Những điểm nhấn trong Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi)

Cần thiết phải sửa Luật

Theo thống kê của Bộ Công an, 5 năm qua, toàn quốc đã vận động nhân dân giao nộp 99.689 khẩu súng các loại; phát hiện 34.109 vụ, bắt giữ 56.027 đối tượng, thu 4.975 khẩu súng các loại, góp phần quan trọng trong bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội.

Trao đổi với phóng viên ANTĐ, Thiếu tướng Phùng Đức Thắng, Cục phó Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) cho biết: Dựa trên tình hình thực tế, Cục C06 đã nghiên cứu rất kỹ về các nội dung sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT. “Đặc biệt là tình hình tội phạm sử dụng các loại dao để gây án chiếm tỷ lệ rất cao (16.841/25.378 vụ, chiếm 66,4 % so với tội phạm sử dụng vũ khí thô sơ, dao và phương tiện tương tự dao gây án). Nhiều vụ đối tượng sử dụng dao sắc, nhọn có tính sát thương cao, gây án với tính chất rất manh động, gây bức xúc dư luận xã hội. Tuy nhiên, lại không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong Luật hiện hành không quy định dao là vũ khí. Đây là 1 trong những lý do chính cần thiết phải sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT”, Thiếu tướng Phùng Đức Thắng cho biết.

Thiếu tướng Phùng Đức Thắng, Cục phó Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an

Dẫn chứng thêm về những lý do cần phải sửa đổi Luật, Cục phó Cục C06 cũng cho hay, việc quy định khái niệm về vũ khí tại Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 chưa bao quát đầy đủ các loại súng nên thực tế còn rất nhiều loại súng như: súng bắn đạn ghém, súng nén khí, súng nén hơi không được quy định trong Luật này. Trong khi đó, tại Điều 306 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định chỉ xử lý hình sự được đối với tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thể thao khi đối tượng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích.

Thực tế qua tổng kết 5 năm thi hành Luật cho thấy, tội phạm sử dụng các loại súng tự chế gây án chiếm tỷ lệ cao hơn nhiều so với tội phạm sử dụng súng quân dụng (1.783/330 vụ, 2.589/546 đối tượng, gấp 6 lần số vụ, 5 lần số đối tượng sử dụng súng quân dụng), nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng làm chết nhiều người, nguy hiểm như vũ khí quân dụng.

Ngoài ra, Luật hiện hành đang quy định 30 Điều cấp các loại giấy phép về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, trong đó, yêu cầu cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ bao gồm rất nhiều loại giấy tờ; đồng thời quy định giấy phép sử dụng có thời hạn 5 năm, giấy xác nhận đăng ký không có thời hạn. Bên cạnh đó, thực tế hiện nay, nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài có nhu cầu cho, tặng, viện trợ vũ khí, công cụ hỗ trợ cho cơ quan, tổ chức trong nước; tuy nhiên, Luật hiện hành quy định nghiêm cấm cho, tặng, viện trợ vũ khí, công cụ hỗ trợ.

Qua 5 năm thi hành Luật cho thấy, tội phạm sử dụng các loại súng tự chế gây án chiếm tỷ lệ cao hơn nhiều so với tội phạm sử dụng súng quân dụng

Với những lý do trên, Chính phủ đã giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan hữu quan xây dựng Dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi). Tại phiên họp chuyên đề pháp luật ngày 2/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí cao với hồ sơ Dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi), Dự án Luật bảo đảm chất lượng, đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Sửa đổi 4 nội dung quan trọng

Dự thảo Luật Quản lý, sử dụng VK, VNL và CCHT (sửa đổi) bao gồm 8 chương, 74 điều, trong đó, đã sửa đổi, bổ sung 55 điều, trong đó, một số nội dung sửa đổi, bổ sung mới, quan trọng, cần thiết được xã hội, nhân dân quan tâm:

Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT năm 2017 chỉ quy định một số loại VK là súng săn (súng kíp, súng hơi), VK thể thao (súng trường hơi, súng trường bắn đạn nổ, súng ngắn hơi, súng ngắn bắn đạn nổ, súng thể thao bắn đạn sơn, súng bắn đĩa bay). Việc quy định như trên đã không bao quát đầy đủ các loại súng nên thực tế còn rất nhiều loại súng bắn đạn ghém, súng nén khí, súng nén hơi không được quy định trong Luật này. Do vậy, Luật sửa đổi quy định các loại súng bắn đạn ghém, súng kíp, súng nén khí, súng nén hơi và đạn sử dụng cho các loại súng này là vũ khí quân dụng thuộc danh mục do Bộ trưởng Bộ Công an ban hành.

Bổ sung quy định dao có tính sát thương cao là vũ khí thô sơ; trong đó phân định rõ: dao có tính sát thương cao sử dụng trái pháp luật là vũ khí thô sơ; khi được trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng khác để thi hành công vụ hoặc sử dụng với mục đích xâm phạm tính mạng, sức khỏe con người trái pháp luật là vũ khí quân dụng; dao sử dụng vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.

Súng bắn đạn ghém, súng kíp, súng nén khí, súng nén hơi và đạn sử dụng cho các loại súng này là vũ khí quân dụng

Bổ sung quy định về đối tượng, điều kiện, thẩm quyền, thủ tục tiếp nhận quản lý, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ do tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài cho tặng, viện trợ nhằm tận dụng nguồn lực từ nước ngoài hỗ trợ Việt Nam trong nghiên cứu, sản xuất, trang bị, viện trợ.

Sửa đổi, cắt giảm đơn giản hóa giấy tờ, hồ sơ, quy định trong các thủ tục hành chính về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; quy định giấy phép sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ theo hướng không có thời hạn, việc chuyển giấy xác nhận đăng ký sang giấy phép sử dụng nhằm cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân; đồng thời, thực hiện được yêu cầu của Chính phủ trong cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số và Chính phủ điện tử. Sửa đổi, bổ sung một số quy định về nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh sử dụng vật liệu nổ công nghiệp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Sửa Luật là cấp thiết

Qua Báo cáo thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí sự cần thiết ban hành Luật. “Với tính cấp thiết của tình hình thực tế để sửa Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, Cơ quan soạn thảo đề xuất chỉ trình qua 1 kỳ họp. Với nội dung sửa đổi tương đối nhiều, trong đó là 4 nội dung quan trọng, Ban soạn thảo Dự án Luật cần gấp rút để trình Quốc hội trong kỳ họp sắp tới”, Trung tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh yêu cầu.

Tại phiên họp thứ 28 của Ủy ban Thường vụ Quốc Hội đã thống nhất trình Quốc hội đưa dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ(sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV (tháng 5 năm 2024) để kịp thời thực hiện đúng lộ trình cải cách thủ tục hành chính gắn với triển khai thực hiện Đề án 06 của Chính phủ và phục vụ hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, nhất là tội phạm sử dụng các loại súng tự chế và dao có tính sát thương cao để gây án.