Những chính trị gia lâm vào thế 'khó xử' do mang quốc tịch Mỹ

Ứng viên Thủ tướng Canada Andrew Scheer gặp bất lợi vì bị lộ thông tin mang 2 quốc tịch

“Chưa từng bị hỏi bao giờ”

Cha ông Andrew Scheer sinh ra ở Mỹ nên Scheer và anh chị em của ông đã nhận được hộ chiếu Mỹ từ khi còn nhỏ. Nhóm vận động tranh cử của chính trị gia này đã thừa nhận điều đó sau khi tờ Globe and Mail tiết lộ về quốc tịch kép của ông. Phát biểu với các phóng viên ở Nova Scotia, ông Scheer cho biết đã làm thủ tục chính thức từ bỏ quyền công dân Mỹ vào tháng 8-2019. Thực tế, ông cũng đã không gia hạn hộ chiếu khi trưởng thành.

“Không ai từng hỏi tôi về điều này trước đây. Tôi luôn có ý định từ bỏ nó” - lãnh đạo Đảng Bảo thủ Canada giải thích lý do tại sao ông chưa bao giờ công khai đề cập đến quốc tịch kép của mình trước đây. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng ông Scheer đã không trung thực với người Canada về con người thực của mình.

Ông Scheer là một trong số các chính trị gia có 2 quốc tịch gặp tình huống khó xử với quyền công dân Mỹ của mình khi ra tranh cử ở nơi khác. Và tại Mỹ, một số chính trị gia sinh ở nước ngoài cũng đã phải đối mặt với các tình huống tương tự, như Thượng nghị sĩ Ted Cruz có mẹ là người Mỹ, nhưng sinh ở Canada nên ông mang quốc tịch kép. Vào năm 2014, khi đối mặt với các câu hỏi về việc, liệu ông có đủ điều kiện tham gia tranh cử Tổng thống hay không, ông đã từ bỏ quốc tịch Canada.

Những nhà lãnh đạo thế giới khác

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani: Sinh ra và lớn lên ở Afghanistan, ông Ashraf Ghani đến New York để học lấy bằng tiến sĩ nhân chủng học tại Đại học Columbia và cuối cùng được nhập quốc tịch Mỹ. Ông quay trở lại Afghanistan nhiều năm sau đó và từ bỏ quốc tịch Mỹ vào năm 2009. Trong chiến dịch tranh cử tại Kandahar năm 2014, ông chia sẻ: “Tôi chỉ học tiếng Anh để có thể làm hài lòng người nước ngoài và bảo vệ lợi ích quốc gia của chúng ta”. Con gái ông, Mariam, một nhà làm phim, hiện đang sống ở Mỹ.

Tổng thống Somalia Mohamed Abdullahi Mohamed: Phần lớn cuộc đời ông Mohamed Abdullahi sống ở vùng ngoại ô Buffalo, New York và giờ thì ông là Tổng thống Somalia. Chính trị gia này sinh ra ở Somalia, ông chuyển đến Mỹ vào những năm 1980 để làm việc tại Đại sứ quán Somalia ở Washington, sau đó xin tị nạn chính trị. Ở Buffalo, ông làm việc cho cơ quan quản lý nhà ở và Sở Giao thông New York. Ông làm Thủ tướng Somalia một thời gian ngắn từ năm 2010-2011, và được bổ nhiệm làm Tổng thống vào năm 2017. Vào tháng 8-2019, Văn phòng Tổng thống Somalia tuyên bố ông đã từ bỏ quốc tịch Mỹ.

Thủ tướng Anh Boris Johnson: Ông Boris Johnson sinh ra ở New York và đã từ bỏ quyền công dân Mỹ vào năm 2016. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2014, ông Boris Johnson đã phàn nàn về những khoản thuế mà ông nợ nước Mỹ do theo luật của Mỹ, công dân nào lần đầu bán bất động sản sẽ phải đóng thuế. Trớ trêu là, Thủ tướng Anh không sống ở nước Mỹ từ khi mới lên 5 tuổi.

Cựu Tổng thống Peru Pedro Pablo Kuczynski: Vào năm 2015, khi vận động tranh cử Tổng thống ở Peru, ông Pedro Pablo Kuczynski đã tuyên bố trên truyền hình về việc từ bỏ quyền công dân Mỹ bởi áp lực từ các ứng cử viên khác. Lịch sử chỉ ra rằng, một Tổng thống giữ hộ chiếu của bất cứ nước nào khác cũng không phải là điều tốt. Ví dụ điển hình nhất là cựu Tổng thống Alberto Fujimori, người đã sử dụng hộ chiếu để về Nhật Bản rồi từ chức qua đường fax.

Thực tế thì đó là việc “không thể đừng”, bởi năm 2011, ông Kuczynski cũng ra tranh cử Tổng thống và từ bỏ hộ chiếu Mỹ, nhưng sau đó lại gia hạn khi không trúng cử. Ông này sinh ở Peru, nhưng cả 2 người vợ của ông đều là người Mỹ. Hồi tháng 4-2019, một thẩm phán ở Lima đã ra phán quyết buộc ông Kuczynski, hiện 80 tuổi, phải ngồi tù vì tham nhũng.

Yến Chi (Theo Washington Post)