu không thể khắc phục được ngay thì phải đề nghị, kiên quyết thực hiện việc hạ cấp khai thác, phân luồng hạn chế xe trên các tuyến cao tốc.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần lắp đặt hệ thống giám sát, tăng cường công tác phối hợp trong khảo sát, khắc phục các điểm tồn tại trên những tuyến cao tốc; xử lý nghiêm đối với những trường hợp chậm khắc phục các tồn tại trong việc tổ chức giao thông, là nguyên nhân trực tiếp gây ra những vụ tai nạn nghiêm trọng.•

PHI HÙNG