Nhìn từ hiện tượng doanh thu tỷ USD của 'Na tra 2'

Công thức thành công

Sự thành công của Na Tra 2 (dự kiến công chiếu ở Việt Nam vào 14/3) được đánh giá là cột mốc quan trọng trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc.

Với doanh thu hơn 1,7 tỷ USD, giới chuyên môn nhận định, hoạt hình Trung Quốc không còn là “sân sau” của Hollywood mà đang vươn lên trở thành một thế lực đáng gờm. Hãy nhớ rằng, ngay cả bom tấn Chiến tranh giữa các vì sao cũng chỉ thu về 936 triệu USD tại Mỹ và Canada vào năm 2015.

Na Tra 2 là bộ phim đầu tiên không phải của Hollywood lọt vào top 20 phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Thành công này đến từ sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa công nghệ tiên tiến, cốt truyện hấp dẫn và yếu tố văn hóa bản địa.

Na Tra 2 lập kỷ lục về doanh thu phòng vé toàn cầu khi vừa cán mốc 1,7 tỷ USD

Trước hết, Na Tra 2 tận dụng triệt để lợi thế từ nền tảng thần thoại Trung Hoa, đưa câu chuyện quen thuộc vào một bối cảnh đương đại để tạo ra sự gần gũi với người xem.

Nhân vật Na Tra trong phiên bản mới xô đổ quy tắc và định kiến, khẳng định: Ta là ai do bản thân ta định đoạt chứ không phụ thuộc vào quan niệm xung quanh. Thông điệp này đã chạm đến một “vấn đề thời đại” mà khán giả trẻ có thể dễ dàng tìm thấy tiếng nói chung.

Công nghệ làm phim của Trung Quốc đã có bước tiến đáng kể. Na Tra 2 sử dụng hơn 1.900 cảnh quay kỹ xảo, với 800 máy tính hoạt động liên tục, tạo ra những khung hình mãn nhãn.

“Đây không còn là một bộ phim hoạt hình đơn giản với hình ảnh kém trau chuốt mà đã đạt đến đẳng cấp quốc tế. Đạo diễn Sủi Cảo, vốn xuất thân là một chuyên gia y khoa, đã mang tư duy khoa học vào quá trình sản xuất phim, đảm bảo chất lượng hình ảnh đạt đến mức độ tỉ mỉ chưa từng có trong hoạt hình Trung Quốc”, nhà phê bình phim Cary Darling nhận xét trên hệ thống Rotten Tomatoes.

Ngoài ra, thành công của bộ phim còn nhờ vào yếu tố bản sắc văn hóa và tinh thần dân tộc. Trung Quốc đang trong giai đoạn củng cố “niềm tự hào quốc gia” thông qua văn hóa, Na Tra 2 đã trở thành biểu tượng của sự trỗi dậy đó. Khán giả Trung Quốc không chỉ đến rạp để xem một bộ phim giải trí, họ còn xem đây là cách để ủng hộ điện ảnh nước nhà trước sự thống trị lâu năm của Hollywood.

Xu hướng phát triển của hoạt hình

Thành công của Na Tra 2 gần như đã chia miếng bánh thị phần phòng chiếu làm hai nửa, một bên là Trung Quốc, một bên là cả thế giới còn lại, bao gồm cả các ông lớn như Disney, Pixar hay Studio Ghibli.

Một trong những xu hướng chính của hoạt hình hiện nay là kết hợp giữa công nghệ tiên tiến với cốt truyện mang tính địa phương. Thay vì chỉ đi theo phong cách hoạt hình phương Tây, nhiều nhà làm phim đã tìm cách khai thác những truyền thuyết, văn hóa bản địa để tạo ra sự khác biệt.

Na Tra 2 không phải là bộ phim duy nhất thành công theo hướng này. Nhật Bản cũng đã làm điều tương tự với Thanh gươm diệt quỷ, một bộ phim hoạt hình mang tính sử thi về samurai nhưng lại chinh phục được khán giả toàn cầu.

Tại Trung Quốc, hàng loạt sản phẩm ăn theo từ Na Tra 2 đều đang cháy hàng

Một yếu tố quan trọng khác trong sự thành công của Na Tra 2 chính là cách tiếp cận thị trường. Trung Quốc đã khéo léo sử dụng cộng đồng người Hoa ở nước ngoài làm bệ phóng để đưa bộ phim vươn xa. Đây là chiến lược mà nhiều quốc gia có nền công nghiệp điện ảnh phát triển đang áp dụng. Trên mạng xã hội Trung Quốc, người dùng kêu gọi nhau ra rạp, và thậm chí xem phim nhiều lần.

Nhìn lại hoạt hình Việt

Hoạt hình Việt Nam vẫn chưa có một tác phẩm nào đủ sức bứt phá trên màn ảnh rộng. Dù gần đây có một số tín hiệu tích cực như Wolfoo và hòn đảo kỳ bí thu về hơn 5 tỷ đồng hay các dự án như Chiến binh gốm - Blank Blank và Truyền thuyết Kim Ngưu cũng chiếm được sự chú ý của một bộ phận khán giả, nhưng nhìn chung, hoạt hình Việt vẫn còn khoảng cách quá lớn so với các cường quốc điện ảnh.

“Lý do chính khiến hoạt hình Việt Nam chưa thể cất cánh nằm ở ba điểm yếu cốt lõi: Thiếu đầu tư nghiêm túc, công nghệ hạn chế và chưa có định hướng rõ ràng về bản sắc. Phim hoạt hình trong nước phần lớn mang phong cách truyền thống, thiếu sự đột phá về công nghệ và chất lượng hình ảnh.

Trong khi Trung Quốc có thể huy động 138 công ty hoạt hình và hơn 4.000 nhân sự để thực hiện một bộ phim, thì ở Việt Nam, số lượng studio đủ khả năng làm phim điện ảnh còn vô cùng ít ỏi”, đạo diễn Thủy Hằng phân tích.

“Một vấn đề lớn của hoạt hình Việt Nam là thiếu tính kế thừa. Không có một hệ sinh thái phát triển dài hơi như Disney hay Pixar, các dự án hoạt hình ở Việt Nam thường bị ngắt quãng hoặc chỉ dừng lại ở các sản phẩm ngắn trên nền tảng YouTube. Điều này khiến các nhà đầu tư dè dặt khi rót vốn vào lĩnh vực này”, bà Hằng nói.

Một số nhà sản xuất phim cho rằng, thành công của Na Tra 2 có thể là bài học lớn cho hoạt hình Việt Nam. Nếu muốn bứt phá, các nhà làm phim Việt cần phải mạnh dạn đầu tư vào những câu chuyện mang bản sắc dân tộc, thay vì chạy theo mô hình sản xuất mì ăn liền.

“Việt Nam không thiếu chất liệu để làm phim hoạt hình, từ Sơn Tinh - Thủy Tinh, Thánh Gióng cho đến các truyền thuyết về Lạc Long Quân - Âu Cơ, tất cả đều là những câu chuyện tiềm năng có thể phát triển thành tác phẩm lớn nếu được đầu tư bài bản”, nhà phê bình Thảo Đan đề xuất.

HẠ ĐAN