Nhiều lợi ích, lắm rủi ro từ điện mặt trời mái nhà

Hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty CP Thương mại và Xuất nhập khẩu Việt Hồng Chinh tại Km5, Quốc lộ 9D, thành phố Đông Hà - Ảnh: T.P

Tạo ra lợi nhuận đáng kể

Nhận thấy lợi ích từ việc sử dụng điện năng lượng mặt trời, đầu năm 2020, Công ty CP Thương mại và Xuất nhập khẩu Việt Hồng Chinh tại Km5, Quốc lộ 9D, thành phố Đông Hà đã đầu tư hơn 7 tỉ đồng để lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) với công suất 576kWp.

Giám đốc Tài chính Công ty Dương Ánh Hồng cho biết, là một doanh nghiệp chuyên sản xuất và kinh doanh các mặt hàng phụ tùng xe đạp, xe máy nên công ty thường xuyên phải sử dụng điện năng với công suất lớn. Đó là lý do mà chi phí tiền điện hằng tháng của công ty rất cao, có tháng lên đến gần 90 triệu đồng. Năm 2020, công ty chúng tôi bắt đầu nghiên cứu, học hỏi một số doanh nghiệp trên địa bàn và quyết định đầu tư hệ thống năng lượng ĐMTMN. Sau gần 2 năm sử dụng, số lượng điện sản xuất ra ban ngày được hòa vào lưới điện quốc gia, chất lượng nguồn điện sử dụng đảm bảo. Cùng với tiết kiệm chi phí tiền điện, cộng với số tiền bán điện theo thỏa thuận với ngành Điện, chúng tôi đã có thêm kinh phí để đầu tư, nâng cao năng suất, chất lượng hoạt động của công ty.

Còn với anh Phan Thanh Tùng, hiện sống tại thôn Nhan Biều 3, xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong, kể từ khi lắp đặt hệ thống ĐMTMN có công suất 100kWp trên diện tích 600m2 , anh không chỉ tiết kiệm được 50% tiền điện so với trước đây mà còn có thêm thu nhập từ việc bán sản lượng ĐMTMN dư thừa cho ngành Điện.

Thực tế cho thấy, việc phát triển ĐMTMN đã mang lại hiệu quả rất rõ rệt cho chủ đầu tư. Ngoài việc bán lại sản lượng điện sản xuất hằng ngày cho ngành điện, tạo ra nguồn lợi nhuận đáng kể, phần mái được cách nhiệt bằng hệ thống tấm pin năng lượng cũng giúp giảm nhiệt cho ngôi nhà. Ngoài ra, phát triển ĐMTMN góp phần giảm áp lực lên phụ tải lưới điện, tiết kiệm chi phí phát triển đường dây truyền tải…Theo Công ty Điện lực Quảng Trị, tính đến ngày 31/12/2020, toàn tỉnh có 735 hệ thống ĐMTMN với tổng công suất lắp đặt là 112,63MWp. Tổng sản lượng điện hệ thống đã phát lên lưới là 98,2 triệu kWh. Trong đó, thành phố Đông Hà là địa phương phát triển ĐMTMN nhiều nhất với số lượng 268 hệ thống.

Những rủi ro có thể xảy ra

Lợi ích từ hệ thống ĐMTMN đã được khẳng định thế nhưng câu hỏi được đặt ra là, nếu được lắp đặt và sử dụng một cách ồ ạt, liệu việc sử dụng loại hình năng lượng này có gây ra ảnh hưởng, tác động tiêu cực nào đến môi trường?

Xét một cách toàn diện, ngoài những lợi ích như đã nêu ở trên, việc phát triển ồ ạt các dự án điện mặt trời có khả năng sẽ tạo gánh nặng đối với môi trường. Trung bình, một tấm pin mặt trời có thời gian sử dụng khoảng 20-30 năm tùy vào điều kiện môi trường. Chất thải từ sản xuất và chất thải từ pin năng lượng mặt trời sau khi đã qua vòng đời sử dụng, nếu rò rỉ ra bên ngoài sẽ gây tác hại khó lường. Quá trình xử lý các tấm pin năng lượng mặt trời hết hạn sử dụng cũng không thể đốt, bởi chúng sẽ gây ra khói chứa chất độc hại khiến con người có khả năng bị ung thư hoặc dị tật bẩm sinh khi hít phải... Điều này làm cho không ít người sử dụng cảm thấy băn khoăn khi lựa chọn lắp đắt hệ thống ĐMTMN.

Trước những băn khoăn của người sử dụng về vấn đề này, GS.TSKH Trần Đình Long, Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam cho biết, dù là nguồn điện nào thì cũng có hai mặt, đi cùng với những lợi thế là những tồn tại, vì vậy cần phải được xử lý để hạn chế tới mức thấp nhất có thể. Những tấm pin điện mặt trời gần giống như các thiết bị điện tử, nếu xử lý không tốt thì sẽ gây ra những vấn đề về môi trường. Hiện nay, có đủ những công nghệ để xử lý các loại vật liệu thải, trong đó đặc biệt là các linh kiện, phần tử từ các thiết bị điện tử thải ra, trong đó có pin điện mặt trời.

Có thể nói rằng, hệ thống ĐMTMN vẫn đang mang lại rất nhiều lợi ích không chỉ cho người sử dụng mà còn cho toàn xã hội. Tuy nhiên, để vừa hạn chế, ngăn chặn những tác hại có thể xảy ra từ tấm pin năng lượng mặt trời khi thải ra môi trường, vừa phát huy được nguồn giá trị lớn của năng lượng “sạch” này đòi hỏi các cơ quan quản lý; nhà đầu tư phải nghiên cứu, sớm đưa ra những giải pháp xử lý thiết thực và an toàn nhất.

Trúc Phương