Những chiến công vang dội
Kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống LLVT tỉnh Hà Giang
BHG - Với quyết tâm sắt đá: ‘’Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ‘’, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, UBHCKC tỉnh, LLVT Hà Giang đã phối hợp chặt chẽ với bộ đội chủ lực, chiến đấu dũng cảm, kiên cường, chặn đứng cuộc tiến công của quân Pháp và tay sai hòng đánh chiếm toàn bộ tỉnh Hà Giang đầu năm 1948. Với tinh thần vừa chiến đấu, vừa củng cố xây dựng lực lượng, liên tục tiến công địch để giành đất, giành dân, giành quyền chủ động trên chiến trường, LLVT địa phương phối hợp với chủ lực cấp trên đã tham gia các chiến dịch lớn như:
1. Chiến dịch Yên Bình Xã lần thứ nhất (từ ngày 1 đến 15.6.1948)
LLVT địa phương có 2 Đại đội bộ đội địa phương, gần 500 dân quân du kích phối hợp với Trung đoàn Lao - Hà và Tiểu đoàn 45 của Bộ. Sau 15 ngày đêm liên tục chiến đấu, LLVT đã tiêu diệt, bắt sống, gọi hàng trên 300 tên địch (trong đó có 17 tên lính Pháp) thu nhiều vũ khí trang bị. Với thắng lợi trên, ta đã chặn đứng thế tiến công của địch ở hướng Lao Chải, Thanh Thủy thuộc huyện Vị Xuyên, phá tan âm mưu khép kín biên giới từ Lào Cai sang Cao Bằng của thực dân Pháp.
2. Chiến dịch Yên Bình xã lần thứ 2 (từ ngày 5 đến 15.10.1948)
LLVT địa phương gồm 2 Đại đội Cảnh vệ, 3 Đại đội độc lập liên khu, 6 Trung đội dân quân và trên 400 dân quân du kích phối hợp với 1 Tiểu đoàn của Trung đoàn Lao - Hà, đã tiêu diệt 40 tên địch (trong đó có 8 tên lính Pháp) làm bị thương 25 tên, phá hủy 2/3 công sự chiến đấu ở đồn Yên Bình (Bắc Quang).
3. Chiến dịch Lao - Hà (Lào Cai - Hà Giang) từ ngày 1 đến 27.3.1949
LLVT địa phương gồm có 2 Tiểu đoàn của Trung đoàn Lao - Hà, 5 Đại đội độc lập của liên khu và tỉnh, dân quân du kích của 3 huyện Bắc Quang, Vị Xuyên, Hoàng Su Phì. Tại Hoàng Su Phì (Bao gồm cả Xín Mần) LLVT ta đã tiến công vào tất cả các đồn bốt của địch, tiêu diệt, bức rút nhiều vị trí. Huyện lỵ Hoàng Su Phì bị bao vây uy hiếp mạnh, ngụy quân, ngụy quyền rối loạn, thực dân Pháp phải lập cầu hàng không. Kết quả toàn chiến dịch, ta đã giải phóng 2.979 km2 đất đai, tiêu diệt, bức rút 24 đồn bốt địch, diệt và bắt 300 tên, cô lập tiểu khu Hoàng Su Phì, phá kế hoạch lập ‘’Xứ Nùng tự trị’’ ở Hoàng Su Phì và Lào Cai, phá vỡ phòng tuyến Bảo Hà - Nghĩa Đô - Yên Bình của địch, gây niềm tin lớn với đồng bào các dân tộc Hà Giang - Lao Cai.
4. Chiến dịch Lào - Hà -Yên (Lào Cai - Hà Giang - Yên Bái) từ ngày 6.11 đến 25.11.1949
LLVT Hà Giang có 3 Đại đội của tỉnh, 4 Đại đội dân quân du kích phối hợp với 2 Tiểu đoàn chủ lực của Liên khu 10. Sau 20 ngày đêm chiến đấu kiên cường anh dũng, LLVT ta đã giải phóng Tiểu khu Yên Bình và các vùng lân cận, diệt và bắt hơn 100 tên địch, thu nhiều vũ khí (trong đó có 1 khẩu Cối 60 ly). Huyện Bắc Quang hoàn toàn giải phóng.
5. Tham gia chiến dịch Biên giới (Lê Hồng Phong 2) tháng 9.1950
Trong chiến dịch này, Ban Chỉ huy tỉnh đội đã huy động tối đa lực lượng (1 Tiểu đoàn chủ lực tỉnh, 3 Đại đội địa phương huyện, trên 1.200 dân quân du kích) phối hợp với 1 tiểu đoàn chủ lực liên khu, liên tục tiến công vây ép Hoàng Su Phì. Trên 18 điểm đóng quân của địch ở Hoàng Su Phì đều bị bộ đội, du kích của ta tiến công mạnh mẽ. Trước sức ép nặng nề của các đòn tiến công liên tục từ nhiều phía, quân Pháp hoang mang lo sợ bị tiêu diệt đã phải rút chạy khỏi Hoàng Su Phì lúc 21 giờ ngày 25.9.1950. Huyện Hoàng Su Phì (gồm cả Xín Mần) hoàn toàn giải phóng.
6. Chiến dịch tiễu Phỉ ‘’Đông - Tây tập đoàn’’ từ tháng 5 đến tháng 10.1952
Thực dân Pháp rút khỏi Hoàng Su Phì, nhưng chúng chưa chịu từ bỏ âm mưu quấy phá biên giới Hà Giang. Chúng kết hợp chặt chẽ với bọn phản động Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch ngầm dựng dậy ở Hoàng Su Phì 01 Trung đoàn Phỉ phản động (gọi là Tây tập đoàn) và ở Đồng Văn 01 Tiểu đoàn Phỉ (gọi là Đông tập đoàn) phối hợp với Phỉ Quốc Dân Đảng Trung Hoa, tiếp tục thực hiện âm mưu đánh chiếm biên giới Hà Giang, lập ‘’Xứ Nùng tự trị’’ ở Hoàng Su Phì, “Khép kín biên giới”. LLVT Hà Giang phối hợp với quân chủ lực Liên Khu và quân Giải phóng quân Trung Quốc, tiến hành chiến dịch tiễu Phỉ ‘’Đông - Tây tập đoàn’’. Toàn chiến dịch ta đã tiêu diệt và bắt 3.360 tên, thu 2.500 súng các loại (không kể súng kíp), 2.400 viên đạn. Đây là chiến dịch tiễu Phỉ có quy mô lớn nhất, hiệu suất chiến đấu cao nhất. Quân và dân Hà Giang đã đập tan ‘’Đông - Tây tập đoàn Phỉ’’ được Pháp, Mỹ, Tưởng nuôi dưỡng, trang bị.
Có thể nói, trong suốt 9 năm kháng chiến, khi hòa bình đã được thiết lập ở miền Bắc, tiếng súng chống Pháp - Phỉ của quân dân Hà Giang không một ngày nào yên và máu của đồng bào, chiến sĩ ta vẫn đổ. Từ năm 1947 đến 1962, quân dân Hà Giang đã tiêu diệt, bắt sống, gọi hàng trên 3.500 tên Thổ phỉ, thu gần 5.000 súng, làm tan rã hoàn toàn các ổ, nhóm Thổ phỉ lớn, nhỏ ở các vùng. Trong cuộc động viên nhân, vật lực cho tiền tuyến chống Thực dân Pháp, quân dân các dân tộc Hà Giang đã đóng góp 27.500 tấn lương thực, 1 triệu 80 vạn ngày công phục vụ các chiến dịch lớn, nhất là chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.
