Nhiều vụ tố cáo kéo dài vì cán bộ né tránh, thiếu trách nhiệm
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) cho rằng nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài không phải do phức tạp, mà do sự thiếu trách nhiệm hoặc né tránh từ phía cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.
Chiều 5.12, Quốc hội thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo.
Góp ý về nội dung bảo vệ người tố cáo trong Luật Tố cáo, đại biểu Hoàng Anh Công (Thái Nguyên) cho biết: hiện nay Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đến công tác bảo vệ người đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Bộ Chính trị đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó yêu cầu "người đấu tranh và người thân của họ được bảo vệ bí mật danh tính và các thông tin cá nhân; xác định cụ thể các hành vi bị nghiêm cấm" với trọng tâm là các biện pháp phòng ngừa và làm rõ những biểu hiện trả thù, trù dập dưới mọi hình thức. Đây là cơ sở quan trọng để nhận diện, ngăn chặn và xử lý các hành vi xâm hại.
Đại biểu Hoàng Anh Công, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên
Trên cơ sở đó, ông Hoàng Anh Công đề nghị rà soát các quy định liên quan đến bảo vệ người tố cáo, đặc biệt là các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Tố cáo, bảo đảm bám sát các kết quả sửa đổi, bổ sung của các luật có liên quan như Luật Phòng chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
"Việc điều chỉnh đồng bộ sẽ bảo đảm sự thống nhất giữa quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, tạo nền tảng pháp lý chặt chẽ và hiệu quả trong bảo vệ người tố cáo", ông Công nói.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) đề nghị bổ sung cơ chế bảo vệ người thi hành công vụ trong quá trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bao gồm biện pháp xử lý các hành vi lăng mạ, xúc phạm, công kích hoặc đe dọa cán bộ.
“Thực tiễn cho thấy, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân phải đi đôi với bảo vệ người thực thi công vụ. Đây là yêu cầu cấp thiết để giữ vững kỷ cương hành chính, tránh tình trạng cán bộ e ngại trách nhiệm hoặc né tránh va chạm”, ông Hùng nói.
Đại biểu Hùng cũng đề nghị thiết lập cơ chế ràng buộc trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu trong trường hợp chậm hoặc né tránh việc tiếp công dân, kéo dài thời hạn giải quyết hoặc chuyển đơn lòng vòng.
“Nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài không phải do tính chất phức tạp mà do sự thiếu trách nhiệm hoặc né tránh từ phía cơ quan, cá nhân có thẩm quyền. Việc gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ tăng tính hiệu lực và thực chất của hệ thống”, ông Hùng nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM)
Bên cạnh đó, theo ông Hùng, cần phát triển cơ chế liên thông giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm xác thực danh tính, kiểm tra ủy quyền và hạn chế tình trạng gửi đơn nhiều nơi hoặc khai báo sai lệch.
Ông cho rằng đây là giải pháp quan trọng để giảm tình trạng vừa có khiếu nại đúng, vừa phát sinh khiếu nại không đúng, qua đó tránh lãng phí nguồn lực của Nhà nước.
Các đại biểu cũng đề nghị quy định rõ quyền được tiếp cận quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ và quyền kiến nghị đối với các quyết định này nhằm tránh nguy cơ lạm dụng hoặc vận dụng tùy tiện trên thực tế.
Đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Ninh) băn khoăn khi một trong các căn cứ để tạm đình chỉ là “sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan”.
Theo ông Tuấn, khái niệm này vẫn còn chung chung, cần nghiên cứu bổ sung quy định cụ thể ngay trong luật hoặc giao Chính phủ hướng dẫn rõ các trường hợp được coi là bất khả kháng, trở ngại khách quan khi áp dụng biện pháp tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại. Ngoài ra, luật phải quy định rõ thời hạn tạm đình chỉ tối đa để tránh việc lạm dụng hoặc kéo dài không cần thiết.
“Nếu không quy định rõ có thể dẫn đến việc tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại trong trường hợp mới chỉ là một số khó khó khăn nhất định, chưa đến mức được xác định là trường hợp bất khả kháng hay trở ngại khách quan. Hậu quả của việc lạm dụng này là vụ việc khiếu nại không được giải quyết hoặc kéo dài, đùn đẩy, né tránh giải quyết, gây bất lợi, bức xúc cho công dân”, đại biểu Trần Văn Tuấn bày tỏ lo ngại.
Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong
Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết về ý kiến của đại biểu Trần Văn Tuấn về đình chỉ giải quyết khiếu nại trong trường hợp bất khả kháng, cơ quan soạn thảo tiếp thu và sẽ quy định cụ thể trong nghị định Chính phủ hướng dẫn thi hành luật.
Ngoài ra, về vấn đề bảo vệ người tố cáo, ông Phong cho biết Luật Tố cáo hiện hành đã quy định đầy đủ về bảo vệ người tố cáo. Trong đó, bao gồm bảo vệ thông tin, vị trí việc làm, tính mạng, cũng như xử lý các hành vi trả thù, trù dập. Sau khi rà soát, cơ quan soạn thảo nhận thấy phạm vi đối tượng được bảo vệ tại Điều 47 đã phù hợp với Quy định 231 của Bộ Chính trị do đó đề nghị giữ nguyên.
Ông Đoàn Hồng Phong khẳng định những ý kiến còn lại của đại biểu quốc hội sẽ được cơ quan soạn thảo phối hợp với Ủy ban Dân nguyện nghiên cứu, tiếp thu và hoàn thiện.
