Nhớ những món ăn xế của má
Ăn xế là bữa ăn nhẹ vào buổi chiều, sau giấc ngủ trưa. Ăn xế thường là ăn vặt, tuy không phải bữa chính nhưng xung quanh bữa ăn xế có rất nhiều kỷ niệm khó quên cho bất cứ ai. Mỗi bà mẹ có nhiều cách làm ra món ăn xế cho con cái, tùy theo vùng miền, tuy là món ăn xế nhưng đa dạng, nhiều món, đặc biệt là những món ăn quê chân chất, thân thương.
Hồi xưa, chúng tôi đi học chỉ một buổi sáng. Sau giấc ngủ trưa, lúc nào cũng có món ăn xế của má để sẵn trên bàn ăn hay dưới bếp. Món ăn xế ngày ấy không chỉ cho trẻ con mà cả người lớn, người già. Quanh bữa ăn xế có bao nhiêu câu chuyện mẹ hay bà kể cho con cháu nghe.
Có hôm, má bày ra rổ xoài xanh, cắt lát miếng, có chén mắm đường đặc lềnh, dằm vài trái ớt xiêm, vừa ăn vừa hít hà. Trái mít ăn hết, má để dành hột rồi luộc, hay rổ khoai lang, khoai từ luộc. Có hôm, má làm món bã đậu xào giá, hẹ xúc bánh tráng nướng. Vào mùa ruốc, có món ruốc xào giá ăn với bánh tráng nướng. Hay má luộc rổ ốc rồi ngồi xúm quanh lể ốc bằng những cây kim băng, chấm nước mắm gừng ngon quá chừng! Bắp rang mắm hay ngào đường, bắp nướng xối nước mắm mỡ hành hay mắm nêm, bắp bào tẩm bột chiên với hành lá, gia vị ăn rất ngon. Đơn giản hơn thì vài trái bắp luộc, đậu phộng rang. Cái thời chén bột mì tinh khuấy với đường, ngon đến mức giành nhau vét nồi rột rẹt...
Cái bánh tráng dày, thay vì nướng thì phơi nắng, ăn giòn rụm. Có khi má nướng cái bánh tráng rồi rưới lên lớp nước đường là đã thấy cả một thiên đường. Hay bánh tráng nhúng nước chấm xì dầu dằm ớt xiêm; rổ bún nóng mới ra lò ăn với nước mắm ớt tỏi; cái bánh mì nóng chấm với sữa đặc có đường... cũng ngon bá cháy. Má chịu khó làm món khoai mì bào rồi vê lại thành miếng chiên với mỡ hành. Khoai mì luộc chấm đường cũng ngon, siêng một chút má làm muối đậu phộng, thêm ít dừa bào sợi, ngon tuyệt vời! Khoai lang bào sợi trộn với bột rồi chiên cũng ngon. Ngày Tết nhiều chuối sứ ăn không hết, má lại có món chuối ép phơi, bỏ vào thẩu ăn dần.
Bánh căn, bánh bèo, bánh xèo... cũng được má bày ra làm vào lúc xế, lúc ai nấy đều hào hứng, thèm ăn. Có hôm, má làm món gỏi đu đủ. Chỉ là đu đủ bào sợi rồi trộn với nước mắm ớt tỏi, thêm ít cá khô bỏ lên trên, rau thơm, ăn với bánh tráng nướng. Rồi các món chè đậu xanh đánh, đậu xanh nấu với phổ tai, chè rau câu, đậu đen, đậu ván nấu với nếp, đậu trắng, chè hạt sen... Nhiều lắm, kể lại như dạo quanh một kho tàng ẩm thực quý giá có thể chỉ còn trong ký ức khi giờ đây các món ăn vặt giấc xế đa dạng như: Cá viên chiên, bánh tráng trộn, bột chiên, há cảo, gỏi bò khô, xúc xích nướng, chân gà sả tắc, bánh bông lan trứng muối, bánh chuối nướng... bán đầy trên phố, trong các hội chợ, khu phố ẩm thực...
Mỗi thời một khác, thời chúng tôi không có nhiều món ăn vặt được bán nên chỉ có má siêng làm món ăn cho con cái. Món ăn là kỷ niệm. Kỷ niệm ấm áp, thân thương của tuổi thơ ngọt ngào khiến nhớ quay quắt khi bây giờ khó tìm ra món ăn vặt giống ngày xưa má làm với bao tình thương yêu thổi vào đó.
