Nhiều trường ở Lạng Sơn thiếu cơ sở vật chất, GV môn tích hợp

Sau 4 năm học triển khai, hiệu quả của chương trình Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được khẳng định, chất lượng giáo dục ngày càng thực chất, hiệu quả. Tuy nhiên, việc áp dụng chương trình này ở địa bàn miền núi, vùng dân tộc thiểu số còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc.

Trang thiết bị chưa được cấp kịp thời do khó khăn trong quá trình đấu thầu mua sắm

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Ngô Văn Hiền - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn cho biết, việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trên địa bàn huyện gặp phải một số khó khăn.

“Về cơ sở vật chất theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, huyện đang gặp rất nhiều khó khăn và thiếu thốn về các phòng thực hành bộ môn tích hợp. Ngoài ra, trang thiết bị dạy học cho các lớp 2, 3, 4, 6, 8, 9 năm nay vẫn chưa được cấp đủ và kịp thời, dẫn đến việc giảng dạy không đạt hiệu quả như mong muốn. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do khó khăn trong quá trình đấu thầu mua sắm khiến quá trình thực hiện bị trì hoãn, đặc biệt sau khi Luật Đấu thầu được thay đổi”, ông Ngô Văn Hiền nhận định.

Ông Ngô Văn Hiền - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Website Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan.

Đồng quan điểm trên, bà Ninh Thu Giang - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn khẳng định, cơ sở vật chất trong dạy học ở các vùng sâu, vùng xa có những khác biệt so với vùng đồng bằng. Đặc biệt, điều kiện kinh tế khó khăn ở các khu vực trên địa bàn huyện đã tạo ra nhiều thách thức trong quá trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Dù vậy, huyện Đình Lập, một huyện đang phấn đấu về đích nông thôn mới và trước đây là huyện nghèo thuộc chương trình 30A đã nhận được sự quan tâm và đầu tư của Nhà nước.

“Trong quá trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, sự phối hợp giữa các cấp quản lý giáo dục và các trường học trên địa bàn huyện cơ bản đã giúp đảm bảo cơ sở vật chất và thiết bị dạy học cho học sinh. Tuy nhiên, việc đồng bộ hóa hoàn toàn các thiết bị ngay lập tức là điều khó khăn do nguồn lực của tỉnh còn hạn chế và cần đầu tư vào nhiều nhiệm vụ khác”, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đình Lập bày tỏ.

Chia sẻ về khó khăn trong việc tăng cường trang thiết bị theo yêu cầu của chương trình mới, ông Nguyễn Nam Thái - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn (huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn) cho hay, hiện tại, nhà trường đang sử dụng cơ sở vật chất cũ. Các trang thiết bị để triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 mới chỉ được cấp cho lớp 6, còn lớp 7, 8, 9 chưa được cấp. Do đó, việc triển khai dạy học chương trình này tại trường còn gặp nhiều bất cập ở một số lớp học.

“Mặc dù những thiết bị cũ vẫn sử dụng được nhưng không phải tất cả thiết bị đều phù hợp với chương trình mới. Trong đó, một số thiết bị cũ đã hỏng hóc và xuống cấp qua thời gian.

Ngoài ra, Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn không có điểm trường, nhưng đối với những trường có nhiều điểm trường sẽ càng gặp khó khăn hơn vì phải chia sẻ thiết bị giữa các nơi”, ông Nguyễn Nam Thái cho biết.

Về sách giáo khoa, ông Nguyễn Nam Thái cho hay, trường đã tiến hành rà soát và tổ chức quyên góp sách từ tháng 5. Những học sinh có nhu cầu sẽ được hỗ trợ sách giáo khoa cũ từ các học sinh khóa trên hoặc phụ huynh có thể tự trang bị cho con em mình. Đến nay, tất cả học sinh đều có đủ sách để đảm bảo việc học.

Trong khi đó, bà Hoàng Thị Thanh - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tràng Các (huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn) nhận định, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy chương trình giáo dục phổ thông 2018 là một điểm nghẽn lớn. Hiện nhà trường đang thiếu nhiều phòng học chuyên môn và phòng thí nghiệm cần thiết để đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục 2018. Việc này không chỉ làm giảm hiệu quả giảng dạy mà còn ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động học tập và thực hành của học sinh.

Ngoài ra, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tràng Các chỉ ra rằng, hạn chế về nguồn ngân sách cũng là một thách thức. Ngân sách từ tỉnh hỗ trợ hiện tại chỉ đủ để chi khoảng 15% cho các hoạt động thường xuyên, không đủ để đầu tư vào cơ sở vật chất. Trong khi đó, tỷ lệ học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại trường chiếm tới 47% tổng số học sinh. Do đó, công tác vận động, khuyến khích phụ huynh ủng hộ để nâng cao cơ sở vật chất khang trang, đầy đủ hơn càng trở nên khó khăn.

Ông Nguyễn Nam Thái - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học phổ thông xã Tân Đoàn (huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn). Ảnh: NVCC

Thiếu hụt giáo viên ở một số môn học

Bên cạnh những thiếu thốn về cơ sở vật chất, sự thiếu hụt giáo viên, nhất là giáo viên các môn tích hợp cũng là khó khăn lớn cho các địa phương vùng sâu, vùng xa.

