Những ai tuyệt đối không nên ăn các món bổ sung từ tổ yến?

Những quan điểm sai lầm

Yến sào hay tổ yến sào là tổ của loài chim yến đen hoặc chim yến hàng. Những tổ này được làm từ nước bọt của chim yến. Theo đông y, tổ yến là loại thực phẩm/dược phẩm có vị ngọt, tính bình, bổ vào các kinh phế và vị.

Những ai tuyệt đối không nên ăn các món bổ sung từ tổ yến?

Còn theo tây y, trong tổ yến có tới 18 loại axit amin cùng hơn 30 nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể. Do đó, yến sào là loại thực phẩm bổ dưỡng, có nhiều tác dụng trong việc hỗ trợ và tăng cường sức khỏe, cũng như khả năng đề kháng cho cơ thể.

Nhiều người coi yến sào như một phương thuốc và lầm tưởng có thể sử dụng để chữa bệnh và bất cứ ai cũng có thể ăn các món bổ sung từ tổ yến, đặc biệt là người già, trẻ em, người ốm yếu; với số lượng càng nhiều càng tốt. Tuy nhiên, đây là quan điểm sai lầm, thậm chí có thể gây tổn hại cho sức khỏe.

Yến sào chỉ là một loại thực phẩm chức năng có tác dụng bổ trung ích khí, bổ thận sinh tinh, kiện tỳ dưỡng huyết. Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, viêm khí phế quản, ho khan đàm dính, hen suyễn, khái huyết thổ huyết, viêm dạ dày thực quản gây nôn, lỵ và sốt rét kéo dài.

Nhà khoa học, lương y Bùi Đắc Sáng - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội - chia sẻ: Người trẻ khỏe mạnh có khả năng hấp thụ tốt thì việc ăn tổ yến hàng ngày sẽ không quá ảnh hưởng. Tuy nhiên có một số đối tượng nên thận trọng, đó là: Người cao tuổi, sử dụng liên tục tổ yến sẽ có tác động xấu đến hệ thống tiêu hóa; những người cảm mạo, sốt nhức đầu, đau bụng do lạnh hoặc đầy bụng, ho nhiều đàm loãng; người có triệu chứng viêm da, viêm phế quản cấp, viêm nhiễm tiết niệu, sốt thực nhiệt; những người gầy yếu, cơ thể xanh xao, tỳ vị hoạt động yếu, không hấp thu được thực phẩm, dưỡng chất; trẻ em dưới 7 tháng tuổi hoặc đang bị sốt cũng không nên sử dụng yến sào.

Liều lượng như thế nào là hợp lý?

Theo tính toán trong y học, với trẻ em từ 1 - 4 tuổi chỉ nên sử dụng 1 - 2 gram tổ yến tinh/ngày. Trẻ em 4 tuổi trở lên và thanh niên sử dụng 2 - 3 gram yến tinh/ngày. Người già, người có bệnh (tiểu đường, ung thư, mới mổ dậy…) từ 3 - 4gram yến tinh/ngày.

Nhiều người có quan niệm, người ốm đau, cơ thể suy nhược nên dùng tổ yến với liều lượng cao và liên tục để phát huy tác dụng nhanh chóng, đây cũng là một suy nghĩ sai lầm. Vì yến sào rất giàu giá trị dinh dưỡng nên khi cơ thể không thể hấp thụ hết dưỡng chất có trong yến sẽ gây lãng phí, thậm chí là phản tác dụng do bị thừa chất. Hơn nữa, sử dụng quá liều lượng còn không tốt cho sức khỏe, vì yến có tính hàn.

Việc sử dụng quá nhiều lần hay thỉnh thoảng mới dùng tổ yến cũng là sai lầm. Cả 2 cách này đều gây lãng phí. Một khi đã sử dụng thì nên sử dụng thường xuyên, với liều lượng nhỏ để đảm bảo phát huy tác dụng. Dùng tổ yến phải lâu dài mới có được ông dụng.

Các lương y khuyến cáo, đối với cơ địa không nhạy cảm và sức khỏe bình thường thì việc ăn tổ yến nên duy trì 2 – 3 lần/tuần hoặc sử dụng ít nhất 1 lần/tuần để đảm bảo súc khỏe. Với cơ thể đang trong thời gian suy nhược hoặc làm việc nhiều thì việc ăn tổ yến 4 lần/tuần giúp trí não hoạt động tốt hơn, vượt qua những giai đoạn căng thẳng do công việc.

Để phát huy tác dụng tối đa, thời điểm ăn yến tốt nhất vào buổi sáng. Đây là lúc cơ thể tiếp nhận các chất dinh dưỡng tốt nhất, do đó những chất quý trong tổ yến sẽ được hấp thụ tối đa vào cơ thể, nhờ đó phát huy tác dụng hiệu quả.

Việc sử dụng yến sau khi ngủ dậy sẽ giúp cơ thể được cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho hoạt động trong suốt cả ngày dài. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng yến trước khi đi ngủ từ 30 phút đến 1 tiếng. Lưu ý, không nên ăn yến khi vừa ăn no.

Người dùng nên kết hợp yến với thuốc đông y bao gồm kỷ tử, sa sâm, đẳng sâm, táo. Tùy theo thể trạng của từng người mà dùng liều lượng khác nhau.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng quốc gia: Yến là một sản phẩm dinh dưỡng có chứa nhiều vi chất, một số axit amin, trong nước bọt của yến cũng có một số chất miễn dịch.

Tâm An