Nhiều lợi ích khi tăng thẩm quyền cho thừa phát lại

Chuyên nghiệp hóa hoạt động thừa phát lại sẽ đem lại nhiều lợi ích, tuy nhiên cần phải có hành lang pháp lý toàn diện để phát huy hết nguồn lực của lực lượng này.

Trên số trước, Pháp Luật TP.HCM đã thông tin tới bạn đọc về những đề xuất mới trong nhiệm vụ, quyền hạn của Thừa phát lại tại dự thảo Luật Thi hành án dân sự (THADS) sửa đổi.

Xoay quanh những đề xuất này, Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với Thừa phát lại Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP.HCM, Trưởng Văn phòng Thừa phát lại TP.HCM.

Giảm chi ngân sách, nâng cao hiệu quả THADS

Thừa phát lại Lê Mạnh Hùng cho biết thừa phát lại đã được thí điểm và triển khai chính thức trong nhiều năm qua, bước đầu cho thấy tính hiệu quả và sự cần thiết trong việc hỗ trợ cơ quan THADS, cũng như đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan.

 Năm 2011 báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức giao lưu trực tuyến “Thừa phát lại trong đời sống người dân TP.HCM” để người dân hiểu rõ hơn về chế định Thừa phát lại trong đời sống hằng ngày. Ảnh: HTD

Năm 2011 báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức giao lưu trực tuyến “Thừa phát lại trong đời sống người dân TP.HCM” để người dân hiểu rõ hơn về chế định Thừa phát lại trong đời sống hằng ngày. Ảnh: HTD

Dù vậy, theo ông Hùng, việc chưa có một khung pháp lý đầy đủ, độc lập và nhất quán (chỉ quy định tại văn bản dưới luật) để xác định vai trò và địa vị pháp lý khiến thiết chế thừa phát lại chưa phát huy hết tiềm năng.

“Địa vị pháp lý chưa rõ ràng, khiến vai trò của thừa phát lại bị xem nhẹ, làm giảm tính uy tín và sự chuyên nghiệp. Hoạt động của thừa phát lại vẫn phụ thuộc nhiều vào cơ quan THADS nên thiếu tính độc lập và chủ động”, Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP.HCM nói.

Do đó, ông đánh giá việc bổ sung thêm một chương riêng về thừa phát lại trong Luật THADS là cần thiết và phù hợp. Việc này sẽ giúp cho thừa phát lại có địa vị pháp lý rõ ràng, hoạt động với tính độc lập cao hơn, giảm thiểu sự can thiệp từ các cơ quan quản lý không cần thiết khác. Đồng thời, tăng niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào hệ thống thừa phát và tạo nền tảng pháp lý để thừa phát lại phát huy tối đa năng lực, giảm tải áp lực cho cơ quan Nhà nước, giảm chi ngân sách đồng thời nâng cao hiệu quả công tác THADS.

Bước tiến lớn trong xã hội hóa hoạt động THADS

Việc quy định thẩm quyền thi hành án, tống đạt, xác minh điều kiện THADS của thừa phát lại là một bước tiến dài của quá trình xã hội hóa hoạt động THADS trong tiến trình cải cách tư pháp.

Việc xây dựng một hành lang pháp lý toàn diện cho thừa phát lại cũng phù hợp với cải cách tư pháp theo tinh thần tại Nghị quyết 27-NQ/TWvề tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới.

Quy định rõ ràng và đầy đủ về thừa phát lại sẽ giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ pháp lý, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình một cách thuận tiện hơn. Cạnh đó là giảm gánh nặng cho cơ quan Nhà nước, tạo điều kiện để cơ quan tư pháp tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng, trong khi thừa phát lại đảm nhiệm phần lớn các công việc THADS thông thường. Nguồn lực xã hội hóa hoạt động THADS không có giới hạn, sẽ phát triển đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Việc chuyên nghiệp hóa hoạt động của thừa phát lại còn phù hợp với thông lệ quốc tế khi phần lớn các quốc gia trên thế giới có thể giao cho TPL hoặc chấp hành viên nhiều nhiệm vụ khác nhau. Nhưng giao cho TPL tổ chức THADS vẫn là nhiệm vụ phổ biến và mang tính chất truyền thống. Việt Nam cần tiệm cận các chuẩn mực quốc tế này, đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong nước.

