Nhiều nước cân nhắc rút lại quy chế 'tối huệ quốc' dành cho Nga

Mỹ, Liên minh châu Âu và các đồng minh khác cũng có kế hoạch thu hồi lại vị thế là một đối tác thương mại bình đẳng của Nga, mở đường cho các biện pháp trừng phạt kinh tế hơn nữa.

Các động thái này thêm vào các lệnh trừng phạt đã khiến Nga bị cô lập về mặt kinh tế kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.

Đồng rup lao dốc trong khi các công ty toàn cầu rời khỏi Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ví các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với các ngân hàng và giới tài phiệt như một lời tuyên chiến. Matxcơva cũng đã đe dọa quốc hữu hóa các nhà máy sản xuất hoặc nhà máy nơi công việc bị đình chỉ.

Trong khi đó các đồng minh phương Tây đã tuyên bố sẽ trả đũa kinh tế hơn nữa.

Liên minh châu Âu cho biết họ sẽ cấm nhập khẩu các sản phẩm sắt thép chính của Nga và cấm các khoản đầu tư năng lượng mới vào nước này, trong khi Anh áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hàng trăm chính trị gia Nga.

Mỹ, EU và Anh cũng cho biết họ sẽ cắt giảm các lô hàng xa xỉ đến Nga.

Ông Biden cho biết các bước đi mới nhất sẽ là "một đòn giáng mạnh nữa vào nền kinh tế Nga".

Theo các quy tắc quốc tế, việc chỉ định một quốc gia là "tối huệ quốc" cung cấp các đặc quyền thương mại có đi có lại như thuế quan thấp hơn.

Việc tước bỏ tình trạng đó của Nga mở đường cho việc áp thuế cao hơn đối với các sản phẩm chính mà nước này bán như nhiên liệu khoáng, phân bón và kim loại.

Rượu Vodka của Nga nằm trong số các mặt hàng Mỹ cấm nhập khẩu - Ảnh: AAP

Ông Biden cho biết ông đang phối hợp các kế hoạch với Liên minh châu Âu và các nền kinh tế tiên tiến khác, bao gồm Canada và Nhật Bản, mỗi quốc gia sẽ thực hiện các bước tương tự.

Tối huệ quốc (MFN) là quy chế do các thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới tạo ra.

Trên thực tế, nó được thiết kế để đảm bảo tất cả các thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) được đối xử bình đẳng, trừ khi họ là thành viên của một khu vực hoặc hiệp định thương mại tự do cụ thể. Trong những trường hợp bình thường, nó hạn chế khả năng của các quốc gia trong việc áp đặt các rào cản thương mại chống lại nhau - hoặc đưa ra những nhượng bộ đặc biệt cho từng quốc gia.

Bằng cách loại bỏ quy chế này khỏi Nga, các nước G7 sẽ có thể nhắm mục tiêu xuất khẩu của mình bằng các mức thuế trừng phạt. Trên thực tế, một trong số họ, Canada, đã làm như vậy. Tuần trước, họ đã áp thuế 35% đối với tất cả các sản phẩm đến từ Nga và đồng minh của Nga là Belarus.

Để làm được điều này, Canada đã dựa vào quyền miễn trừ có trong một trong các hiệp định của WTO, cho phép các thành viên thực hiện hành động mà họ cho là cần thiết để bảo vệ "lợi ích an ninh thiết yếu" của họ. Có khả năng những bên khác cũng sẽ làm như vậy.

Ngoài ra, các đồng minh phương Tây cho biết họ có kế hoạch cắt đứt việc Nga tiếp cận nguồn tài chính từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Nhà Trắng cho biết lệnh cấm của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu chủ chốt của Nga sẽ khiến mất hơn 1 tỷ USD doanh thu, trong khi lệnh cấm xuất khẩu hàng hóa xa xỉ của Mỹ ảnh hưởng đến thương mại trị giá khoảng 550 triệu USD mỗi năm.

Đó chỉ là một phần nhỏ trong tổng giá trị thương mại khoảng 28 tỷ USD mà Mỹ và Nga đã trao đổi vào năm 2019.

Ông Biden hứa sẽ có những biện pháp tiếp theo, bao gồm thắt chặt các biện pháp trừng phạt đối với các nhà tài phiệt và gia đình của họ.

Các nhà kinh tế cho rằng các lệnh trừng phạt được công bố trước đó sẽ đẩy Nga vào một cuộc suy thoái kinh tế nghiêm trọng trong năm nay. Nhưng không rõ ràng rằng tình trạng hỗn loạn kinh tế có làm thay đổi kế hoạch quân sự của ông Putin hay không.

Anh Duy