Nhớ về Nữ hoàng Anh Elizabeth II

Nữ hoàng Anh Elizabeth II. (Nguồn: Telegraph)

“Nữ hoàng đã ra đi một cách yên bình tại cung điện Balmoral chiều nay”, Điện Buckingham ra thông cáo ngày 8/9. Cầu vồng đôi xuất hiện trên Điện Buckingham và Lâu đài Windsor. Người dân nói với nhau rằng, Nữ hoàng đã để lại cho Vương quốc Anh ánh cầu vồng và thanh thản ra đi. Từ đó, một nỗi buồn lan tỏa “xứ sở sương mù”, thế giới tiếc thương nữ quân vương với 70 năm trị vì, chưa từng “bước hụt” lần nào!

Được tin Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời, ngày 9/9, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã gửi điện chia buồn đến Nhà vua Charles III, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi điện chia buồn đến Thủ tướng Elizabeth Truss, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã gửi điện chia buồn đến Chủ tịch Thượng viện John McFall và Chủ tịch Hạ viện Lindsay Hoyle. Trong điện, lãnh đạo cấp cao Việt Nam gửi lời chia buồn sâu sắc tới Hoàng gia, Chính phủ, Nghị viện và nhân dân Anh, bày tỏ trân trọng tình cảm tốt đẹp và sự ủng hộ quý báu của Nữ hoàng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác Việt Nam - Anh. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cũng đã gửi điện chia buồn đến Bộ trưởng Ngoại giao và Phát triển Anh James Cleverly.

“Chúng tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc và chia sẻ với Hoàng gia, Chính phủ và nhân dân Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland trước sự ra đi của Nữ hoàng Elizabeth II”, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng trả lời câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước sự ra đi của Nữ hoàng Anh.

Bà Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh: “Trong 70 năm trị vì, Nữ hoàng đã lãnh đạo nước Anh phát triển thịnh vượng, góp phần thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.

Là Đối tác chiến lược của Vương quốc Anh, Việt Nam luôn trân trọng những tình cảm và sự ủng hộ tích cực của Nữ hoàng trong việc thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Anh đi vào chiều sâu và hiệu quả”.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn ghi sổ tang, chia buồn về việc Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời. (Ảnh: Quang Hòa)

Vị quân vương ấm áp

Với các Đại sứ Việt Nam từng công tác nhiệm kỳ tại Vương quốc Anh, kỷ niệm với Nữ hoàng có lẽ đều là những dấu ấn khó quên.

Đại sứ Vũ Quang Minh, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Anh (nhiệm kỳ 2011-2014) thực sự ngỡ ngàng và buồn khi biết tin Nữ hoàng qua đời. Với Đại sứ, nước Anh hay Nữ hoàng Anh vẫn hiển hiện trong ước mơ thời tuổi trẻ.

Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Anh kể lại: “Tôi bắt đầu học những từ tiếng Anh đầu tiên cùng các bạn sinh viên Liên Xô tại Moscow đầu những năm 1980. Khi ấy giấc mơ của tôi là được đến London và ghé thăm Tháp đồng hồ Big Ben.

Gần 20 năm sau đó, tôi trở thành Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Anh, cũng là Đại sứ trẻ nhất trong Ngoại giao đoàn ở London. Không chỉ được ngắm Big Ben như trong giấc mơ thời trẻ, tôi đã có cơ hội diện kiến Nữ hoàng Anh Elizabeth II”.

Lần đầu tiên Đại sứ Vũ Quang Minh được gặp Nữ hoàng là ngày 8/6/2011 khi ông trình Quốc thư lên Nữ hoàng, bắt đầu nhiệm kỳ công tác tại Anh. Lúc đó, Nữ hoàng dù đã 85 tuổi nhưng rất minh mẫn và ân cần hỏi thăm gia đình Đại sứ. Dù sở hữu khí chất Hoàng gia cao quý, nhưng Nữ hoàng lại cho vị Đại sứ đến từ Việt Nam cảm giác giống như đang nói chuyện với bà mình.

Nữ hoàng ân cần hỏi Đại sứ Vũ Quang Minh: “Sao Đại sứ đến trình Quốc thư mà không có phu nhân đi cùng?”.

Câu hỏi gần gũi làm ông thấy ấm áp vô cùng. Với nụ cười tươi, ông trả lời: “Phu nhân của tôi đang làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam ở Canada nên không thể có mặt trong sự kiện này. Tuy nhiên, phu nhân và con trai tôi vẫn đang dưới sự trị vì của Nữ hoàng” (vì Canada thuộc khối Thịnh vượng chung, Nữ hoàng Anh là Nguyên thủ Quốc gia trị vì ở Canada, về nguyên tắc).

Lời đáp của Đại sứ Vũ Quang Minh khiến Nữ hoàng cười lớn và hào hứng kể: “Các hoàng tử, công chúa con tôi đều rất yêu mến và có nhiều chuyến đi tới Việt Nam. Riêng Hoàng tử Andrew còn đặc biệt thích mua các món đồ Việt Nam từ tranh vẽ, gốm sứ trang trí… và đem về treo khắp cung điện. Có cả một bộ sưu tập tranh Việt Nam trong Hoàng gia Anh”.

