Những ca cấp cứu 'thót tim' trên biển Bạch Long Vỹ

Nằm xa đất liền hơn 80 hải lý, khí hậu khắc nghiệt, thiết bị y tế hạn chế, nhân lực thiếu...., công tác cấp cứu trên huyện đảo Bạch Long Vỹ (Hải Phòng) gặp nhiều khó khăn, đặc biệt đối với những ca bệnh nặng vượt quá khả năng của trung tâm y tế quân dân y.

Trung tâm y tế quân dân y Bạch Long Vỹ khám sức khỏe định kỳ cho người dân, người lao động trên đảo

Không chỉ đảm nhiệm công tác y tế dự phòng, TTYTQDY Bạch Long Vỹ còn thực hiện tư vấn, khám chữa bệnh, cấp cứu cho người dân, cán bộ chiến sĩ và ngư dân. Trung bình một chuyến tàu di chuyển từ đất liền ra đảo và ngược lại mất từ 6-8 tiếng, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, độ mặn cao nên trang thiết bị y tế đã hạn chế lại dễ hỏng hóc, nhân lực y tế thiếu nên công tác chăm sóc sức khỏe cho quân – dân tại đây gặp rất nhiều khó khăn.

Công tác chuyển viện cấp cứu tại đảo đối với các ca nặng chủ yếu dựa vào tàu biển hoặc máy bay trực thăng.

Trong điều kiện khó khăn, việc chăm sóc sức khỏe cho người dân, người lao động trên đảo được đội ngũ y bác sĩ linh hoạt, sáng tạo trong xử trí như hội chẩn từ xa, một bác sĩ phải đào tạo thêm nhiều chuyên môn, vừa khám vừa điều trị, kiêm cả mổ và chiếu chụp X-quang, siêu âm..... Qua đó, với 19 nhân lực y tế của đảo (trong đó có 4 bác sĩ đa khoa và 1 bác sĩ y học cổ truyền), họ đã cứu được rất nhiều ca bệnh trong tình trạng "ngàn cân treo sợi tóc".

Một ca mổ thực hiện tại TTYTQDY Bạch Long Vỹ

Cụ thể, mới đây, trung tâm y tế quân dân y Bạch Long Vỹ (TTYTQDY) đã tiếp nhận ca bệnh Tòng Thị Đên, 27 tuổi, trú tại xã Xuân Lao, huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên đang khai thác thủy sản tại khai trường Bạch Long Vỹ.

Theo hồ sơ bệnh án, bệnh nhân có chu kỳ kinh nguyệt không đều, khoảng 2 tháng gần đây bệnh nhân thấy ra máu từng đợt, không điều trị gì. Đến tối ngày 19/8/2022, khi đau bụng và ra máu nhiều vùng âm đạo, mạch đập 100 lần/phút, huyết áp 90/60mmHg, da niêm mạc nhợt bụng mềm không có phản ứng, bệnh nhân được người thân đưa vào TTYTQDY cấp cứu ngay trong đêm.

Sau khi khám, các bác sĩ tại Trung tâm đã chẩn đoán tình trạng bệnh và tiến hành hồi sức cấp cứu, nạo hút buồng tử cung, dùng kháng sinh, giảm co, tiếp tục theo dõi tình trạng bệnh. Trung tâm đã huy động 2 người cùng nhóm máu trong ngân hàng máu sống (một của trung tâm y tế) lấy hai đơn vị máu truyền trực tiếp cho bệnh nhân.

Đến 7h30 ngày 20/8/2022 bệnh nhân tỉnh, da niêm mạc còn nhợt, âm đạo chỉ còn ra ít máu đỏ thẫm; tử cung co chắc, hồng cầu: 3.20T/L; HGB: 65g/L; Bạch cầu: 13.9G/L; Tiểu cầu: 119G/L và được TTYTQDY chuyển về bệnh viện Phụ sản tiếp tục theo dõi, điều trị.

