Nhiều sản phẩm hải sản của Việt Nam đứng trước nguy cơ mất thị trường Mỹ
Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 8, Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) đã công bố kết quả so sánh theo Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển. Báo cáo này rà soát khoảng 2.500 nghề cá của 135 quốc gia và vùng lãnh thổ đang xuất khẩu hải sản vào Mỹ. Kết quả, 240 nghề cá của 46 quốc gia bị từ chối công nhận tương đương, đồng nghĩa sản phẩm từ các nghề cá này sẽ không được phép nhập khẩu vào Mỹ kể từ ngày 1-1-2026. Theo cảnh báo này, các sản phẩm từ một số nghề cá như: Cá ngừ, cá kiếm, mực, cua… của Việt Nam có thể sẽ không được phép nhập khẩu vào thị trường này nếu không đạt chuẩn về bảo tồn.
Cá ngừ vây vàng, mắt to ngư dân khai thác được cập cảng Hòn Rớ.
Theo đó, có 3 nhóm: Danh sách 1 gồm các quốc gia được công nhận toàn bộ; danh sách 2 - bị từ chối một phần; danh sách 3 - bị từ chối toàn bộ. Việt Nam nằm trong danh sách 2, tức chỉ một số nghề cá không đạt yêu cầu, trong khi các nghề khác vẫn được phép xuất khẩu bình thường. Theo NOAA, các quốc gia bị từ chối có thể nộp đơn xin đánh giá lại sau ngày 1-1-2026. Đây là cơ hội cho Việt Nam nếu kịp thời khắc phục các vấn đề kỹ thuật và minh bạch chuỗi khai thác. Trước đó vào tháng 3-2025, Mỹ từng đưa ra quyết định sơ bộ rằng các biện pháp bảo tồn động vật biển có vú của Việt Nam chưa đạt chuẩn đối với 12 phương thức khai thác, trong đó có lưới rê, lưới vây, lưới kéo và câu vàng. Những sản phẩm như cá ngừ mắt to, cá ngừ vây xanh, cá ngừ vây vàng, cá ngừ sọc dưa, cá kiếm, mực, cá mú, cá thu, cá hồng và cua được cảnh báo sẽ gặp khó khăn khi vào thị trường này.
Động thái này có thể tác động đáng kể tới xuất khẩu thủy sản Việt Nam, khi Mỹ từng là thị trường lớn nhất. Năm 2024, kim ngạch thủy hải sản Việt Nam sang Mỹ đạt khoảng 2,1 tỷ USD, chiếm hơn 20% tổng giá trị toàn ngành; 6 tháng đầu năm 2025, Mỹ nhập khẩu khoảng 905 triệu USD thủy sản từ Việt Nam, tăng gần 18% so với cùng kỳ năm 2024. Nếu bị hạn chế nhập khẩu, doanh nghiệp trong nước có nguy cơ mất thị phần, đồng thời phải tăng đầu tư cho hệ thống giám sát, chứng minh khai thác bền vững và tuân thủ quy định bảo vệ động vật biển.
