Lê Công Vinh. Năm 2009, Công Vinh trở thành cầu thủ Việt Nam đầu tiên được sang châu Âu thi đấu khi khoác áo CLB Leixoes của Bồ Đào Nha với bản hợp đồng ngắn hạn từ tháng 9 đến tháng 12. Đây là giấc mơ có thật với cá nhân Công Vinh cũng như giới cầu thủ nước nhà.
Trong 4 tháng ở trời Âu, tiền đạo xứ Nghệ có 1 lần đá chính, một lần vào thay người ở Cúp quốc gia, 2 lần đá chính ở các giải phụ. Anh thi đấu tổng cộng 176 phút và đóng góp 1 bàn thắng vào lưới đội hạng Ba - Casa Pia. Chuyến xuất ngoại này không giúp Công Vinh nâng tầm đẳng cấp trên sân cỏ, nhưng là viên gạch đầu tiên đặt nền móng cho hành trình sơ khai của cầu thủ Việt ở lục địa già.
Nguyễn Công Phượng. Sau Công Vinh, mãi tới năm 2019, Việt Nam mới có cầu thủ tiếp theo sang châu Âu bằng hợp đồng hẳn hoi, đó là Nguyễn Công Phượng. Tiền đạo này thời điểm đó rất nổi trong màu áo ĐT Việt Nam nên thu hút sự quan tâm đặc biệt khi đầu quân cho CLB Sint-Truidense của Bỉ.
Thời gian đầu, Công Phượng hòa nhập nhanh và liên tục gây ấn tượng trên sân tập và trong các trận đấu giao hữu. Thậm chí, tiền đạo xứ Nghệ được HLV Marc Brys cho thi đấu 20 phút ở trận gặp đối thủ rất mạnh là Club Brugge. Tuy nhiên, Công Phượng cứ mờ dần, mờ dần sau đó.
Thân cô thế cô giữa những cầu thủ châu Âu và Nhật Bản của Sint-Truidense, Công Phượng đã nỗ lực nhưng không đủ để chiếm được niềm tin của HLV trưởng. Hành trình của Công Phượng tại Bỉ kết thúc trong lặng lẽ vào tháng 12-2019. Anh trở về Việt Nam để thi đấu trong màu áo CLB TP.HCM và sau đó trở lại HAGL. Từ đó đến nay, Công Phượng có dấu hiệu chững lại, không thể phát triển thêm và dần đánh mất vị trí ở ĐTQG.
Đoàn Văn Hậu. Sau Công Phượng không lâu, Văn Hậu gia nhập SC Heerenveen của Hà Lan vào tháng 9-2019 theo bản hợp đồng cho mượn thời hạn 1 năm từ Hà Nội FC. Là mẫu hậu vệ cao to, thể lực tốt và có lối chơi hiện đại, Văn Hậu được kỳ vọng sẽ thành công hơn so với hai tiền đạo đàn anh Công Vinh và Công Phượng.
Tuy nhiên, cũng như hai cầu thủ trên, Văn Hậu gặp vấn đề bởi văn hóa và sự hòa nhập. Trong 1 năm ở Hà Lan, hậu vệ sinh năm 1999 chỉ được vào sân 4 phút cho đội một tại Cúp quốc gia Hà Lan và chủ yếu đá cho đội trẻ Heerenveen. Ở giải vô địch quốc gia (Eredivisie), Văn Hậu nhiều trận được đăng ký dự bị, nhưng lại không được sử dụng một phút nào.
Sau 1 năm, Văn Hậu chia tay Heerenveen để về nước thi đấu cho Hà Nội FC trong giai đoạn hai V-League 2020. Dù chuyến “du học” này không thành công như mong đợi, nhưng ít nhất nó cũng giúp cầu thủ người Thái Bình phát triển mạnh mẽ về mặt thể chất và cũng có... nhiều hợp đồng quảng cáo hơn.
Lê Vinh