Nhìn lại thế giới năm 2024: Biến động, thách thức và kỳ vọng

Tại khu vực Trung Đông, Dải Gaza và Bờ Tây tiếp tục chứng kiến các cuộc giao tranh nghiêm trọng, gây tổn thất lớn về người và tài sản.

Tại châu Âu, trong năm qua, tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều thách thức đan xen, nhất là do cuộc xung đột tại Ukraine. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), GDP năm 2024 của Ukraine ước tính giảm 29% do chiến sự kéo dài, gây ra những áp lực kinh tế nặng nề. Hơn 8 triệu người đã phải sơ tán khỏi vùng chiến sự, khiến cộng đồng quốc tế phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng tại Ukraine bị tàn phá nặng nề, trong khi các lệnh trừng phạt kinh tế nhắm vào Nga không chỉ làm suy yếu nền kinh tế nước này mà còn tác động tiêu cực đến các quốc gia châu Âu phụ thuộc vào năng lượng từ Nga. Mối liên hệ giữa khủng hoảng năng lượng và tăng trưởng kinh tế chậm chạp đang đẩy Liên minh châu Âu (EU) đến bờ vực suy thoái.

Trong nội bộ EU, những biến động chính trị tại Pháp và Đức cũng góp phần gia tăng thêm áp lực. Tại Pháp, chính phủ của Tổng thống Emmanuel Macron phải đối mặt với khủng hoảng niềm tin sau thất bại trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại quốc hội. Sự kiện này đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình trên toàn quốc, thu hút hàng triệu người tham gia để phản đối chính sách cải cách lương hưu và lao động, gây ra nhiều xáo trộn trong đời sống kinh tế, xã hội

Còn tại Đức, Thủ tướng Olaf Scholz đang phải đối mặt với thách thức lớn khi liên minh cầm quyền rơi vào tình trạng chia rẽ sâu sắc do bất đồng trong các chính sách về năng lượng và nhập cư. Làn sóng di cư từ Trung Đông và châu Phi tiếp tục gây sức ép lớn lên hệ thống xã hội, đồng thời làm dấy lên tranh cãi sâu sắc trong nội bộ chính trị nước Đức.

Tại châu Á, tình hình chính trị và an ninh tiếp tục căng thẳng với những diễn biến đáng lo ngại. Ở Hàn Quốc, cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng bùng nổ khi cả Tổng thống và quyền Tổng thống đều bị luận tội với các cáo buộc tham nhũng và lạm quyền. Trong khi đó, tình hình tại bán đảo Triều Tiên tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều yếu tố tác động đến an ninh khu vực.

Trong khi đó, tình hình tại khu vực Trung Đông tiếp tục diễn biến đầy bất ổn, nguy hiểm, với nhiều thách thức về nhân đạo và an ninh. Dải Gaza và Bờ Tây tiếp tục chứng kiến các cuộc giao tranh nghiêm trọng, gây tổn thất lớn về người và tài sản. Hơn 3.000 người Palestine và 200 người Israel đã thiệt mạng trong các cuộc xung đột, khiến tình hình trở nên đặc biệt nghiêm trọng.

Làn sóng di cư gia tăng đã đặt các quốc gia láng giềng và các tổ chức quốc tế vào tình thế phải đối mặt với áp lực lớn về hỗ trợ tài chính, nhân đạo và bảo đảm an ninh. Còn tại Syria, sự sụp đổ của chính quyền do Tổng thống Bashar al-Assad đứng đầu đã đánh dấu một bước ngoặt chính trị lớn trong khu vực.

Về kinh tế, năm 2024 tiếp tục là một năm đầy thử thách đối với nền kinh tế toàn cầu. Lạm phát mặc dù đã hạ nhiệt từ mức 6% năm 2023 xuống còn 4,5% năm 2024 nhưng tiến trình phục hồi kinh tế vẫn ì ạch. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhu cầu tiêu dùng yếu, đầu tư đình trệ và sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhiều nền kinh tế lớn như Mỹ, Đức và Nhật Bản đang đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao cùng sự sụt giảm về nhu cầu tiêu dùng nội địa, khiến triển vọng tăng trưởng kinh tế trở nên kém khả quan hơn.

Tại Mỹ, việc cựu Tổng thống Donald Trump tái đắc cử nhiệm kỳ mới mang lại nhiều thay đổi trong chính sách kinh tế. Chính quyền mới tập trung mạnh vào việc thúc đẩy sản xuất trong nước và giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế. Chính sách thương mại cứng rắn hơn với Trung Quốc được dự báo sẽ có tác động sâu rộng đến cấu trúc thương mại toàn cầu, đồng thời đặt ra không ít thách thức cho các quốc gia phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.

Tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, những nỗ lực thu hút đầu tư nước ngoài nhờ môi trường chính trị ổn định và sự cải thiện cơ sở hạ tầng đã mang lại nhiều thành tựu đáng chú ý. Các chuyên gia nhận định khu vực Đông Nam Á sẽ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy kinh tế châu Á tăng trưởng trong những năm tới.

Năm 2024 đã khép lại với những thách thức và cơ hội đan xen, đặt ra yêu cầu cấp thiết về sự hợp tác toàn cầu để hướng tới phát triển bền vững. Các quốc gia không chỉ cần hành động đồng bộ mà còn phải thể hiện trách nhiệm cao hơn trong các lĩnh vực kinh tế, công nghệ và ứng phó với biến đổi khí hậu. Một thế giới hòa bình và thịnh vượng chỉ có thể đạt được thông qua sự đoàn kết và đối thoại hiệu quả giữa các quốc gia.

Bước sang năm 2025, thế giới sẽ tiếp tục đối mặt với những bài toán lớn về địa chính trị, kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các quốc gia xây dựng lòng tin, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cùng hướng tới một tương lai cân bằng và bền vững hơn. Sự quyết tâm và đồng thuận trên quy mô toàn cầu chính là “chìa khóa” để biến những thách thức thành động lực phát triển, mang lại hy vọng về một thế giới tốt đẹp hơn cho các thế hệ tương lai.

Nam Hà