Đại sứ nhớ lại, lần thứ hai ông diện kiến Nữ hoàng là trong buổi chiêu đãi tại Lễ hội mùa Hè được tổ chức ở vườn Cung điện Buckingham. Vừa nhìn thấy vợ ông, Nữ hoàng cười: “Đây chính là Phu nhân Đại sứ mới từ Canada sang đúng không?”. Đại sứ Vũ Quang Minh đã rất ngạc nhiên vì Nữ hoàng còn nhớ. Lần thứ ba ông gặp Nữ hoàng Elizabeth II là trong Quốc yến của Vương quốc Anh do bà chủ trì tổ chức.

Ba lần tiếp kiến Nữ hoàng Anh, điều Đại sứ Vũ Quang Minh cảm thấy rõ là sự tôn quý nhưng ấm áp, hiền hậu của bà. Trong mắt ông, bà đại diện cho tất cả những gì đẹp đẽ và hoàn hảo nhất của nước Anh.

… và gần gũi

Điều may mắn với các Đại sứ khi đến Vương quốc Anh là được dự lễ trình Quốc thư trang trọng, lâu đời bậc nhất trên thế giới. Với Đại sứ Nguyễn Văn Thảo, Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Anh (2014-2017), đó là một may mắn trọn vẹn khi ông được gặp, trò chuyện thân mật với Nữ hoàng.

Đại sứ Nguyễn Văn Thảo kể lại, trước lễ trình Quốc thư hai tuần, lễ tân Hoàng gia có gặp ông và phổ biến các quy định, đồng thời diễn tập cảnh gặp Nữ hoàng ra sao, dặn dò ông rất kỹ những lưu ý về lễ tân. Lễ trình Quốc thư của Đại sứ được tổ chức rất trân trọng vào một buổi trưa đẹp trời, đúng phiên đổi gác ở Điện Buckingham, có hàng vạn người đứng bên ngoài.

Là Đại sứ đại diện cho một đất nước đang phát triển với hơn 90 triệu dân, ông bước vào trình Quốc thư với tư thế đàng hoàng, tự tin để nói chuyện với người đứng đầu của nước Anh.

Sau những nghi lễ ngoại giao theo quy định của Hoàng gia, Nữ hoàng nói chuyện rất thân mật với Đại sứ, để lại trong ông nhiều ấn tượng sâu sắc.

Đại sứ Nguyễn Văn Thảo nhớ lại: “Khi đó, Nữ hoàng có hỏi tôi đây là lần thứ bao nhiêu vào Điện Buckingham? Tôi trả lời rằng cách đây hai tuần đã được Hoàng tử Andrew mời vào nói chuyện hơn một tiếng tại Điện Buckingham”.

Khi Đại sứ trả lời như vậy, Nữ hoàng cảm thấy rất vui và với tâm lý của một người mẹ gần gũi, liền hỏi ông rằng: “Đại sứ thấy Hoàng tử Adrew là người như thế nào?”

Đại sứ liền trả lời Nữ hoàng: “Hoàng tử Adrew là người rất tốt, rất quý Việt Nam, đã thăm Việt Nam sáu lần và trong buổi gặp tôi đang bàn với Hoàng tử để thu xếp chuyến thăm thứ bảy”. Nữ hoàng rất vui khi nghe được điều đó, bà hỏi thăm rất nhiều về Việt Nam.

Hoàng gia Anh nói chung và Nữ hoàng nói riêng rất quan tâm về lĩnh vực văn hóa và giáo dục, vì vậy, khi nghe Đại sứ chia sẻ những vấn đề về văn hóa, số lượng học sinh Việt Nam ở Anh tăng lên đáng kể thì Nữ hoàng rất vui mừng. Theo thông lệ, một cuộc gặp giữa Nữ hoàng với Đại sứ chỉ diễn ra trong khoảng 5-10 phút, nhưng Nữ hoàng dành đến khoảng 15 phút trao đổi với vị Đại sứ đến từ Việt Nam.

Đặc biệt hiểu quan hệ Việt Nam-Anh

Đại sứ Vũ Quang Minh chia sẻ rằng, Nữ hoàng có trí nhớ vô cùng tốt, rất có thiện cảm với Việt Nam. Nữ hoàng đặc biệt hiểu về quan hệ giữa hai nước Anh - Việt và hy vọng Đại sứ Vũ Quang Minh nỗ lực để làm mối quan hệ Đối tác chiến lược vừa thiết lập giữa hai nước tiếp tục phát triển.

Trong nhiệm kỳ công tác của Đại sứ Vũ Quang Minh, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thăm Vương quốc Anh vào năm 2013. Đó là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư đến một cường quốc có thể chế chính trị khác.

Sau này, mỗi lần gặp lại Đại sứ Vũ Quang Minh, Nhà vua Charles III (khi đó là Thái tử Charles) và Thủ tướng Anh lúc đó (ông David Cameron) đều nhắc lại cuộc gặp với những lời ấm áp. Cả hai đều nói, họ bất ngờ vì có thể tìm được nhiều giá trị chung đến thế với một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản.

Đại sứ Nguyễn Văn Thảo cũng kể lại, trong một số hoạt động của Hoàng gia Anh, có cơ hội gặp Nhà vua Charles III (khi đó là Thái tử Charles), Ngài đều nói ngay rằng đã có vinh dự tiếp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng nhân chuyến thăm Vương quốc Anh.

Sự yêu mến Việt Nam đó có lẽ sẽ là những nền tảng quan trọng để quan hệ Việt Nam - Vương quốc Anh tiến xa hơn nữa trong thời gian tới.

(tổng hợp)

Hà Phương