Nhiều sai phạm trong thẩm định, phân loại nợ tại MBV

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Kết luận thanh tra số 81/KL-TTNH4 đối với Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện đại (MBV), thực hiện theo Quyết định thanh tra số 49/QĐ-TTNH4 ngày 23/5/2025 của Chánh Thanh tra. Việc công khai kết luận được thực hiện theo Điều 37 Luật Thanh tra năm 2025.

MBV có nhiều sai phạm trong công tác thẩm định, phân loại nợ.

MBV là đơn vị kế thừa Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank), vốn có tiền thân là Ngân hàng TMCP nông thôn Hải Hưng được cấp phép thành lập ngày 30/12/1993. OceanBank từng được đặt vào diện kiểm soát đặc biệt theo Quyết định số 50/QĐ-NHNN.m ngày 27/5/2015 và các quyết định sửa đổi, bổ sung. Đến ngày 17/10/2024, Thống đốc NHNN ban hành Quyết định số 2301/QĐ-NHNN về việc chuyển giao bắt buộc OceanBank cho Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), sau đó ban hành Quyết định số 741/QĐ-TTGSNH1 ngày 05/12/2024 về việc đổi tên OceanBank thành Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện đại.

Đến ngày 28/2/2025, MBV có 1 trụ sở chính, 21 chi nhánh và 80 phòng giao dịch tại nhiều tỉnh, thành trên toàn quốc; thực hiện đầy đủ các nội dung hoạt động theo giấy phép và các chấp thuận của NHNN, bao gồm huy động vốn, cho vay, mở tài khoản thanh toán, cung ứng dịch vụ thanh toán, kinh doanh ngoại hối, kinh doanh vàng miếng, quản lý tài sản, tư vấn tài chính, cho thuê két an toàn và mua nợ.

Kết luận thanh tra ghi nhận MBV đã triển khai các biện pháp cơ cấu lại danh mục tài sản, hạn chế phát sinh nợ xấu mới, thúc đẩy bán và xử lý tài sản bảo đảm, qua đó thu hồi một phần nợ xấu và giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro; đồng thời sau khi chuyển giao bắt buộc, ngân hàng duy trì hoạt động ổn định, không để xảy ra gián đoạn trong quản trị và điều hành.

Bên cạnh đó, kết luận cũng chỉ rõ nhiều vi phạm, tồn tại. Trong hoạt động cho vay, MBV vi phạm quy định về thẩm định và quyết định cho vay theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN; phân loại nợ chưa đúng quy định theo Thông tư 11/2021/TT-NHNN; nhận tài sản bảo đảm khi tài sản chưa đủ điều kiện theo khoản 1 Điều 15 Thông tư 39/2016/TT-NHNN. Ngoài ra còn tồn tại tình trạng kiểm tra, giám sát vốn vay chưa đầy đủ; việc nhận tài sản bảo đảm là hàng tồn kho và quyền tài sản còn thiếu chặt chẽ; công tác quản lý, định giá tài sản bảo đảm chưa hợp lý; hồ sơ vay vốn có nội dung chưa phù hợp. Trong hoạt động xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau xử lý rủi ro, MBV chưa thành lập Hội đồng mua bán nợ theo Điều 11 Thông tư 09/2015/TT-NHNN; còn tồn tại trong định giá khoản bán nợ; đồng thời việc kiểm tra, giám sát, đôn đốc thu hồi nợ và xử lý tài sản bảo đảm chưa kịp thời.

Nguyên nhân của các vi phạm được xác định là do nhiều khách hàng cũ của ngân hàng có tình hình tài chính yếu, khả năng trả nợ hạn chế và thông tin thiếu minh bạch; một số quy định pháp luật về xử lý, tái cơ cấu tổ chức tín dụng yếu kém vẫn chưa hoàn thiện, thiếu hướng dẫn cụ thể cho các tình huống phát sinh trong thực tiễn. Đồng thời, nợ tồn đọng kéo dài qua nhiều đơn vị quản lý khiến việc quản lý thiếu tính liên tục; chất lượng tín dụng kém; một số cán bộ chưa tuân thủ nghiêm quy định pháp luật và quy định nội bộ trong hoạt động cấp tín dụng. Trách nhiệm liên quan thuộc về các tập thể, cá nhân trực tiếp tại từng thời kỳ, trong đó Hội đồng thành viên, Ban Kiểm soát và Ban Điều hành MBV chịu trách nhiệm chung đối với các vi phạm được nêu trong kết luận.

Do đó, Thanh tra NHNN kiến nghị Hội đồng thành viên, Ban Kiểm soát và Ban Điều hành MBV xây dựng kế hoạch, lộ trình khắc phục vi phạm; chỉ đạo các đơn vị liên quan chỉnh sửa các tồn tại; theo dõi, đôn đốc và giám sát việc khắc phục tại các khách hàng được kiểm tra mẫu, áp dụng các biện pháp thu hồi nợ theo quy định pháp luật và quy định nội bộ; huy động tối đa nguồn thu từ tài sản bảo đảm và nguồn thu khác của khách hàng; xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan; và thực hiện đúng quy định pháp luật, quy định của NHNN và nội bộ MBV trong tổ chức hoạt động kinh doanh. Ngoài các kiến nghị chung, kết luận còn nêu 7 kiến nghị đối với hoạt động cho vay và 5 kiến nghị đối với xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau xử lý rủi ro.

Xuân Bắc