Ông NGUYỄN TIẾN PHÁP, Trưởng Văn phòng TPL Sài Gòn

Đề xuất thừa phát lại được thi hành phán quyết của trọng tài

Để hoạt động của thừa phát lại trong THADS thực chất hơn, đáp ứng yêu cầu của Nhà nước và xã hội, chủ tịch Hội thừa phát lại TP.HCM, cho rằng cần xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ hơn để khắc phục những hạn chế đang tồn tại.

 Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP đề xuất cần giao quyền chủ động cho phép trưởng Văn phòng thừa phát lại được ra quyết định THA. Trong ảnh: Thừa phát lại đang thực hiện lập vi bằng. Ảnh: HỮU ĐĂNG

Chủ tịch Hội Thừa phát lại TP đề xuất cần giao quyền chủ động cho phép trưởng Văn phòng thừa phát lại được ra quyết định THA. Trong ảnh: Thừa phát lại đang thực hiện lập vi bằng. Ảnh: HỮU ĐĂNG

Từ đó, ông Hùng đề xuất bổ sung thẩm quyền THA của thừa phát lại đối với phán quyết, quyết định của Trọng tài thương mại (được thi hành phán quyết của trọng tài); quyết định công nhận kết quả hòa giải thành tại Tòa án. Vì hiện nay trong hoạt động thương mại khi xảy ra tranh chấp các bên lựa chọn cơ quan trọng tài để giải quyết. Bổ sung thêm thẩm quyền THA đối với phán quyết trọng tài là việc cần thiết theo tinh thần xã hội hóa và giảm tải cho hoạt động của cơ quan THADS.

Ông Hùng cũng cho rằng là cần mạnh dạn giao quyền chủ động cho phép trưởng Văn phòng thừa phát lại được ra quyết định THA, thay vì chỉ được quyền kiến nghị Thủ trưởng cơ quan THA ra quyết định như quy định hiện nay tại dự thảo.

Về quyền hạn của thừa phát lại khi tổ chức THA, đại diện Hội Thừa phát lại TP.HCM đồng ý với đề xuất giống như trong dự thảo. Cụ thể, tinh thần khi tổ chức THA, thừa phát lại có quyền và nghĩa vụ tương tự chấp hành viên, trừ một số thẩm quyền chuyên biệt của cán bộ, công chức như quyền xử phạt vi phạm hành chính, sử dụng công cụ hỗ trợ...

Bộ Tư pháp nói về thẩm quyền ra quyết định thi hành án

Theo Bộ Tư pháp, quyết định THADS mang tính tư pháp vì nó có mục đích thực thi bản án, quyết định của Tòa án và của các cơ quan có thẩm quyền khác. Quyết định này không chỉ là một hành động hành chính, mà còn là một phần trong quá trình tố tụng. Quyết định THA không chỉ để thực hiện một hành động cụ thể mà còn phải tuân thủ nguyên tắc công lý và công bằng trong hệ thống tư pháp.

Hơn nữa, quyết định THA có tính chất bắt buộc thi hành, sau khi quyết định THA được ban hành thì phải được thực thi một cách nghiêm túc. Nếu đương sự không tự nguyện thi hành, các biện pháp cưỡng chế thi hành án sẽ được áp dụng. Tính bắt buộc thi hành của quyết định THA phản ánh tính công quyền của quyết định này và đảm bảo rằng quyền lợi hợp pháp của các đương sự sẽ được bảo vệ.

Tuy nhiên, Văn phòng thừa phát lại là đơn vị không có thẩm quyền tư pháp, hơn nữa nếu giao quyền ra quyết định THA cho Trưởng Văn phòng thừa phát lại sẽ có nguy cơ lạm dụng quyền lực trong trường hợp các quyết định THA không được xem xét kỹ lưỡng và công bằng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Việc ra quyết định THA cần phải được kiểm soát và giám sát bởi cơ quan có thẩm quyền, có năng lực tư pháp.

HỮU ĐĂNG

Nguồn PLO: https://plo.vn/video/nhieu-loi-ich-khi-tang-tham-quyen-cho-thua-phat-lai-post855400.html