Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 7/2025

28 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền chính quyền địa phương hai cấp

Ngày 1/7/2025, 28 nghị định của Chính phủ về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với chính quyền địa phương chính thức có hiệu lực.

Đây là bước đi mang tính hệ thống, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc tổ chức, vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh rằng việc ban hành đồng bộ các nghị định này tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, minh bạch, giúp hệ thống chính quyền hoạt động ổn định, thông suốt và phục vụ nhân dân tốt hơn.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, quá trình xây dựng các nghị định được tiến hành bài bản, dựa trên việc rà soát hơn 5.000 văn bản pháp luật và xác định hơn 2.700 nhiệm vụ, thẩm quyền cần được phân định rõ ràng giữa các cấp chính quyền.

Trong số 28 nghị định có hiệu lực lần này, 11 nghị định phân định thẩm quyền tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, 14 nghị định phân cấp - phân quyền, và 3 nghị định kết hợp cả ba nội dung nêu trên. Ngoài ra, còn có 4 nghị định khác được ban hành để đảm bảo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Chủ tịch UBND cấp xã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Một điểm mới đáng chú ý từ ngày 1/7/2025 là việc trao quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gọi tắt là “sổ đỏ”) cho Chủ tịch UBND cấp xã, theo quy định tại Nghị định 151/2025/NĐ-CP.

Đây là sự chuyển giao thẩm quyền từ UBND cấp huyện về cấp xã, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, tạo thuận lợi cho người dân.

Ngoài quyền cấp sổ đỏ, Chủ tịch UBND cấp xã còn được xác định lại diện tích đất ở, ghi giá đất trong các quyết định giao đất, cho thuê đất, gia hạn sử dụng đất, và ban hành quyết định giá đất trong trường hợp áp dụng bảng giá đất hoặc xác định giá đất cụ thể. Việc phân quyền này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý đất đai tại cơ sở mà còn góp phần giảm tải cho chính quyền cấp trên, hướng tới chính quyền phục vụ nhân dân.

Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

Theo Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, cũng có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, Chính phủ đã quy định chi tiết các đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội, mở rộng hơn so với các quy định trước đây.

Cụ thể, người lao động thuộc các nhóm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội, bao gồm cả những người được cử đi học, thực tập hoặc công tác trong và ngoài nước nhưng vẫn nhận lương từ đơn vị trong nước đều thuộc diện tham gia bắt buộc.

Bên cạnh đó, nghị định cũng hướng dẫn cụ thể về mức đóng, phương thức đóng và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Đặc biệt, người lao động thuộc nhóm không làm việc và không hưởng phụ cấp từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng sẽ không phải đóng bảo hiểm xã hội trong tháng đó. Quy định này giúp bảo vệ quyền lợi người lao động trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng linh hoạt, đồng thời tăng cường tính tuân thủ trong thực hiện chính sách an sinh xã hội.

Quy định mới về tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc và cơ sở sự nghiệp

Ngày 16/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 155/2025/NĐ-CP, quy định về tiêu chuẩn và định mức sử dụng trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp của các cơ quan, tổ chức nhà nước.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và đặt ra các tiêu chuẩn rõ ràng về diện tích làm việc, bao gồm diện tích cá nhân cho từng chức danh, diện tích sử dụng chung và diện tích chuyên dùng.

Việc quy định cụ thể, chi tiết trong phụ lục kèm theo nghị định nhằm đảm bảo tính thống nhất, minh bạch trong quản lý, sử dụng tài sản công, hướng đến hiệu quả và tiết kiệm ngân sách nhà nước.

Quy định về định mức xe ô tô phục vụ công tác chung cấp xã

Cùng thời điểm, Nghị định số 153/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 72/2023/NĐ-CP đã bổ sung quy định về định mức xe ô tô phục vụ công tác chung tại cấp xã.

Theo đó, mỗi xã được sử dụng tối đa 2 xe ô tô phục vụ công vụ. Việc quy định cụ thể này nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý tài sản công tại cơ sở, đồng thời đảm bảo tính hợp lý, tiết kiệm và phù hợp với nhu cầu thực tế của từng địa phương. Nghị định cũng có điều chỉnh bổ sung về xe ô tô phục vụ công tác của các cơ quan cấp tỉnh.

Tăng cường phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua - khen thưởng

Một chính sách đáng chú ý khác là Nghị định 152/2025/NĐ-CP quy định cụ thể về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng.

Nghị định này triển khai Luật Thi đua, Khen thưởng theo hướng tăng cường trách nhiệm của các bộ, ngành và địa phương trong công tác này, trên nguyên tắc bảo đảm tính thống nhất trong quản lý, phát huy tính chủ động và sáng tạo của từng cấp, đồng thời tuân thủ nghiêm các quy định của Hiến pháp và pháp luật hiện hành.

Việc phân quyền được thực hiện đồng bộ, tránh chồng chéo và mâu thuẫn giữa các văn bản pháp luật, đảm bảo hiệu quả, chất lượng trong tổ chức các phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng. Ngoài ra, nghị định cũng yêu cầu đảm bảo tính công khai, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong tiếp cận và thực hiện các quyền, nghĩa vụ liên quan đến thi đua – khen thưởng.

Văn Hùng