Việc chuyển viện cho những ca khó thực sự không đơn giản đối với một TTYT trên biển, đặc biệt với huyện đảo Bạch Long Vỹ khi phương tiện di chuyển luôn phải phụ thuộc vào thời tiết, hành trình trên biển kéo dài. Việc cấp cứu mổ hầu hết đều được các y bác sĩ tiến hành ngay tại trung tâm, hạn chế di chuyển về đất liền, trừ những trường hợp vô cùng cấp bách, vượt quá khả năng của trung tâm.

Bệnh nhân bị tai biến mạch máu não bằng máy bay trực thăng từ đảo Bạch Long Vỹ về đất liền

Ví dụ như ca bệnh Vũ Duy An (SN 1973) công tác tại đảo bị tai biến mạch máu não và nhập viện TTYTQDY Bạch Long Vỹ lúc 5 giờ ngày 01 tháng 8 năm 2021.

Ngay khi tiếp nhận ca bệnh, Trung tâm y tế quân dân y Bạch Long Vĩ khám và đưa ra chẩn đoán bệnh nhân bị tai biến mạch máu não thể xuất huyết não do tăng huyết áp kịch phát. Theo đó, bệnh nhân được cấp cứu tối cấp: hạ huyết áp, giãn cơ, an thần, thở oxy, đặt thông tiểu... Sau 5 phút, huyết áp bệnh nhân hạ xuống dần và duy trì ở mức 180/90 mmHg, bệnh nhân nằm yên.

Thực hiện hội chẩn từ xa, TTYTQDY đã liên lạc với tiến sỹ Lâm - Khoa Thần kinh, can thiệp mạch của BV Việt Tiệp (Hải Phòng) qua hệ thống mạng và tiến hành can thiệp sớm. Nhận định bệnh nhân có thể tử vong nếu không cấp cứu kịp thời trong thời gian sớm nhất (trước 6 giờ), lãnh đạo đơn vị đã gọi điện báo cáo Chủ tịch huyện và Giám đốc Sở Y tế xin hỗ trợ phương tiện di chuyển về đất liền cấp cứu người bệnh. Do bệnh nhân chảy máu não nên việc di chuyển bằng tàu không khả thi nên TTYTQDY đã xin hỗ trợ bằng trực thăng.

Đến 9h30 cùng ngày (1/8/2021), máy bay hạ cánh tại đảo và đưa bệnh nhân về đất liền, được xe cấp cứu 115 có mặt tại sân bay đưa thẳng vào bệnh viện Việt Tiệp kịp "giờ vàng" cấp cứu. Sau khi được chụp cắt lớp và hội chẩn, bệnh nhân được chẩn đoán là xuất huyết não và đưa vào can thiệp ngay. Sau khi cấp cứu, bệnh nhân được đưa lên bệnh viện 108 mổ cấp cứu, điều trị tích cực.

Việc di chuyển bệnh nhân bằng trực thăng rất ít khi xảy ra vì chi phí cho một chuyến bay quá lớn, hơn nữa vào những ngày biển động gió mùa việc hạ cánh của trực thăng trên đảo gặp khó khăn.

Bác sĩ Phạm Văn Hải, Giám đốc trung tâm y tế quân dân y Bạc Long Vĩ cho biết: "Những năm trước trung tâm chưa được trang bị xe cấp cứu chuyên dụng nên mỗi lần vận chuyên bệnh nhân từ các tàu của ngư dân về trung tâm phải dùng cáng để khiêng mất rất nhiều thời gian. Thậm chí vận chuyển thuốc men vật tư ý tế từ tàu về trung tâm cũng phải sử dụng xe kéo. Mới đây, năm 2021, trung tâm đã được đầu tư xe cấp cứu chuyên dụng nên việc vận chuyển bệnh nhân mới được cải thiện. Nhiều năm nay, trung tâm y tế quân dân y Bạch Long Vĩ không tuyển được bác sĩ ra đảo nên việc bố trí khoa phòng cho trung tâm gặp khó khăn vô cùng. Năm 2016, theo đề án của Chính phủ khám chữa bệnh từ xa, trung tâm được đầu tư hệ thống kết nối với Viện Y học biển và Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp để hội chuẩn từ xa. Tuy nhiên, có những bệnh đặc biệt liên quan đến tim mạch, não vượt quá khả năng của đơn vị thì vẫn phải chuyển về đất liền"

Thế Nam - Hải Yến