Bà Hoàng Thị Thanh cho biết, Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Tràng Các xảy ra tình trạng thiếu hụt giáo viên ở bộ môn tích hợp, dẫn đến việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc xây dựng và thẩm định đề kiểm tra cũng là một thách thức do thiếu giáo viên chuyên môn, gây ảnh hưởng đến việc đánh giá năng lực học sinh và chất lượng giáo dục.

Trong khi đó, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn cho biết, nhà trường đảm bảo đủ giáo viên chất lượng để giảng dạy các môn học tích hợp trong chương trình mới. Tuy nhiên, việc thiếu giáo viên ở các môn như Tin học, Công nghệ và Giáo dục Công dân là khó khăn chung của cả huyện. Hiện nhà trường có 24 giáo viên, trong đó, có 8 giáo viên cấp trung học cơ sở và 16 giáo viên cấp tiểu học.

“Khó khăn lớn nhất của trường không nằm ở chất lượng giảng dạy mà ở việc bố trí thời khóa biểu và phối hợp giữa các giáo viên dạy các môn tích hợp. Môn Khoa học tự nhiên gồm Vật Lý, Hóa học, Sinh học không có giáo viên nào đủ chuyên môn dạy cả ba môn, nên phải chia cho ba giáo viên đảm nhiệm, dẫn đến gặp khó khăn trong quản lý thời gian, kiểm tra và đánh giá.

Các thầy cô dạy bộ môn tích hợp thường xuyên phải ngồi họp riêng để đưa ra lịch giảng theo chủ đề liên thông sao cho phù hợp và thống nhất. Do đó, giáo viên đang phụ trách các bộ môn này đều gặp tình trạng quá tải công việc vì ít giáo viên trong khi kiến thức dạy các môn tích hợp khá nặng.

Nhìn chung, nhà trường vẫn đang nỗ lực khắc phục những khó khăn này để đảm bảo việc giảng dạy theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đạt hiệu quả cao nhất”, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn bày tỏ.

Cùng bàn về vấn đề này, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Hiện nay, đối với các bộ môn tích hợp, việc đào tạo giáo viên để đáp ứng nhu cầu dạy các môn tích hợp vẫn chưa được thực hiện đầy đủ. Các trường trên địa bàn huyện vẫn đang gặp tình trạng thiếu giáo viên. Tuy nhiên, số lượng thiếu không quá nhiều, chủ yếu tập trung ở các môn tích hợp, Công nghệ và Tin học. Trong khi đó, các bộ môn như Tiếng Anh, Âm nhạc và Mỹ thuật về cơ bản đã đủ để đảm bảo giảng dạy. Qua đó, tình trạng này cho thấy sự chênh lệch trong việc phân bổ giáo viên hiện nay”.

Một tiết học tại Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn. (Ảnh: NTCC)

Trong khi đó, bà Ninh Thu Giang - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn nhận định, tình trạng thiếu hụt giáo viên vẫn còn tồn tại ở các môn học tích hợp, đặc biệt, chưa có giáo viên dạy bộ môn tích hợp được đào tạo tốt nghiệp.

“Do đó, huyện Đình Lập đã phải tận dụng giáo viên hiện có trên địa bàn để triển khai giảng dạy. Để nâng cao chất lượng giáo viên, huyện đã tổ chức bồi dưỡng theo từng môn học ở cấp trung học cơ sở”, bà Giang nêu quan điểm.

Đào tạo giáo viên và cải thiện cơ sở vật chất là nhiệm vụ cấp bách

Theo Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Quan, mặc dù Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được đánh giá là phù hợp với các vùng miền và năng lực của học sinh, giúp phát triển toàn diện, nhưng vẫn cần những điều chỉnh về mặt thực thi.

Ông Ngô Văn Hiền đề xuất cần sớm có lộ trình đào tạo giáo viên cho các môn tích hợp, Tin học và Công nghệ nhằm đảm bảo nguồn lực giảng dạy đáp ứng đúng yêu cầu của chương trình mới. Nếu việc triển khai đạt hiệu quả, các trường học không chỉ khắc phục được tình trạng thiếu hụt giáo viên mà còn nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương.

“Đặc biệt, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được áp dụng trên toàn bộ hệ thống trường học trong huyện, bao gồm cả các trường ở vùng sâu, vùng xa. Địa phương đã và đang nỗ lực trong việc thực hiện chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dù gặp không ít khó khăn về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. Trong bối cảnh đó, việc hoàn thiện lộ trình đào tạo giáo viên và cải thiện cơ sở vật chất trở thành nhiệm vụ cấp bách, nhằm đảm bảo chương trình giáo dục mới thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả toàn diện”, ông Hiền bày tỏ.

Giáo viên Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Tân Đoàn, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn hướng dẫn học sinh học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. (Ảnh: NTCC)

Trong khi đó, bà Hoàng Thị Thanh kiến nghị, để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, trước tiên, nhà trường đang phối hợp, nỗ lực tìm cách bổ sung thêm giáo viên, đặc biệt là cho các môn tích hợp, nhằm đảm bảo rằng chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai hiệu quả.

“Thứ hai, nhà trường sẽ tiến hành tìm kiếm nguồn lực bổ sung để đầu tư vào cơ sở vật chất, không chỉ dựa vào ngân sách nhà nước mà còn có thể từ các nguồn tài trợ khác. Bởi việc cải thiện cơ sở vật chất là rất quan trọng, bao gồm xây dựng thêm phòng học chuyên môn và phòng thí nghiệm để đáp ứng yêu cầu của chương trình”, bà Hoàng Thị Thanh bày tỏ.

Thu Thủy