Nhiều vi phạm kế toán gây thất thu thuế tại Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Dương

Ảnh minh họa.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra, đề nghị truy tố 27 bị can trong vụ án Công ty Thái Dương và các đơn vị liên quan khai thác trái phép đất hiếm ở Yên Bái.

Trong đó, bị can Đoàn Văn Huấn (chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Thái Dương) bị đề nghị truy tố về 3 tội: Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường.

Các bị can khác trong vụ bị đề nghị truy tố về các hành vi khác như: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có…

KHAI THÁC KHOÁNG SẢN TRÁI PHÉP THU LỜI BẤT CHÍNH

Theo kết luận điều tra, Công ty Thái Dương được cấp phép khai thác đất hiếm tại xã Yên Phú, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Sau khi được cấp giấy phép, công ty không thực hiện đúng các quy định của pháp luật.

Cụ thể, Công ty không lập thiết kế mỏ được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để nộp cho Tổng cục Địa chất và khoáng sản, Sở Tài nguyên và Môi trưởng tỉnh Yên Bái, chưa đủ điều kiện để tiến hành xây dựng cơ bản mỏ và khai thác.

Dù chưa được phép khai thác, nhưng Công ty Thái Dương vẫn tiến hành khai thác trái phép. Quá trình khai thác trái phép tiếp tục vi phạm các quy định của pháp luật như không thông báo ngày bắt đầu khai thác mỏ, không lắp trạm cân, không xây dựng nhà máy chế biến sâu đất hiếm, không tinh luyện quặng đất hiếm trước khi bán mà tiêu thụ quặng thô...

Kết luận cho thấy ông Huấn đã chỉ đạo cấp dưới tổ chức khai thác trái phép quặng đất hiếm và quặng sắt tại mỏ đất hiếm Yên Phú với tổng giá trị hơn 864 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 736 tỷ đồng.

VI PHẠM KẾ TOÁN, GÂY THẤT THU THUẾ CHO NHÀ NƯỚC

Ngoài ra, khi bán quặng đất hiếm và quặng sắt, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương chỉ đạo nhân viên xuất hóa đơn một phần với đơn giá thấp hơn giá thực tế mua bán, không kê khai nộp thuế, để ngoài sổ kế toán hơn 27,9 tỷ đồng, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 9,6 tỷ đồng tiền thuế.

Kết luận điều tra thể hiện, từ năm 2019-2023, Công ty Thái Dương bán cho Công ty cổ phần Đất hiếm Việt Nam 3.511.377 kg quặng đất hiếm hàm lượng TREO 18-20% với số tiền thanh toán hơn 142 tỷ đồng. Tuy nhiên, Công ty Thái Dương chỉ xuất 3 hóa đơn và kê khai thuế đối với 765.243kg, trị giá ghi trên hóa đơn là 10,7 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 7,3 tỷ đồng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế tài nguyên.

Tương tự, các năm 2020-2022, Công ty Thái Dương xuất 31 hóa đơn bán 24.445.201 kg quặng sắt cho Công ty TNHH thương mại vận thải Hợp Thành Phát với tổng giá trị hơn 22,3 tỷ đồng. Tuy nhiên giá trị thanh toán thực tế là hơn 29,9 tỷ đồng, gây thiệt hại thuế hơn 2,2 tỷ đồng.

Lời khai tại quá trình điều tra cho thấy ông Huấn đã thỏa thuận với ông Lưu Anh Tuấn (Chủ tịch HĐQT Công ty Đất hiếm Việt Nam) trao đổi về giá mua bán thực tế quặng đất hiếm dao động từ 38-46 triệu đồng/tấn.

Tuy nhiên 2 công ty chỉ ký hợp đồng, xuất hóa đơn theo giá nhà nước quy định là 14 triệu đồng/tấn (chưa VAT). Số tiền bán quặng ghi trên hóa đơn được chuyển vào tài khoản Công ty Thái Dương còn khoản tiền chênh lệch thì trả bằng tiền mặt. Ông Huấn chỉ đạo Nguyễn Văn Chính, Phó Tổng giám đốc kiêm Kế toán trưởng công ty không hạch toán, không khai báo thuế.

Cơ quan điều tra cũng làm rõ hành vi các khách hàng của Công ty Thái Dương. Trong đó, Công ty Hợp Thành Phát do ông Đặng Trần Chí là giám đốc đã bán 34.089,104 tấn quặng sắt trị giá hơn 64 tỷ đồng (chưa VAT) nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai báo cáo thuế, che giấu doanh thu, để ngoài sổ kế toán gây thiệt hại hơn 9,03 tỷ đồng tiền thuế.

Còn Công ty Đất hiếm Việt Nam đã sử dụng quặng trên để chế biến thành tổng Ôxít đất hiếm (hàm lượng TREO 95-97%).

Kết luận điều tra cho thấy ông Lưu Anh Tuấn đã chỉ đạo nhân viên khai báo hải quan gian dối là hàng hóa được sản xuất từ một phần hoặc toàn bộ nguyên liệu nhập khẩu nhằm xuất lậu 474,98 tấn tổng ôxit đất hiếm có trị giá hơn 379 tỷ đồng để bán cho các công ty nước ngoài với thuế xuất khẩu 0%.

Năm 2022, doanh thu và lợi nhuận của công ty tăng cao do xuất khẩu tổng ôxit đất hiếm với thuế suất 0% trong khi nguồn nguyên liệu mua vào phần lớn không có hóa đơn. Để hạch toán giảm doanh thu, ông Tuấn đã chỉ đạo nhân viên liên hệ để lấy 15 hóa đơn trị giá hơn 16 tỷ đồng từ các công ty thường xuyên cung cấp hóa chất cho công ty.

Để hợp thức hóa, ông Tuấn ký vào lệnh chuyển tiền từ tài khoản công ty đến tài khoản các công ty theo số tiền ghi trên hóa đơn. Sau khi nhận được tiền, các công ty này giữ lại số tiền thuế và các chi phí liên quan, số còn lại chuyển trả cho Công ty Đất hiếm Việt Nam bằng cách đưa tiền mặt hoặc chuyển khoản vào các tài khoản cá nhân của Công ty Đất hiếm Việt Nam.

Cơ quan điều tra xác định, Công ty Đất hiếm Việt Nam sử dụng 14/15 hóa đơn để kê khai vào chi phí được trừ khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2022, gây thiệt hại về thuế hơn 4 tỷ đồng.

Đỗ Mến