Nhiều thiếu sót trong việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án Khu đô thị mới Hữu Lũng
Tại thời điểm đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển (HSDST) có 2/8 thành viên Tổ chuyên gia không có Chứng chỉ đào tạo đấu thầu, không đảm bảo điều kiện theo quy định; Báo cáo đánh giá của Tổ chuyên gia không ghi ngày, tháng năm ban hành.
Dự án Khu đô thị mới Hữu Lũng được phê duyệt với tổng mức đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng, diện tích 52,3 ha tại xã Sơn Hà, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Mục đích hình thành khu dân cư mới, khu hành chính có hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại; kêu gọi và huy động nguồn vốn trong và ngoài nước làm tăng giá trị khu đất, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, đem lại lợi ích cho nhân dân địa phương, nhà nước và nhà đầu tư, đáp ứng nhu cầu về nhà ở, đất ở, góp phần tích cực vào chương trình phát triển nhà ở của huyện Hữu Lũng và tỉnh Lạng Sơn.
Liên danh Công ty cổ phần Trường Thịnh Phát Lạng Sơn và Công ty cổ phần Trường Thịnh Phát là nhà đầu tư trúng thầu thực hiện dự án.

Quy hoạch Khu đô thị mới Hữu Lũng, Lạng Sơn. Ảnh: ITN
Tuy nhiên, qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn phát hiện về việc lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển (HSMST), Cơ quan thanh tra chỉ rõ, còn có 1 số nội dung chưa chặt chẽ, thống nhất; Giám đốc Sở Xây dựng ban hành Quyết định thành lập Tổ chuyên gia, tại thời điểm lập HSMST có 1/8 thành viên Tổ chuyên gia không có Chứng chỉ đào tạo đấu thầu, không đảm bảo điều kiện theo quy định.
Theo thanh tra tỉnh, việc này tuy không ảnh hưởng đến kết quả lập HSMST của Tổ chuyên gia, nhưng cần được Sở Xây dựng nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc lựa chọn thành viên, quyết định thành lập Tổ chuyên gia. Bên cạnh đó, quá trình thẩm định HSMST, Sở Kế hoạch và Đầu tư không kịp thời phát hiện những thiếu sót của HSMST để yêu cầu khắc phục, bổ sung đảm bảo theo quy định.
Về việc tổ chức sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư, qua thanh tra phát hiện việc thông báo mời sơ tuyển, đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển, trình thẩm định, phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư còn có nội dung không đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định: Tại thời điểm đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển (HSDST) có 2/8 thành viên Tổ chuyên gia không có Chứng chỉ đào tạo đấu thầu, không đảm bảo điều kiện theo quy định; Báo cáo đánh giá của Tổ chuyên gia không ghi ngày, tháng năm ban hành.
Tổ chuyên gia đánh giá Liên danh Công ty cổ phần Long Thuận Lộc và Công ty cổ phần đầu tư Hoàng Nhất Nam có HSDST không hợp lệ và không đáp ứng điều kiện tiên quyết là đảm bảo quy định tại HSMST; tuy nhiên, Tổ chuyên gia không báo cáo, đề xuất Sở Xây dựng có văn bản yêu cầu nhà đầu tư làm rõ HSDST theo quy định;
Tổ chuyên gia đánh giá Công ty cổ phần Tổng công ty MBLand đạt các tiêu chí: Vốn chủ sở hữu tối thiểu nhà đầu tư phải thu xếp; Vốn vay tối đa nhà đầu tư phải thu xếp, tổng mức đầu tư của dự án tương tự đối với dự án loại I, là đảm bảo quy định tại HSMST. Tuy nhiên, thông tin được sử dụng để Tổ chuyên gia đánh giá các tiêu chí trên là không đúng nội dung được quy định tại HSMST.
Tổ chuyên gia đánh giá Liên danh Công ty Cổ phần Trường Thịnh Phát Lạng Sơn và Công ty cổ phần Trường Thịnh Phát đạt 1,0 điểm (bằng mức điểm tối thiểu). Qua xem xét cho thấy HSMST không quy định cụ thể tiêu chuẩn (về số lượng vị trí nhân sự chủ chốt) để đánh giá đạt điểm tối thiểu; việc Tổ chuyên gia đánh giá nhà đầu tư đạt mức điểm tối thiểu, là không có cơ sở.
"Trách nhiệm về những thiếu sót, vi phạm trong đánh giá HSDST thuộc về Tổ chuyên gia, và Sở Xây dựng, cần được kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan, tùy theo tính chất, mức độ để xử lý theo quy định", cơ quan thanh tra chỉ rõ.

Đối với việc lựa chọn nhà đầu tư, theo thanh tra tỉnh, sau khi UBND tỉnh đồng ý cho Sở Xây dựng tổ chức mở thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án (mở HSĐX) trước thời hạn quy định tại HSYC, Sở không tham mưu, trình Chủ tịch UBND tỉnh xem xét phê duyệt sửa đổi quy định về thời điểm đóng thầu, thời điểm mở thầu tại HSYC. Do chưa có quyết định sửa đổi quy định thời điểm đóng thầu, thời điểm mở thầu của cơ quan có thẩm quyền nên thời điểm đóng thầu, thời điểm mở thầu quy định tại HSYC được phê duyệt tại Quyết định số 1772/QĐ-UBND ngày 05/9/2019 vẫn có hiệu lực, làm cơ sở xem xét, đánh giá HSĐX của nhà đầu tư;
Việc Tổ chuyên gia căn cứ đồng ý chủ trương của UBND tỉnh tại Văn bản số 934/UBND-KTN ngày 11/9/2019 để đánh giá Hiệu lực của HSĐX và Thời hạn bảo lãnh dự thầu, là không đảm bảo chặt chẽ. Ngoài ra, tại thời điểm đánh giá HSĐX, có 3/8 thành viên Tổ chuyên gia không có Chứng chỉ đào tạo đấu thầu, là không đảm bảo điều kiện theo quy định.
