Nhu cầu thương mại nông, thủy sản giữa Liên bang Nga và Việt Nam rất lớn

Thương mại Việt - Nga: Kim ngạch nông sản chiếm khoảng 18 - 20%

Nga là nhà cung cấp thịt lợn lớn nhất cho Việt Nam. Ảnh: Khánh Linh

Hiệp định AEAU mở ra cơ hội về thương mại mạnh mẽ cho 2 nước

Tại "Diễn đàn trực tuyến thúc đẩy hợp tác thương mại nông sản, thủy sản Việt Nam - Liên bang Nga”, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (NN&PTNT) phối hợp với Bộ Nông nghiệp Liên bang Nga, Đại sứ quán Nga tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga tổ chức chiều 23/11/2021, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Liên bang Nga Sergey Lvovich Levin đánh giá, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (AEAU) đã mở ra cơ hội về thương mại mạnh mẽ cho 2 nước.

Việt Nam là một trong những thị trường năng động và phát triển trong khu vực. Thời gian qua, mặc dù đại dịch COVID-19 nhưng thương mại nông nghiệp giữa hai nước vẫn tăng trưởng mạnh mẽ. Hai nước có thể phát triển thương mại nông nghiệp lên mức độ mới.

Ông Dương Hoàng Minh - Tham tán thương mại Việt Nam tại Nga cho biết thêm, nhờ Hiệp định AEAU nên hầu hết các sản phẩm nông, thủy sản Việt Nam sang Nga có mức thuế bằng 0%; trong khi đó sản phẩm từ các nước khác có mức thuế thông thường nên hàng hóa Việt Nam thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, Việt Nam còn có lượng doanh nghiệp xâm nhập sâu vào thị trường Nga.

Cục trưởng Cục Xúc tiến xuất khẩu nông sản Nga Dmitry Krasnov cho biết thêm, đến nay Nga vẫn là nhà cung cấp thịt lợn lớn nhất cho Việt Nam và sắp tới là sản phẩm thịt gia cầm. Nga đang tiến hành công việc có hệ thống để cấp giấy phép cho các doanh nghiệp Nga phù hợp với các yêu cầu của phía Việt Nam.

Ông Dmitry Krasnov chia sẻ, hiện có 28 cơ sở sản xuất gia cầm và 25 công ty sản xuất thịt lợn của Nga được quyền xuất khẩu sản phẩm sang Việt Nam. Đồng thời, nước này cũng đang đa dạng hóa địa bàn xuất khẩu cá và thủy sản, Việt Nam có thể đóng vai trò quan trọng hơn đối với nguồn cung của Nga.

Ông Nguyễn Quốc Toản - Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), cũng cho hay những năm gần đây, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam - Nga tăng mạnh. Đặc biệt sau khi Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) ký hiệp định thương mại tự do (FTA) vào năm 2015, chính thức có hiệu lực từ ngày 5/10/2016 trong đó Liên bang Nga là thành viên chủ chốt, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam xuất khẩu mạnh mẽ sang Nga như thủy sản, cà phê, hạt điều, hạt tiêu. Năm 2020, kim ngạch thương mại nông sản song phương Việt - Nga đạt khoảng 880 triệu USD, trong đó xuất khẩu nông sản từ Việt Nam sang Nga đạt 432 triệu USD, tăng 2,6% so với năm 2019.

Phía Nga đang xuất khẩu sang Việt Nam nhiều mặt hàng như: thủy sản, lúa mỳ, phân bón, thịt đông lạnh và cao su. Riêng, đối với các sản phẩm thịt (gà, bò, lợn, gia cầm), tính đến nay, đã có 52 doanh nghiệp của Nga được chấp thuận xuất khẩu thịt vào Việt Nam. Trong 9 tháng đầu năm 2021, Nga đã vươn lên thành nhà xuất khẩu thịt lợn hàng đầu vào Việt Nam, chiếm gần 33% thị trường thịt lợn nhập khẩu cả nước. Tháng 9/2021, Việt Nam cũng đã cấp phép 26 doanh nghiệp thủy sản của bạn chính thức được phép xuất khẩu vào Việt Nam (cá tôm, cua nước lạnh).

Phía Việt Nam, bà Tô Tường Lan - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam nhấn mạnh, Nga là thị trường tiềm năng cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam với sức tiêu thụ lớn. Từ khi có Hiệp định EAEU mở ra cơ hội cũng như thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, các quy định về an toàn thực phẩm, quy định về kiểm dịch chất lượng… tương đối chặt chẽ theo các quy định riêng của Nga. Bên cạnh đó, số lượng doanh nghiệp được cấp phép xuất khẩu vào thị trường Nga còn hạn chế, với thủ tục đăng ký phức tạp, thời gian xét duyệt kéo dài. Việc giải trình và khắc phục đối với những lô hàng bị cảnh báo, gỡ bỏ lệnh hạn chế xuất khẩu của doanh nghiệp… chưa được xử lý kịp thời, gây ảnh hưởng đến quy trình xuất khẩu của doanh nghiệp.

