NHTW Nhật sẽ tăng tiếp lãi suất

Ngân hàng Trung ương Nhật (BOJ)

Dữ liệu vừa được văn phòng nội các Nhật Bản công bố cuối tuần trước cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này tăng với tốc độ hàng năm là 4,0% trong tháng 1, tăng tốc từ mức 3,6% của tháng trước và đạt mức cao nhất trong 2 năm.

Trong khi CPI lõi (không bao gồm thực phẩm tươi sống) tăng với tốc độ hàng năm là 3,2% trong tháng 1/2025, cao hơn mức tăng 3,0% của tháng 12/2024 và cũng cao hơn dự báo của trung bình của thị trường là tăng 3,1%. Đây cũng là mức tăng cao nhất trong 19 tháng qua.

Nếu loại trừ cả chi phí năng lượng, cái được gọi là CPI cốt lõi, vốn được BOJ theo dõi chặt chẽ như một thước đo tốt hơn về lạm phát do nhu cầu thúc đẩy, đã tăng 2,5% vào tháng 1 so với cùng kỳ năm trước, tốc độ tăng nhanh nhất kể từ tháng 3 năm 2024, khi chỉ số tăng 2,9%.

Lạm phát đã vượt quá mục tiêu 2% của BOJ trong gần 3 năm qua, nhấn mạnh áp lực lạm phát đang gia tăng, từ đó thúc đẩy BOJ tăng thêm lãi suất.

BOJ đã tăng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% từ 0,25% vào tháng 1, phản ánh niềm tin rằng Nhật Bản đang đạt được tiến bộ trong việc đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững. Thống đốc BOJ Kazuo Ueda cũng đã phát tín hiệu cơ quan này sẵn sàng tăng thêm lãi suất nếu tiền lương tiếp tục tăng và hỗ trợ tiêu dùng, từ đó cho phép các công ty tiếp tục tăng lương.

Việc nền kinh tế Nhật Bản đã tăng trưởng 2,8% hằng năm trong quý cuối cùng của năm ngoái nhờ chi tiêu kinh doanh và tiêu dùng mạnh mẽ, củng cố lập luận của BOJ về việc tăng lãi suất thêm nữa.

Hiện phần lớn các nhà kinh tế được Reuters thăm dò dự kiến BOJ sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay, nhiều khả năng là trong quý 3, lên 0,75%; trong khi thị trường tiền tệ cho thấy các nhà đầu tư đang đặt cược vào khả năng tăng lãi suất thêm hai lần nữa trong năm nay gần 70%.

Thậm chí trong phát biểu mới đây, Sayuri Shirai - cựu thành viên hội đồng quản trị BOJ và hiện đang là Giáo sư tại Đại học Keio của Nhật Bản cho biết, BOJ có thể tăng lãi suất vào tháng 3 nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump thực hiện các lời đe dọa áp thuế quan của mình và làm gia tăng áp lực lạm phát trong nước.

“BOJ có thể đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến về thuế quan. Tháng 3 sẽ là cơ hội tốt để tăng lãi suất một lần nữa” vì lạm phát trong nước đã khá cao, bà nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn.

Theo bà, mặc dù nền kinh tế của Nhật Bản nhìn chung vẫn yếu, nhưng BOJ phải tiếp tục tăng lãi suất để chống lại đồng yên yếu vì đây là một trong những yếu tố chính đẩy giá thực phẩm và năng lượng lên cao. “Những gì Nhật Bản đang phải đối mặt là lạm phát chi phí đẩy điển hình phần lớn do đồng yên yếu”, bà nói và nhấn thêm: “Nếu đồng yên yếu đang đẩy nhanh lạm phát và trở thành vấn đề lớn đối với nền kinh tế Nhật Bản, BOJ nên nói như vậy và tiếp tục tăng lãi suất”.

Cũng theo bà Shirai, nếu BOJ tăng lãi suất lên 0,75% vào tháng 3, họ có thể tăng thêm 1,0% vào cuối năm nay tùy thuộc vào cách thuế quan của Trump ảnh hưởng đến động thái của đồng yên. “Có khả năng BOJ có thể tăng lãi suất lên 1% vào cuối năm nay, mặc dù có rất nhiều sự không chắc chắn xung quanh hậu quả từ các chính sách của Trump”, bà nói và cho biết thêm: “Các nhà hoạch định chính sách của BOJ có thể muốn tăng lãi suất khi có thể, vì vậy họ có phạm vi cắt giảm lãi suất trong thời kỳ kinh tế khó khăn”.

Trước đó ông Hajime Takata – một thành viên hội đồng quản trị của BOJ cũng khuyến nghị cơ quan này phải tăng lãi suất nhiều hơn nữa vì việc duy trì lãi suất ở mức thấp hiện tại có thể gây ra tình trạng chấp nhận rủi ro quá mức và đẩy lạm phát lên quá cao.

Phát biểu hôm 19/2, trước khi dữ liệu lạm phát tháng 1 tại Nhật được công bố, ông cho biết, kỳ vọng lạm phát dài hạn đã tăng đều đặn và các công ty đang trở nên tích cực hơn trong việc chuyển chi phí lao động cao hơn, báo hiệu rằng các điều kiện để tăng lãi suất bổ sung đang diễn ra. “Lạm phát đang tiến gần đến mục tiêu 2% của BOJ với hành vi tích cực của doanh nghiệp đã được quan sát thấy”, Takata cho biết và nói thêm rằng BOJ phải lưu ý đến những rủi ro tăng giá đối với lạm phát.

“Điều quan trọng là phải tiếp tục chuyển hướng dần dần về chính sách tiền tệ, ngay cả sau đợt tăng lãi suất vào tháng 1”, vì việc tạo ra kỳ vọng rằng lãi suất sẽ duy trì ở mức thấp trong một thời gian dài có thể làm quá nóng hoạt động tài chính, ông cho biết.

Takata cũng cho biết nỗi lo lắng về sự biến động mới của thị trường tài chính đã giảm bớt khiến BOJ linh hoạt hơn trong việc tăng lãi suất. Ông cũng cho biết rất khó để ước tính lãi suất trung lập của Nhật Bản - mức không làm nguội cũng không làm tăng trưởng quá mức.

“Sẽ có vấn đề về tính linh hoạt của chính sách” khi ngân hàng trung ương công bố một mức lãi suất trung lập nhất định, vì việc làm như vậy có thể được thị trường hiểu là cam kết tăng lãi suất lên một mức đã định trước, ông nói.

“Chúng tôi không có bất kỳ ý tưởng nào về thời điểm và mức độ” của các lần tăng lãi suất trong tương lai, Takata cho biết thêm rằng quyết định sẽ được đưa ra dựa trên sức mạnh của hoạt động doanh nghiệp cũng như diễn biến kinh tế và thị trường.

Hà Vy