Bên cạnh đó, hồ sơ tài liệu thể hiện liên danh nhà đầu tư có văn bản số 01/2019 ngày 9/9/2019 gửi Sở Xây dựng đề nghị mở thầu trước thời hạn (trước ngày 17/9/2019). Tuy nhiên, tại báo cáo đánh giá HSĐX của tổ chuyên gia, tờ trình số 113 ngày 19/9/2019 của Sở Xây dựng, Báo cáo thẩm định số 463 ngày 23/9/2019 của Sở Kế hoạch và Đầu tư đều thể hiện liên danh nhà đầu tư có văn bản số 267/2019 ngày 3/5/2019 đề nghị được mở thầu sớm.
Qua thanh tra cho thấy, Văn bản số 267 là của Công ty TNHH Sản xuất và Lắp ráp Tuấn Nghĩa (nhà đầu tư tham gia dự thầu dự án Khu đô thị Bến Bắc, TP Lạng Sơn), có nội dung đề nghị mở thầu trước thời hạn đối với dự án Khu đô thị Bến Bắc, TP Lạng Sơn. Như vậy, thông tin về văn bản đề nghị được mở thầu trước thời hạn của nhà đầu tư thể hiện trong báo cáo của Tổ chuyên gia, tờ trình của Sở Xây dựng và báo cáo thẩm định của Sở Kế hoạch và Đầu tư là không chính xác.
HSĐX của Liên danh nhà đầu tư có bản Cam kết cấp tín dụng của Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) - Chi nhánh Nghệ An do Phó Giám đốc Chi nhánh Nghệ An ký, theo đó cam kết sẽ cung cấp cho Công ty cổ phần Trường Thịnh Phát Lạng Sơn một khoản tín dụng có giá trị là 75,5 tỷ đồng để thực hiện Dự án; bản Cam kết cấp tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh thành phố Vinh do Phó Giám đốc Chi nhánh thành phố Vinh ký, cam kết sẽ cung cấp cho Công ty cổ phần Trường Thịnh Phát một khoản tín dụng có giá trị là 829,6 tỷ đồng để thực hiện Dự án.
Tuy nhiên, HSĐX của nhà đầu tư không thể hiện có văn bản của người đại diện theo pháp luật của các tổ chức tín dụng nêu trên ủy quyền cho Phó Giám đốc Chi nhánh được ký cam kết thu xếp tài chính; Tổ chuyên gia không đề xuất Sở Xây dựng có văn bản yêu cầu nhà đầu tư làm rõ HSĐX theo quy định
Cơ quan thanh tra nhận định, thiếu sót trong việc tham mưu cho người có thầm quyền xem xét, quyết định điều chỉnh thời điểm đóng thầu, mở thầu thuộc trách nhiệm của Sở Xây dựng; trong việc đánh giá HSĐX thuộc trách nhiệm của Tổ chuyên gia, của Sở Xây dựng. Sở Kế hoạch và Đầu tư thực hiện thẩm định nhưng không phát hiện, làm rõ thiếu sót, vi phạm của của Tổ chuyên gia, của Sở Xây dựng để kịp thời tham mưu xử lý.
Về việc thương thảo, ký kết hợp đồng, qua kiểm tra cho thấy: Sở Xây dựng không tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức đàm phán sơ bộ hợp đồng với nhà đầu tư; tổ chức đàm phán hoàn thiện hợp đồng với nhà đầu tư được lựa chọn, là không đảm bảo chặt chẽ về thẩm quyền theo quy định; Biên bản ngày 08/10/2019 về việc đàm phán hợp đồng thực hiện dự án giữa Sở Xây dựng và nhà đầu tư trúng thầu thực hiện dự án có nội dung không logic, thống nhất về thời gian (Biên bản thể hiện ngày đàm phán là ngày 08/10/2019 nhưng có nội dung thể hiện Sở Xây dựng đã thực hiện đàm phán dự thảo Hợp đồng với nhà đầu tư vào ngày 09/10/2019 và Sở Xây dựng đã có Văn bản số 1251/SXD-QHKT&PTĐT ngày 10/10/2019 xin ý kiến góp ý nội dung dự thảo Hợp đồng).
Theo cơ quan thanh tra, nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót do năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm của một số công chức, thành viên Tổ chuyên gia còn hạn chế.
Công tác chỉ đạo, kiểm tra của lãnh đạo Sở Xây dựng trong quản lý, tổ chức thực hiện công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư sử dụng đất còn lúng túng, chưa sâu sát, cụ thể; công tác thẩm định của Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính) có nội dung không đảm bảo chặt chẽ.
Từ kết quả thanh tra, Chánh thanh tra tỉnh yêu cầu Sở Xây dựng chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của thành viên Tổ chuyên gia, các cá nhân, tập thể liên quan đối với những thiếu sót, hạn chế được, tùy theo tính chất, mức độ để xem xét hình thức xử lý kỷ luật theo quy định.
Đề nghị Giám đốc Sở Tài chính chỉ đạo chấn chỉnh, rút kinh nghiệm về những hạn chế, thiếu sót trong công tác thẩm định. Theo chức năng, nhiệm vụ, xem xét ban hành văn bản chấn chỉnh, hướng dẫn việc thực hiện công tác lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách, đảm bảo chặt chẽ, tuân thủ đúng quy định của pháp luật, không để phát sinh kiến nghị, khiếu nại, tố cáo về lựa chọn nhà đầu tư.