Nhiều ý kiến đóng góp cho Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi)

Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao phát biểu

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao nêu rõ, ngành công nghiệp hóa chất là một trong những ngành kinh tế quan trọng, có vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực như: Công nghiệp sản xuất, nông nghiệp, y tế, dược phẩm, bảo vệ môi trường... Tuy nhiên, đây cũng là ngành tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ để bảo đảm an toàn cho con người, môi trường và nền kinh tế.

Luật Hóa chất của Việt Nam được ban hành năm 2007 là dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng và tạo lập một hành lang pháp lý chính thức và thống nhất cho các hoạt động hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất một cách an toàn, bền vững và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Quang cảnh hội thảo

Đến nay Luật Hóa chất trải qua 18 năm thi hành hiệu quả và ổn định. Tuy nhiên, trước sự phát triển mạnh mẽ của ngành hóa chất, sự thay đổi của khoa học - công nghệ, cũng như yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường và an toàn lao động, việc sửa đổi, bổ sung Luật Hóa chất là điều cần thiết để đáp ứng thực tiễn và nâng cao hiệu quả quản lý.

Theo TS. Chử Văn Nguyên, Tổng Thư ký Hội Hóa học Việt Nam, Luật Hóa chất (sửa đổi) đã được dự thảo rất công phu, toàn diện, qua nhiều lần bổ sung chỉnh sửa đến nay (dự thảo lần thứ 7) về cơ bản đã được hoàn thiện và là một bước tiến đáng kể trong việc xác lập cơ sở pháp lý cho các hoạt động hóa chất ở Việt Nam trong điều kiện mới.

TS. Chử Văn Nguyên phát biểu

Theo TS. Chử Văn Nguyên, tại Điều 32 “Đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất, “khoản 2: Tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất phải có người chịu trách nhiệm chuyên môn về an toàn hóa chất có trình độ phù hợp” đề nghị bổ sung “Tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất phải có người chịu trách nhiệm chuyên môn về an toàn hóa chất có quyền hạn và trình độ phù hợp”. Lý do là hiện nay ở nhiều cơ sở hoạt động hóa chất, người chịu trách nhiệm về an toàn hóa chất thường không có đủ quyền hạn khi xử lý, phạt, yêu cầu sửa đổi, thậm chí dừng sản xuất khi phát hiện vi phạm trong an toàn quá trình sản xuất. Điều này đặc biệt cần khi xử lý tình huống phát hiện mất an toàn quá trình có nguy cơ xảy ra sự cố khẩn cấp cần có quyết định ngay, không thể đợi báo cáo xin ý kiến lâu hơn được.

TS. Chử Văn Nguyên cũng bày tỏ mong muốn trong Điều 5. Khoản 3 dự thảo Luật về Tham vấn ý kiến của cơ quan, tổ chức và địa phương có liên quan cần bổ sung thêm ý kiến của “Hội chuyên ngành có liên quan” (như Hội Hóa học) vì đây là nơi tập hợp đông đảo các nhà khoa học hàng đầu, có uy tín của ngành hóa học, các nhà quản lý, quản trị doanh nghiệp… giàu kinh nghiệm giàu nhiệt tình đóng góp cho sự phát triển của ngành.

Nhiều ý kiến góp ý cho dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi)

TS Vũ Thường Bồi, Hội Hóa học Hà Nội nhận xét, dự thảo Luật Hóa học (sửa đổi) kỳ vọng quản lý quá rộng từ chiến lược phát triển ngành, lập dự án, khai thác nguyên liệu, sản xuất, phân phối tiêu dùng, xử lý sự cố rủi ro… nhưng thiếu biện pháp khả thi để kiểm soát trong thực tế. Vì vậy, Ban soạn thảo nên tham khảo cách làm luật của nước ngoài để bổ sung chế tài về lĩnh vực này.

PGS.TS. Tô Duy Phương phát biểu

Theo PGS.TS. Tô Duy Phương, Chủ tịch Hội Đúc Luyện kim Hà Nội, dự thảo Luật Hóa chất sửa đổi bổ sung năm 2025 (gồm 8 chương 50 điều) so với Luật Hóa chất ban hành năm 2007 (gồm 10 chương 71 điều) đã đơn giản hóa các chương và rõ ràng các điều để thực hiện. Tuy nhiên, trong bối cảnh của kỷ nguyên mới đang bùng nổ về vật liệu hóa chất mà lại cắt bỏ một số mục, một số chương thì rất bất cập; Luật năm 2007 có hẳn một chương “Sản xuất, kinh doanh hóa chất”. Trong dự thảo Luật lần này, một số điểm ở chương quản lý hoạt động hóa chất có nhắc đến sản xuất, kinh doanh hóa chất nhưng như vậy thì quá đơn giản và sơ sài về luật, khiến cho chương này quá loãng, không nghiêm về quản lý, kiểm soát, cấm, phạt, giám sát… Vì vậy, PGS.TS. Tô Duy Phương đề xuất nên giữ lại chương Sản xuất, Kinh doanh hóa chất. Ông cũng đề xuất việc phân cấp thẩm định, phê duyệt kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất không nên hạn chế ở cấp tỉnh mà phải thống nhất ở cấp nhà nước để bảo đảm an toàn.

“Việc sửa đổi Luật Hóa chất là điều cần thiết để khắc phục những bất cập hiện tại để thúc đẩy ngành công nghiệp hóa chất phát triển theo hướng bền vững, an toàn và hội nhập quốc tế. Điều này đòi hỏi sự bảo đảm thống nhất, tính khả thi trong hệ thống pháp luật, vì vậy cần lưu ý quan hệ thống nhất giữa các luật, nhất là Luật Đầu tư, Luật Quảng cáo, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Phòng thủ dân sự” - PGS.TS. Tô Duy Phương nhấn mạnh.

Tin và ảnh Thu Hằng