"Điển hình như có 22 doanh nghiệp cá tra được phép xuất khẩu vào Nga, nhưng trong số 10 doanh nghiệp bị tạm ngưng xuất khẩu, có doanh nghiệp từ năm 2014 vẫn chưa được tháo gỡ" - bà Tô Tường Lan dẫn chứng.

Tận dụng lợi thế từ Hiệp định EAEU

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam khẳng định, nhu cầu thương mại nông, thủy sản các doanh nghiệp giữa hai nước rất lớn. Tuy nhiên, kim ngạch thương mại còn thấp so với kỳ vọng và mục tiêu phấn đấu giữa hai nước. Các doanh nghiệp hai bên cần lưu ý và tận dụng lợi thế từ Hiệp định EAEU.

Để đạt mục tiêu tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tỷ USD trong thời gian tới, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho rằng, phải thúc đẩy nhiều lĩnh vực, trong đó có thủy sản và nông sản, nhất là các loại trái cây nhiệt đới. Với chất lượng và mẫu mã tốt, trái cây Việt Nam còn nhiều dư địa ở thị trường Nga.

Về thủy sản, hiện Nga mới cấp phép cho 50 doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu thủy sản, trong khi tổng số doanh nghiệp nộp hồ sơ là 172. Về sản phẩm chăn nuôi, Nga mới cho phép xuất khẩu 2 mặt hàng là thịt gà/gia cầm chế biến và sữa. Thời gian tới, Cục Thú y sẽ tăng số lượng mặt hàng xuất khẩu sang Nga, khi nộp hồ sơ đăng ký xuất khẩu bột cá, thức ăn cho chó mèo sang thị trường này.

"Trong chuyến thăm Nga sắp tới, chúng tôi sẽ mang một danh sách cụ thể về các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, nhằm giúp kết nối với phía Nga. Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp sẽ trao đổi cặn kẽ với từng cơ quan kiểm dịch để tháo gỡ khó khăn. Chúng ta không thể để lỡ các ưu đãi của Hiệp định EAEU"- Thứ trưởng Trần Thanh Nam chia sẻ.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam lưu ý ngành nông nghiệp đánh giá khâu kiểm dịch, kiểm soát an toàn thực phẩm giữa hai nước còn nhiều điểm chưa thống nhất, dẫn đến việc bất đối xứng và chậm cập nhật thông tin.

Ngoài ra, nhiều mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như gạo, xoài, bưởi, thanh long, chanh... nhưng xa lạ với thị trường Nga; kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản này tương đối thấp. Vì vậy, tới đây ngành nông nghiệp vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ hơn để tận dụng lợi thế so sánh và các sản phẩm thế mạnh, đặc biệt là biến "thách thức thành cơ hội" trong bối cảnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp.

Nhằm thúc đẩy kim ngạch thương mại nông, thủy sản sang Nga, ông Dương Hoàng Minh đề xuất, các doanh nghiệp cần tham gia vào các triển lãm lớn của Nga hàng năm để tìm hiểu thị trường. Nếu doanh nghiệp làm tốt khâu thị trường thì sẽ tăng được lượng hàng hóa xuất khẩu sang Nga. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp Việt tìm hiểu thị trường tại Nga còn hạn chế.

Ở góc độ hiệp hội, bà Tô Tường Lan kiến nghị, các cơ quan hai nước cần tăng cường trao đổi hợp tác, đánh giá, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thương mại trong thời gian tới; rút ngắn thời gian giải trình lô hàng bị cảnh báo để các doanh nghiệp sớm xuất khẩu trở lại. Cơ quan Kiểm dịch động vật Liên bang Nga tăng số lượng doanh nghiệp thủy sản Việt Nam được phép vào thị trường Nga. Hai bên có thể thúc đẩy thanh toán song phương bằng nội tệ.../.

Nhu cầu thương mại nông, thủy sản của các doanh nghiệp giữa hai nước rất lớn

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam hi vọng trong chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại Liên bang Nga thời gian tới, cơ quan chức năng của hai nước tiếp tục rà soát quy định về an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh thực phẩm nhập khẩu và điều chỉnh phù hợp với các quy định của quốc tế.

Cùng với đó, mở rộng danh sách các doanh nghiệp của hai nước xuất khẩu các sản phẩm từ nguồn gốc động thực vật; xử lý hồ sơ mở cửa thị trường; thỏa thuận các giấy chứng nhận tương đương. Hai bên tạo điều kiện thúc đẩy đầu tư của các doanh nghiệp nông nghiệp hai bên nhằm tận dụng lợi thế cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ cho các doanh nghiệp của hai nước./.