Những câu chuyện về vị tướng được phong quân hàm vượt cấp
Là một trong hai tướng lĩnh quân đội hiếm hoi được phong quân hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng, câu chuyện về cuộc đời binh nghiệp luôn gắn liền với huyền thoại đường Trường Sơn của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên lần này được NXB Quân đội Nhân dân tái hiện đầy đủ qua ba cuốn sách.
Trong mắt Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên “là một vị tướng tài ba, một nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước có đức độ, tài năng, một người học trò ưu tú của Bác Hồ. Toàn bộ cuộc đời của đồng chí Đồng Sỹ Nguyên gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và quân đội... Đồng chí là người hoạt động thực tiễn sôi nổi, sâu sát, có hiệu quả, nói đi đôi với làm, có tư duy đổi mới, sáng tạo, có tinh thần quyết đoán, dám chịu trách nhiệm”.
Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh vị trung tướng (1/3/1923-1/3/2023), Nhà xuất bản Quân đội nhân dân phối hợp cùng gia đình tổ chức biên soạn, xuất bản bộ 3 cuốn sách nhằm đem đến cho độc giả một cái nhìn “đa chiều, đầy đủ và toàn diện” về Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
Cả ba cuốn sách gồm: “Đường xuyên Trường Sơn”, “Với cả cuộc đời” và “Trọn một con đường” đều được hoàn thành trong thời gian Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên nghỉ hưu, từng được đông đảo bạn đọc trân trọng đón nhận, đánh giá cao và được tái bản nhiều lần. Đặc biệt cuốn hồi ký “Đường xuyên Trường Sơn” đã được Nhà xuất bản Thế Giới dịch, xuất bản bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Cuốn hồi ký “Trọn một con đường” được tái bản lần này được giữ trọn vẹn từ bố cục đến nội dung, chỉ đính chính một vài chi tiết về gia đình.
Cùng với hoạt động thực tiễn phong phú, sôi động, trong suốt cuộc đời cách mạng của mình, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên còn để lại nhiều tác phẩm lý luận, tổng kết những bài học kinh nghiệm, tổng kết công tác chỉ huy trong chiến đấu, lãnh đạo điều hành trong xây dựng và phát triển đất nước đến nay vẫn còn nguyên giá trị, là di sản quý giá cho các thế hệ mai sau học tập và noi theo. Cuốn sách “Đồng Sỹ Nguyên - Tuyển tập” bao gồm 4 phần: Phần thứ nhất: Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ và nền quốc phòng toàn dân; Phần thứ hai: Công tác vận tải quân sự và Đường Hồ Chí Minh huyền thoại; Phần thứ ba: Tầm nhìn và những trăn trở với các vấn đề thời sự của đất nước; Phần thứ tư: Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên với đồng chí, đồng đội; tập hợp 50 tác phẩm tiêu biểu, là tuyển chọn các bài nói, bài viết đã được công bố trên các sách, báo, tạp chí, kỷ yếu khoa học… của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
Sách ảnh “Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên – Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn” thông qua những bức ảnh giá trị được chọn lọc từ rất nhiều những bức ảnh do gia đình, cơ quan, đơn vị lưu giữ, mỗi trang sách được coi như một thước phim ngắn, một lát cắt của cuộc đời, nhằm tái hiện những hoạt động nổi bật trong chín mươi sáu năm cuộc đời ông.
Bộ sách góp phần khẳng định Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên là tấm gương sáng về bản lĩnh chính trị, tinh thần dũng cảm, luôn tận tụy, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân. Đồng thời đây là những tác phẩm có giá trị giáo dục truyền thống anh hùng cách mạng cao đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam; lòng dũng cảm, sự hy sinh của lớp lớp cha ông trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do cho Tổ quốc; từ đó củng cố, bồi dưỡng niềm tin, quyết tâm phấn đấu, cống hiến cho thế hệ trẻ hiện nay và mai sau.
Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên (tên khai sinh Nguyễn Hữu Vũ) - nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa IV, V, VI; nguyên Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị khóa V, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị khóa VI; nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Phó Thủ tướng Chính phủ); nguyên Đại biểu Quốc hội các khóa I, VI, VII, VIII.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, ông giữ các cương vị Cục phó Cục Tổ chức, Phái viên của Tổng Tư lệnh trong các chiến dịch Hoàng Hoa Thám, Điện Biên Phủ, tham gia Bộ Chỉ huy và Đảng ủy Mặt trận Trung Lào. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ông là Cục phó, sau đó là Cục trưởng Cục Động viên dân quân, Bí thư Ban Chấp hành Đảng bộ Cơ quan Bộ Tổng Tham mưu, Tổng Tham mưu phó; Chính ủy Quân khu 4, Bí thư Khu ủy; Chính ủy kiêm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Mặt trận Trung - Hạ Lào; Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần phụ trách Tổng cục Hậu cần Tiền phương.
Đặc biệt, từ tháng 1 năm 1967 đến tháng 5 năm 1976, ông được giao đảm nhiệm các chức vụ: Tư lệnh Bộ Tư lệnh 559; Bí thư Ban cán sự cố vấn Đảng, quân, dân, chính, kiêm Tư lệnh Bộ đội tình nguyện ở Trung - Hạ Lào. Ông được thăng quân hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng năm 1974.
Đất nước thống nhất, ông được giao các trọng trách: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Chủ nhiệm, Bí thư Đảng ủy Tổng cục Xây dựng kinh tế; Thứ trưởng Thường trực, Bộ trưởng, Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Xây dựng. Đầu năm 1979, ông được điều động làm Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu Thủ đô. Đến tháng 8 năm 1979, ông trở lại làm Bộ trưởng, Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Xây dựng.
Từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (tháng 3.1982), ông giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải; từ tháng 12 năm 1986, giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Năm 1991, ông được cử làm Đặc phái viên của Chính phủ thực hiện Chương trình 327 - trồng và bảo vệ rừng phòng hộ; tham gia chỉ đạo xây dựng Đường Hồ Chí Minh. Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên được Đảng, Nhà nước cho nghỉ công tác từ tháng 10 năm 2006.
Với những công lao to lớn và thành tích xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân chương, huy chương, phần thưởng cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.